GetPassage urn:cts:latinLit:stoa0215c.stoa001.opp-lat1:4.13.15-4.15.7 urn:cts:latinLit:stoa0215c.stoa001.opp-lat1:4.13.15-4.15.7

Post hoc Claudius consul Gaesatorum triginta. milia deleuit, ubi etiam ipse Virdomarum regem in primam aciem progressus occidit: et inter multa Insubrium, quos ad deditionem coegerat, oppida Mediolanium quoque urbem florentissimam cepit.

Deinde Histri noui hostes excitati sunt: quos Cornelius Minuciusque consules multo qaidem Romanorum sanguine subegerunt.

emergit hio paululum antiquus ille Romanorum improbae laudis etiam de parricidiis appetitus.

nam Fabius Censorins Fabium Buteonem filium suum furti insimulatum interfecit: dignum scilicet facinus, quod pater uel parricidio plectendum duceret, quod ne leges quidem nisi multa pecuniae aut summum exilii circa quemlibet hominum censuerunt.

Anno ab Vrbe condita DXXXIIII Hannibal Poenorum imperator Saguntum florentissimam Hispaniae ciuitatem, amicam AVCTORES § 14—§ 16 Liuius 20 (cf. Periocha et Eutrop. 3, 6) § 18 Liuius 20 cap. 14 § 1 Hannibal sqq. Liuius 21, 5.7.5.7.8― 11.7 § 3; 15 § 3; illud amicam fort. sumptum ex Eutropio 3, 7 aut Augustino C. D. 3, 20 EXPILATORES 10 sq. hinc ac multo Romanorum sanguine fuso Eu- tropianis inseruit Paulus 53, 1 1 flamminius R || consol D || contemtis D 2 conflixit] pugnanit D 8 bello nouem milia gallorum] bello rum D || vɪɪɪɪ R || x et vɪɪ R 5 gesatorum (s in ss corr.) R || xxx. milia L xxx milia R 6 progressũ R2 8 mediolanium] LD mediola∗num (n ex m) B 9 histri] LR histrii D || exercitati D || cornilius D 11 emergeret D || imprope D inprobae R 13 puteonem R 14 dignum∗∗ (er. et) D 15 ne] nec R2 || multam L 16 summum] L summù (ũ in a corr. al. m.) B ad summum G2 (ad m. 2* in principio glossae quae a m. 3 excepto ad erasa) v; summa TOE 11 D mο·xxx mo.quarto L DXXXIIII B quingentisemo trecensemo quarto D; fort. scripsit DXXVIIII, nam 4, 20 bellum Punucum secundum anno 546 finitum, gestum autem esse dicit annis XVII 18 sag∗ntum (er. y ? 1 8. 8. v) B sacundum D || spaniae D || uiuitatem D 16* populi Romani, primum bello inpetitam, deinde obsidione cinctam et fame excruciatam omniaque fortiter contemplatione fidei, quam Romanis deuouerant, digna indignaque tolerantem octauo demum mense deleuit.

legatos Romanorum ad se missos iniuriosissime etiam a conspectu suo abstinuit.

exinde odio Romani nominis, quod patri Hamilcari, cum esset nouem annos natus fidelissime alias infidelissimus ante aras iurauerat, P. Cornelio Scipione et P. Sempronio Longo consulibus Pyrenaeos montes transgressus inter ferocissimas Gallorum gentes ferro uiam aperuit et nono demum die a Pyrenaeo ad Alpes peruenit;

ubi dum montanos Gallos, repellere ab ascensu obnitentes , bello superat atque inuias rupes igni ferroque rescindit, quadriduum commoratus quinto demum die cum maximo labore ad plana peruenit.

fuisse tunc exercitum eius in centum milibus peditum et uiginti milibus equitum definiunt.

