postera die cum permixtim corpora ad sepulturam
discernerentur, miles Pompeianus fratris sui, quem ipse interfecerat,
corpus adgnouit: in concursu enim utrique cognitionem
Liuius. 79 exceptis iwprimis his
g 12 quamuis sqq. Orosianis PB II cironmseptus PRD || myntnrnensium L
myrtirnensium P myrtyrnensium B 2 abdidit e] abdijte D ||
E m. 2 in ras., ex e ? R II oblitas loto D II prostratus PB* 3 myrtirnM
PB 4 percursorem La 5 afriga D 6 in] Lh is PRDv
7 cinna tunsolu D II cinae R1 || iunctus D 8 remp-L 9 quatuor
P 10 gn- L gneus PBD II carpo B om. L 11 serturius
D II hic] LPRfs binc Dh 12 aliut P* 14 cętera a.
ras. B II uere D || cinam R1 16 gn. L gneus PRD \' 16 aooersitos
PB arcersitus D II reip- L || dius es|qrenouarumD 17 contenptus
D contemtus P 19 cum] contra D U serturio D
20 dirimit P II sescenteni] P sexcenteni sed x in ras. m. 2 B sexcentem
(o ilico ex t) D sescenti L 21 postera antem fah || permixtim]
LbPRbD permiztam La permixtum Ra; permixta 0
23 agnouit PBD || in concursu] incursu D
sit culpae circa ignorantiam, ut uideatur nescisse de fratre
quem non ambigitur scisse de ciue.
itaque uictor uicto infelicior,
ubi et fratris corpus agnouit et parricidium suum,
exsecratus bella ciuilia ilico pectus suum gladio transuerberans
simulque lacrimas et sanguinem fundens super fraternum sese
cadauer abiecit.
Et quid hoc profuit ad confusionem crudelis incepti, quod
in primo statim bellorum ciuilium exordio infamis fama
concurrisse ignaros quidem fratres sed conscios ciues,
petisse fratrem scelere uictorem spolia fratris occisi ac mox
tantae immanitatis reum eodem gladio atque eadem manu per
suam necem parricidium, quod admiserat, uindicasse?
numquid
intentarum animositates partium tam triste mouit exemplum?
numquid apud quemquam periculum sceleris reppulit
terror erroris? numquid haec, quae communis est etiam cum
beluis, pietas et reuerentis- naturae?. quod unus perimendo ac
pereundo commisit, quia in se agi posset intremuit seseque
ab huiusmodi incepto conscientia uictus remouit?
quin potius
annis fere quadraginta consequentibus in tantum continuata
sunt bella ciuilia, ut magnitudo laudis adpendenda ex magnitudine
sceleris putaretur. omnes enim post tale documentum
Orosius; insunt fort. quaedam TAuiana R2 || furorque P 3 scisse] niscisse D || uicto infelicior]
uictoran filicior D || infelitior R1 4 et (posterius) ex D 5 ex.ecratus
(er. s) B etaecretua D 6 lacrimans (n det. m. 1 aut 2) L 9 ciuilium
belloram PB || percrebuit Ra percrepuit D 10 concursisse
D || consocios PB consorcius D 12 inmanitatis PB || eodem]
etdem D || gladium D || adque PR1 adquae D 14 intentarum]
LRD (-om D) intantarum (eed an ligatis et fort. ex corr. m. 3) P;
aliquem (ex cod. Peris.) in tantarum h || animositates] LD animositas
(as m.1 corr. ex e?) B animositate Ph 15 periculMum B 16 tenor
erroris] terroris D U numquis coni. h || quae om. T 17 biluis D ||
pietar L* || post naturae lacunam indicGui; excidisse uelut num (uel
... ? num) quisquam hoc, uidetur 19 hniusmodin cepto D ||incoepto
P incQpto a. ras. B || uicta cod. Peris. || pontius D 20 anni L ||
XL PB || in tantum om. D || continuata (pr. a ex corr. add.) P
21 ciuile aut D || adpendenda] appetenda PBD || ex magnitudine) PRD
(-done coniunct. cum s seq. D) ad magnitudine (sic) L 22 post (t m. 2) B
ipsa uoluissent.
