itaque cam, quibusdam suis ad populandos
hostiles agros in Vmbriam Etruriamque praemissis, Vmbrorum
Etruscorumque exercitum redire ad tuitionem suorum coegissent,
cum Samnitibus et Gallis bellum inire properarunt.
in
quo bello cum Gallorum impetu Romani premerentur Decius
consul occisus est. Fabius tamen post magnam Decianae partis
stragem tandem uicit.
eo proelio quadraginta milia Samnitium
siue Gallorum caesa, Romanorum uero septem milia ex Decii
tantummodo parte qui occisus est exstincta referuntur.
fuisse
autem absque
auocauerunt, Gallorum et Samnitium peditum CXL milia
cccxxx, equitum uero XLVII milia Liuius refert, et carpentarios
mille in armis contra aciem stetisse Romanam.
Sed — ut saepe dictum est semper Romanorum aut domesticam
quietem extraneis bellis interpellatam aut externos
Liuius 10, 27-30 § 6 absque Etruscis
— Liuius refert] at Liuius 10, 30 § 4-6 sed superiecere quidam
.
augendo fidem qui in hostium exercitu peditum xi (sic uel x. codices)
cccxxx, equitum XLVI milia, mille carpentorum scripsere fuisse, scilicet
cum Vmbris Tusoisque, quos et ipsos pugnae adfuisseL || implicare D 2 suis] ex suis D
3 umbriam etruriamque (riam etru in ras. et corr.) P umbriamlque D ||
etrnsciamque (& et sc in ras. al. m.) R || praemisis B 5 properant
h 8 stragem (strag in ras. m. 2, sed ∗∗∗ag etiam m. I) P ||
praelio PR || XL P1R L P1 || samnicium D samnitum PR 9 cesa
\' (a in ras.. m. 2) P || vn PR || decii (alt. i add. m. 2) P 10 extincta
LB eztincta (n m. 1) D 11 a bello D 12 samnitium]
LR samniti∗um (er. c) D samnitum P || . CIL. milia L CXL mil
in mg. P1 CCL mit P1 CL milia R 13 cccxxx] P1R, item in mg.
(ubi haec CXL
Sequitur annus, quo Romani instaurato a Samnitibus bello
uicti sunt atque in castra fugerunt.
postea uero Samnites
nouum
armis ac uestibus, paratoque animo ni uincant mori, bello
sese offerunt.
aduersum quos Papirius consul cum exercitu
missus cum a pullariis auguribus uana coniectantibus congredi
prohiberetur, inridens eos tam feliciter confecit bellum quam
constanter arripuit.
nam in hoc proelio xu milia hostium
caesa, III milia capta referuntur. sed hanc quoque istius uere
laudandam uictoriam, quam uani auspices impedire non potuerunt,
oborti subito corrupere morbi.
nam tanta ac tam intolerabilis
pestilentia tunc corripuit ciuitatem, ut propter eam
quacumque ratione sedandam libros Sibyllinos consulendos
Liuius *10, 31 et 30 cap. 22 § 1 Sequitur—
fogerunt Liuius 10, 35 (uix 33) || postea—sumentes.. paratoque—obferunt
Liuius 10, 38 || hoc est-uestibus Liuius 9, 40 § 2 cf. 10, 39
§ 12 sq. § 8— § 4 Liuius 10, 39-42, § 3 etiam Augustinus Ciu.
D. 3, 17 § 5
Praeterea altere abhinc anno Fabius Gurges consul male
aduersum Samnitas pugnauit. namque amisso exercitu uictus
in Vrbem refugit.
itaque cum senatus de summouendo eo
deliberaret, pater eius Fabius Maximus ignominiam filii deprecatus
legatum se filio iturum ultro obtutit, si illi depellendae
ignominiae et gerendi iterum belli facultas daretur.
qua impetrata
proelioque conserto cum subito pugnantem filium consulem
insistente Pontio Samnitarum duce et infestis hostium
telis conclusum uideret, in medium se agmen pius senex equo
uectus ingessit.
quo facto commoti Romani tota ibi incubuere
acie, donec ipsum Pontium ducem deleto hostili exercitu uictum
oppressumque ceperunt.
caesa sunt in eo proelio Samnitium
xx milia, capta autem IIII milia cum rege suo; tandemque
Liuius 11 (cf. per.) D || epidarium PR epidaurum D
..2 escnlapi L aescolapi* P aesculapii R eBoolapii D || lapide] legatos
missos esse, ut Aesculapi signum Romam ab Epidauro transferrent
Anno subsequnse cum Sabinis Corio consule bellum gestum
est, ubi quot milia hominum interfecta, quot capta sint, ipse
consul ostendit. qui cum in senatu magnitudinem adquisiti
agri Sabini et multitudinem capti populi referre uellet, numerum
explicare non potuit..
Anno ab Vrbe condita CCCOLXIII Dolabella et Domitio consulibus
Lucani, Bruttii, Samnites quoque cum Etruscis et
Senonibus Gallis facta societate, cum rediuiuum
bellum molirentur, Romani ad exorandos Gallos misere
legatos.
quos cum Galli interfecissent, Caeoilius praetor ob
ulciscendam legatorum necem et conprimendum tumultum
hostium eum exercitu missus, ab Etruscis Gallisque oppressus
interiit.
septem praeterea tribuni militum in ea pugna occisi,
multi nobiles trucidati, tredecim milia militum Romanorum
illo bello prostrata sunt.
Ita autem quotienscumque Galli exarserunt, totis opibus
suis Roma detrita est, ut sub praesenti nunc concursatione
Gotthorum magis debeat meminisse Gallorum.
cf. Liuius 10, 31 § 11 quot
milia cf. Florus 1, 15 § 3 § 12 Dolabella sqq. — § 14 Liuius 12 (cf.
per.) et Augustin. 3, 17