πρῶτον μὲν οὖν λεκτέον ὑπὲρ τῆς ψυχῆς ἐν
σοφία εὐμάθεια μνήμη καὶ τὰ τοιοῦτα, ἐν δὲ τῷ ἀλόγῳ αὗται αἱ ἀρεταὶ λεγόμεναι, σωφροσύνη δικαιοσύνη ἀνδρεία ὅσαι ἄλλαατοῦἤθους δοκοῦσιν ἐππαινεταὶ εἶναι.
κατὰ γὰρ ταύτας ἐπαινετοὶ λεγόμεθα· κατὰ δὲ τὰς τοῦ [τὸν] λόγον ἔχοντος οὐδεὶς ἐπαινεῖται. οὔτε γὰρ ὅτι σοφός, οὐδεὶς ἐπαινεῖται, οὔτε ὅτι φρόνιμος,
οὐδʼ ὅλως κατά τι τῶν τοιούτων οὐθέν. οὐδὲ δὴ τὸ ἄλογον, εἰ μὴ ὑπηρετικόν ἔστιν καὶ ὑπηρετεῖ τῷ λόγον ἔχοντι μορίῳ.
ἔστιν δʼ ἡ ἀρετὴ ἡ ἠθικὴ ὑπὸ ἐνδείας καὶ ὑπερβολῆς φθειρομένη. ὅτι δὲ ἡ ἔνδεια καὶ ἡ ὑπερβολὴ φθείρει, τοῦτʼ ἰδεῖν ἔστιν ἐκ τῶν ἠθικῶν (δεῖ δʼ ὑπὲρ τῶν ἀφανῶν τοῖς
φανεραῖς μαρτυρίοις χρῆσθαι). εὐθέως γὰρ ἐπὶ γυμνασίων ἴδοι ἄν τις· πολλῶν γὰρ γινομένων φθείρεται ἡ ἰσχύς,
ἀλέγων τε ὡσαύτως, συμμέτρων δὲ γινομένων σῴζεται ἡ ἰσχὺς καὶ ἡ ὑγί??α.
ὁμοίως δὲ τούτοις συμβαίνει καὶ ἐπὶ σωφροσύνης καὶ ἐπὶ ἀνδρείας καὶ τῶν ἄλλων ἀρετῶν. ἐὰν μὲν γάρ τινα λέαν ποιήσῃς ἄφοβον ὥστε μηδὲ τοὺ θεοὺς φοβεῖσθαι, σὐκ ἀνδρεῖος ἀλλὰ
μαινόμενος, ἂν δὲ φαβούμενον πάντα, δειλός· ἀνδρεῖος ἄρα ἔσται οὔτε ὁ φοβούμενος πάντα οὔτε ὁ μηθέν. ταὔτ᾿ ἄρα καὶ αὔξει καὶ φθείρει τὴν ἀρετήν.
καὶ γὰρ οἱ λίαν φέβοι καὶ πάντες φθείρου??, καὶ οἱ περὶ μηθὲν δὲ ὁμοίως. ἔστιν δ᾿ ἡ ἀνδρεία περὶ φόβ:??υς, ὥσν οἱ μέτριοι φ?? αὔξουσι τὴν
ἀνδρείαν. ὑπὸ τῶν αὐτῶν ὤρα καὶ αὔξεται καὶ φθείρεται ἡ ἀνδρεία· ὑπὸ φέβων γὰρ τοῦτο πάσχ??. ὁμείως δὲ καὶ αἱ ἄλλαι ὠρεταί.
ἔτε σὐ μόνον τοῖς τοιούτοις τὴν ἀρετήν ἀφορίσειεν ὤν τις, ἀλλὰ καὶ λύπῃ καὶ ἡδονῇ διὰ μὲν γὰρ τὴν ἡδονὴν
τὰ φαῦλα πράττομεν, διὰ δὲ τὴν λύπην τῶν καλῶν ἀπεχόμεθα· ὅλως τε οὐκ ἔστιν λαβεῖν ἀρετὴν καὶ κακίαν ἄνευ λύπης καὶ ἡδονῆς.
ἔστιν οὖν ἡ ἀρετὴ περῖ ἡδονὰς καὶ λύπας.
ἡ δ᾿ ἠθικὴ ἀρετὴ ἐντεῦθεν τὰς ἐπωνυμίας ἔχει, εἰ δεῖ παρὰ γράμμα λέγοντα τὴν ??λήθει?? ὡς ἔχει.
ἠθικὴ γὰρ καλεῖται διὰ τὸ ἐθίζεσθαι. ᾧ καὶ δῇλον ὅτι οὐδεμία ἡμῖν τῶν ἀρετῶν τῶν τοῦ ἀλόγον μέρους φύσει ἐγγίνεται· οὐθὲν γὰρ τῶν ὄντων φύσει ἔθει ἄλλως
γίνεται. οἷον ὁ λίθος καὶ ὅλως τὰ βαρέα πέφυκε κάτω
μετὰ τοίνυν τοῦτο δεῖ βουλομένους εἰπεῖν τὸ τέ ἐστιν ἡ ὠριτή, εἰδῆσαι τίνα ἐστὶν τὰ ἐν τῇ ψυχῇ γικόμενα. ἔστιν δ᾿ ἃ
γίκεται ταῦτα, πάθη δυνάμεις ἕξεις· ὥστε δῆλον ὅτε τούτων ἄν τι εἴη ἀρετή.
πάθη μὲν οὖν ἐστιν ὀργὴ φόβος μῖσος πόθος ζῆ λος ἔλεος τὰ τοιαῦτα, οἷς εἴωθεν παρακολουθεῖν λύπη καὶ ἡδονή· δυνάμεις δὲ καθ᾿ ἂ παθητικοὶ τούτων λεγόμεθα, οἷον καθ᾿ ἃς δυναταί ἐσμεν ὁργισθῆναι
λυπηθῆναι ἐλεῆσαι, [καὶ]τὰ τοιαῦτα·