Scipio consul Hannibali primus occurri commissoque AVCТORES § 2-§ 5 Liuius 21, 9.1.4 § 9; 6.24.90 § 5; 35 § 4; 32-34.37.34 § 4; 38 § 1; 37 § 6; 98 § 2; 1 8 errauit quod a Pyrenaeo ad Alpes pro a radicibus in iugum Alpium scripsit § 6 Li- uius 21, 39.46; sed pleraque exscripta ex Eutropio 3, 9 uidentur et illa filium admodum praetextatum.. ab ipsa morte ex Floro 2, 6 § 10 EXPILATORES 6 patri-? iurauerat compilata Eutropianis intexuit Paulus 53, 13-15 16 Scipio - p. 245, 8 euasit compilauit comm. Bern. Lucani 2, 46 1 r. L || bello om. R1 3 deuouerant] LDR2υ deuorant R1 deuouerat TOh 5 conspectu∗ R 6 amylchari R amilcari D 7 annis ( fort. i deleta et 0 ante 8 inserta, m. 1) D || infelissimus D || ante] ad B 8 publio R ṗlu̇blio (1 del. m. 1) D (sic porco KM1) ||cornilios|cupilione D || p̄. L pubłio RD (sic parco KM); Тi. corr. fsh ||simpronio D || longio R || conss· L consules (in - libus corr.) B consule D 9 pyreneos L pireneos D pyreneum R || montem R 10 |die R || pyreneo LRD 11 ab ascensu] DR2 ob ascensu L om. R1 12 inuia D || ferroque (e pr. ex o) R 13 quadriduum] LRD (d prior in t; al. m. supra um scripsit ł 0 R) || quinta R || die] dei D 15 in centum] LD in·c· R, in om. υ || milibus] LR milia Dυ millium υ ||.XX. milibus L XX milibus R, uiginti millium υ ||∗equitum R proelio apud Ticinum ipse grauiter uulneratus per Scipionem filium admodum praetextatum, qui post Africanus cognominatus est, ab ipsa morte liberatus euasit. caesus est ibi omnis paene Romanus exercitus.

pugnatum deinde eodem consule ad flumen Treuiam iterumque Romani pari clade superati sunt. Sempronius consul cognito collegae casu a Sicilia cum exercitu rediit; qui similiter apud eundem fluuium congressus, amisso exercitu paene solus evasit. in eo tamen bello etiam Hannibal sauciatus est.

qui postea, cum in Etrnriam primo uere transiret, in summo Appennino tempestate correptus, biduo continuo inmobiliter cum. exercitu niuibus conclusus et onustus obriguit. ubi magnus hominum numerus, iumenta conplurima, elephanti paene omnes frigoris acerbitate perierunt.

at uero alter tunc Scipio, frater consulis Scipionis, in Hispania plurima bella gessit, Magonem quoque Poenorum ducem bello uicit et cepit. AVCTORES § 7 Liuius 21, 51-57 (cf. Periocha); Eutrop. 3, 9 (quo seductus alteram apud Trebiam pugnam perperam finxit) § 8 Liuius 21, 58; 56 66 (cf. Orosius 4 pro § 8) § 9 Liuius 21, 60 (ubi Magonem pro Hannone memorat eodem quo Periocha errore) EXPILATORES 1 apud Ticinum Eutropianis inseruit Paulus 54, 24 1 per Scipionem filium et 8 liberatus compilauit Eutropia- nisque inseruit Paulus 54, 25 et 55, 2 3 caesus — 4 exercitus expressit inter Eutropiana Paulus 54, 25 4 pugnatum - 5 superati sunt exscripsit Paulus 55, 3.4 7 hinc Eutropio quoque adscito apud eundem amnem Paulus 55, 5 7 amisso -13 perierunt ex- scripsit Paulus 55, 5-11 1 ticenum D || uulneratu∗ (er. r 9 et S. s. al. m. s) B 3 omnia p∗ene Rb omnes D paene omnis υ 4 romanus exercitus] exercitus paenae romanus D ||deinde eat B 6 treuiam] LR1B triuiam R2 treuam D 6 a s. s. in L || siciliam L 7 redit D 8 pene Rb9 postea. cum] posteaquam B || etruriam] netruriam D 10 appennino] LRD 11 immobiliter D || oum R || exercitus Rb || conclusus] inclusus est B 12 conplurima] LRDU (čpl. B) cumplurima B 18 elephanti] elephanti autem BD || pene Rb || aceruitate L 14 alter tunc] RDυ tunc alter L solus || consulis scipionis] RDυ scipionis consulis L solus U spania D 16 coepit (o in a al. m.) B

