Igitur Caesar magnis in Gallia rebus gestis cum in Italiam
proficisci decreuisset, Galbam cum legione duodecima ad
Veragros Sedunosque misit.
qui cum hiemandi causa in uico
Veragrorum, cui nomen erat Octodurus, consedisset mediamque
oppidi partem, quae torrente distinguebatur, accolis concessisset,
quadam die eosdem discessisse per noctem ac proximo insedisse
colli
quippe illi paucitatem uix mediae legionis
despectui habentes ultroneam sibi praedam nullo cessuram
negotio arbitrabantur finitimosque suos in hanc caedis ac
praedae societatem uocauerant.
igitur Galba tam praesentibus
periculis circumsaepto ac trepido atque inter uanas consultationes
certi consilii incerto, repente Galli descensu montis
effusi castra inperfecta circumdant, raros per uallum propugnatores
saxis telisque onerant.
cumque iam castra inrumperentur,
Pacuuii primipilaris et Voluseni tribuni consilio cuncti Romani
portis eruperunt incautosque subito adgressi hostes primum
perturbauerunt, deinde in fugam uersos miserabili strage
Caesar B. O. 3, 1-6 D || adque P1R1 || Buorum (uo in ras. m. 1) D
2 ortatu PR1 || aggressus R\' adgresus D 8 internicionem P
internitionem (it m. 2 in et B) RD 4 italia PD 5 duodecima]
duodecima Ilia (a pr. in ras. ex m m. 1) D 6 ueragres PB
beragros ....D .|| sedunosque (o in ras.) P sedunus quae D 7 beragrorum
D || octodorus R\' *octo|durus (er. c ?) D 8 torrentes
D || cocolis L 9 quadam die eosdem om. L || eosdem] eodem D ||
noctem (c 8. s. m. 1) D || ac (c 8. s. m. 1) B 10 collei (e del.) L
collo D 11 cessuram] cae*suram (er. s) B 13 uocauerunt D ||
tam L 14 circumsepto (epto in ras. m. 1 B, -tu D) PBD ||
adque P || ua|cuarias L || consulationes R1 15 consilii (i fin. ex
corr. ut uid. add. m. 1) D || galli* (er. c?) D || diMensu LD
16 imp- R3 || circumdant (nt in ras. m. I) D || |propugnaturus D
17 irr- B3 18 pacubii D; P. Sextius Baculus uocatur Caesari h.
I. (3, 5); 2, 25; 6, 88 ||. uolusini
Igitur Caesar cum iam pacatae uniuersas Galliarum gentes
putaret, ad nouum et maximum bellum retractus est.
namque dum P. Crassus adulescens cum legione septima Oceano
tenus apud Andicauos hiemat, Veneti ceterique confines repente in
arma coniurant, legatos Romanorum uinciunt eosque ita demum
se reddituros, si obsides suos recipiant, Romanis indicant.
socios sibi ad id bellum Osismos Lexouios Namnetes Ambiuaritos
Morinos Diablintes et Menapios adsciscunt; auxilia
quoque a
Caesar per Crassum de rebellione
dediticiarum gentium certior factus, quamuis intellegeret
ineundi belli difficultas esset, tamen rem tanti negotii
non neglegendam ratus, ne ceteris exemplo eiusmodi audendi
licentia laxaretur, itaque terrestri proelio persequi hostes
frustra adgressus — quippe cum hostes per interfusa ex Oceano
aestuaria atque inaccessos recessus tutis terrarum sinibus
Caesar B. G. 3, 7—10.14.9.(12.) 14.13-
16 et (§ 17 ad omnia consilia mobili) 4, 5;
per quem in Oceanum deductae mox ut hostibus uisae sunt,
continuo ducentae uiginti naues eorum paratae atque omni
genere armorum instructissimae progressae portu ex aduerso
constiterunt.
Bruto circumspioienti imparem longe nauium esse
conflictum, quia barbarorum naues solido robore intextae
cauernisque praeualidis obduratae saxorum modo adactus
rostratarum ictus retundebant,
hoc primum auxilio fuit quod
falces acutissimas non pertinaciter contis praefixas funibus
autem subnexas parauerat, quibus cum opus esset adprehensos
eminus rudentes subductis hastilibus per funem falcem retrahendo
succiderent.
his celeriter expeditis disrumpi hostilium
antemnarum armamenta praecepit : ita antemnis ruentibus
conplures ilico naues uelut captas immobiles reddidit.
alii hoc
periculo territi, suspensis uelis qua uentus intenderet fugere
conati, cessante mox uento destituti ludibrio fuere Romanis;
itaque
incensis omnibus nauibus interfectisque his qui pugnauerant