Igitur Marius coloniam Ostiensem ui ingressus omnia ibi
genera libidinis auaritiae et crudelitatis exercuit.
Pompeius
fulmine adflatus interiit; exercitus uero eius pestilentia correptus
paene totus absumptus est. nam undecim milia uirorum
de castris Pompei mortua, sex milia autem de
consulis siderata sunt.
Marius Antium et Arioiam ciuitates
hostiliter inrupit cunctosque in his praeter proditores interfecit,
bona suis diripienda permisit. post Cinna consul cum
legionibus et Marius cum fugitiuis Vrbem ingressi nobilissimos
quosque e senatu et plurimos consulares uiros interfecerunt.\'
Sed quota haec portio ostentatae miseriae est? **uno uerbo
definisse caedem bonorum, cuius fuit tanta numerositas, tanta
diuturnitas, tanta crudelitas tantaque diuersitas?
uerumtamen
aequius est me aliquid utilitatis subtraxisse causae quam
tantum horroris ingessisse notitiae, siue peritis haec siue imperitis
obiciantur.
de patria siquidem, de ciuibus et de maioribus
nostris haec loquimur, qui his exagitati malis tam
abominanda gesserunt, de quibus etiam auditis posteri
Liuius 79 § 18 Liuius 79 aut 80 (cf. Qb-
seq. 56) § 19 Liuius 80 (cf. Eutrop. 3, 7) § 20—§ 22 Orosius L 3 ostiensem ui (sem in ras.) P ostiensem∗ui
(m add. m. 2, fuit fort. -se mui) B 4 auariciae RaD
5 afflatus PRD 6 pene R2 || abanmtiis P || XI PR1 xl R2
7 pompei] LPRD || vi PR || octani PRa 8 siderata] PRlD (cf.
Grubitz) desiderata
Igitur Marius cum interfectorum ciuium capita inlata conuiuiis,
oblata Capitoliis, conlata Rostris ad spectaculum ornatumque
congereret ac septimum consulatum cum Cinna tertium
consule peruasisset, in exordio consularis imperii sera tandem
morte praereptus est.
Cinna bonorum neces malorum caede
suppleuit. nam cum introducta per Marium fugitiuorum manus
insatiabilis praedandi esset nullamque partem auctoribus praedae
consulibus ministraret, in forum quasi stipendii causa
sollicitata, militibusque
caesa sunt illa die in foro Vrbis octo milia fugitiuorum,
idemque Cinna quarto consul ab exercitu suo interfectus est.
Interea residui senatorum, qui potentiam Cinnae, Marii
crudelitatem, insaniam Fimbriae Sertoriique audaciam fuga
euaserant, transuecti in Graeciam coegere precibus Sullam,
ut periclitanti immo iam paene perditae patriae opem ferret.
igitur Sulla mox ut Campanum litus attigit, Norbanum consulem
proelio oppressit: septem milia tunc Romanorum Romani
Liuius 80 § 24 Liuiuss3 cap. 20 § 1
Liuius 84 et seq. sed inprimis Eutropius 5, 7 § 2 Liuius 85 et
Eutrop. 5, 7
Fabias uero Hadrianus,
cui imperium pro praetore erat, regnum Africae seruorum
manu adfectans, a dominis eorum apud Vticam congestis sarmentis
Damasippus praetor
incentore Mario consule Q. Scaeuolam C. Carbonem L. Domitium
P. Antistium
uocatos crudelissime occidit. corpora interfectorum per carnifices
unco tracta atque in Tiberim missa sunt.
eodem tempore
Sullae duces plurima proelia aduersum Marianas partes infelicissima
felicitate gesserunt. nam et Q. Metellus Carrinatis
copias cecidit et castra peruasit et Cn. Pompeius Carbonis
equitatum grauiter trucidauit.