Diris tunc etiam Romani prodigiis territi sunt. nam et solis orbis minui uisus est et apud Arpos parmae in caelo uisae, sol quoque pugnasse cum luna, apud Capenas interdiu duas lunas ortas, in Sardinia sanguine duo scuta sudasse, Faliscis caelum scindi uelut magno hiatu uisum, apud Antium metentibus cruentas spicas in corbem decidisse.

igitur Hannibal sciens Flaminium consulem solum in castris esse, quo celerius imparatum obrueret primo uere progressus arripuit propiorem sed palustrem uiam et cum forte Sarnus late redundans pendulos et dissolutos campos reliquerat, de quibus dictum. est : et quae rigat aequora Sarnus.

in quos cum exercitu progressus Hannibal nebulis maxime, quae de palude exhalabantur, prospectum auferentibus magnam partem sociorum iumentorumque perdidit. ipse autem uni elephanto, qui solus supersedens, supersedens, uix difficultatem itineris euasit; sed oculum, quo iamdudum aeger erat, uiolentia frigoris uigiliarum ac laboris amisit.

ubi uero proximus castris Flaminii consulis fuit, uastatione circumiacentium locorum Flaminium in bellum excitauit.

haec pugna ad Trasumennum lacum facta est. ubi exercitus Romanus infelicissime arte circumuentus Hannibalis funditus trucidatus est; ipse AVCTORES 0 1 Liuius 22, 1 §2 et §3 usque reliquerat Li- uius 22, 2-3 princ., ubi qui memoratur fluuinsarnus (22, 2 § 2) male confusus cum Sarno ab Orosio, erroris se coarguente insuper laudatis uerbis Vergilianis Aen. 7, 738 0 4 Liuius 22, 3 - 4 princ. § 5 Liuius 22, 4-7 princ. (cf. Periocha et Eutrop. 3, 9 qui aeque atque Orosius XXV milia caesa esse minus accurate memorat) EXPILATORIES 1 Diris-6 decidisse compilauit Paulus 55 2 minu L1 3 carpenas fsh (improbante h ipso) || interdiae D 4 sardina L1 || phaliscis L 7 flamminum (n in ni corr, al. m.) R || quod D || caelerius (a er.) R 8 inparatum BD || propi∗orem (pi ex pri) B 9 cum]. LRCHT tu| D tum Gv 12 maxime R218 qu∗e (fort. a eras.) L 14 sotiorum r 15 supersidens (i ine corr.) L || difficultatem om. L 16 quo* (o al. m. ex e et eras. m) R || dudum D || aeger erat] ∗egererat (er. a) B 18 circumlacentium D 19 transumennum L trasymennum R transsumen D 21 circumdatus L U funditus trucidatus om. D quoque consul occisus; xxv milia Romanorum in eo proelio caesa, sex milia capta referuntur. de exercitu Hannibalis duo milia ceciderunt.

famosum hoc apud Trasumennum lacum certamen fuit tanta clade Romana, maxime cum ita intentus pugnantum ardor extiterit, ut grauissimum terrae motum, qui tunc forte tam uehemens factus est, ut urbes diruisse, montes transtulisse, discidisse rupes et flumina retrorsum coegisse referatur, pugnantes omnino non senserint.

factam ad Trasumennum ruinam sequitur pugna Cannensis, quamuis Fabii Maximi dictatoris tempus medium fuerit, qui impetum Hannibalis cunctando tardauit.