Passio septem monachorum

(I) Praedicaturus triumphos martyrum beatorum ad enarranda quae gesta sunt auxilium exposco diuinum, ut qui illis praestitit superandi uictoriam, mihi indigno et inmerito quantulacumque uerborum porrigat ornamenta. Tunc etenim ualebo quae desiderata sunt indicare, si ipsi dignentur pro me misero domino supplicare.

(II) Septimus namque agebatur annus crudelissimi atque impiissimi regis Hunirici, et ecce antiquus hostis, ueternosus utique anguis, trisulcis linguae uenena uibrans, Cyrila quondam Arriomanitarum episcopo ministro usus est, subuertens et obtinens animum regis cruenti, ut ita suaderet, non posse eum pacatum atque longaeuum obtinere regnum, nisi nomen perderet innocentum. Qui tamen dei iudicio post non multos dies tur-

pissima morte praeuentus scatens uermibus exspirauit. Insectari coepit ere cruento omnem catholicorum multitudinem, quae per totam prouinciam Africanam in modum, sicut praedictum est Abrahae patriarchae, harenae maris fuerat multiplicata, ut eam rebaptizationis sauciaret machera atque stolam illam [*]( 4 trihumphos P martiryrtl W 7 etenim] edenim W etiam P 10 atque impiissimi om. W 11 huoerici ϕab2 honirici P hostis antiquus a ueternus W 12 triaulci lingua Ws2β librans W chirila BVCsL cirilla M cjrilla a quondam P OMs: quendam BVXB quedam P quodam WaLb 18 aririomaaitarum W arrianitarum Pb1R arrianorum a episcopum BV1PR optinens V2sa 14 ita ut Ms2 15 optinere V2aPb 17 praeuenitur b expirauit WaLβ 20 habrahę VCs habrpe a patriaroe a arenae WPL 21 eam] etiam PB sauciare b )

Primo sacerdotum et ministrorum copiosissimam et maximam turbam in longinquis et extremis regionibus exilio crudeli detrusit: quibus bis acutum genus frumenti, quod iumentis solis edere concessum est, nequaquam industria molari contritum, sed manente furfuris cortice loricatum, pro miseratione dari praecepit; post uero crescente impietatis insania etiam hoc

auferri crudelissimus imperauit. Post modicum quoque temporis uniuersas simul ecclesias praeiudicatis uenerabilibus portis caementis ingentibus claudi mandauit : uniuersa namque monasteria uirorum uel puellarum sanctarum gentilibus id est Mauris cum habitatoribus donare praecepit. Unus fuit omnibus eiulatus, unus pro Christo moriendi integer et plenus affectus. Paria currebant flumina lacrimarum, quia permiserat dominus cibari eos panem lacrimarum et potari eos in lacrimis in mensuram aut forsitan sine mensura.

Etsi reperta est exiens de arca inhians cadaueribus mortuis pars aliqua pereuntium coruorum, maior est tamen in nomine trinitatis numerus felicium columbarum. Quanti nobiles et optimi uiri, ampli et lati cespitis domini, terram cum caelo commutauerunt et simul corpus cum substantia tradiderunt, atque delicatae et nobilissimae feminae contra uerecundiam naturae spectante [*]( 18 Ps. 79, 6. ) [*]( 2 proelo BVC18 prelo C\'o fecerat] fuerat PR terrae a thetre (-ę b) 0 3 nigridinis W 4 docibilis aβ 7 et in longinquis a 8 accutum M solum β 9 molarum β. contritam om. β 10 luricatum BV1C1 (Schuch. II, 110; III, 200; Roensch 465) 12 quoque] uero M 14 cimentia W 16 donari 82aPR 18 promiserat et fcybari Pb 19 panem BV1 (Ψωμιεῑς ἡμα̃ς ἂϱτοv δαϰϱύωv) : pane rell. 20 mensuram BVlCa (Commodian. Instr : II, 17, 1 Ludww) : mensura rell. 21 archa M aP iniens P 22 praeeuntium M 24 ceapites P1 25 carpuB V1 26 expectante Βϕ WL expetente a )

(III) Tunc adprehensi sunt et septem fratres, quantum continet ad concordiam dominicae seruitutis in monasterio habitantes in unum, quia bonum est et iucundum habitare fratres in unum, id est Bonifatius diaconus, Seruus subdiaconus, Rusticus subdiaconus, Liberatus abba, Rogatus monachus, Septimus monachus et Maximus monachus, in numero scilicet Macchabeorum germanorum, quos una mater ecclesia catholica genuerat et per uiscera fontis aeterni salubriter pepererat, de territorio Capsensis ciuitatis, cui praefuit sanctus Uindemialis sacerdos egregius et Christi fidelis antistes.

Qni adtracti ad urbem Carthaginiensem, primo eis inlecebrosis blandimentis serpens uoluit sibilare, promittens honores caducos et diuitias ingentium uoluptatum nec non et regis amicitias uel alia multa, quae solent insipientium animas aucupante diabolo uisco mundiali captare. Sed haec omnia milites dei acsi contagia respuerunt, clamantes uno ore: \'unus dominus, una fides, unum baptisma. Nec poterit in nobis adiuuante domino iterari, quod in sancto euangelio semel praeceptum est dari; quia qui semel lotus est, non habet necesse iterum [*]( ) [*]( 7 Ps. 182, 1. 20 Eph. 4, 5. ) [*]( 1 uictoriae β tropea b 2 ferocia a 3 priusquam] quam Ws* 5 et om. β continet om. β 6 monasteria F* 7 iocundum ϕ Wab2 bonum et iocundum est M 8 bonifaciuB Ms LPb1B bonefacius ab2 10 septiminus WaPR septimus monachua et maximus monachus om. C et maximus monachus om. β 11 machabeorum W MsaLβ germanorum om. C 18 territario BV1 (Schuch. II, 103) praeerat a 14 egreiua s antestis BY (Schuch. III, 187) antestes C* ut uid. qui acti β 15 cartaginiensem BVC1 cartaginensem WC2Ms carthaginensem reI. 16 serpens] sibi P 17 uoluptatum om. b amiticias W 18 occupante Pb 19 captiuare a milites christi β 20 unus deus unus dominus b 21 baptismum β 23 qui qui P locutus V1 W1 est lotus a )

(IV) Quid multa? Dum tali constantia diuinitus munirentur, iussi sunt carcerali custodiae mancipari, et ita crudelius onerati ferri ponderibus tenebrosis deputati sunt locis, ubi nulla miseratio adrideret lenitatis. Sed populus ille memoratae urbis, in domino semper fidelis, dato munere carcerariis die ac nocte Christi martyres frequentabat et ita ab eis doctrina et uirtute fidei roborabatur, ut talia etiam ipsi pro Christi nomine plena delectatione perferre cuperent et capulo persequentis facilia subponerent colla.

Hoc autem tyrannicas peruenit ad aures; qui ebrietate furoris accensus iubet eos adhuc inauditis suppliciis adigi et maioribus uinculis onerari, nauemque imperat lignorum aridorum manipulis adimpleri atque in eadem omnibus alligatis in medium pelagus igne supposito concremari. (V) Eductisque illis de custodia multitudo populi dei bellatores trinitatis quasi agnos innocuos ad uictimam deducebat, et rugientium pondera catenarum quasi quaedam monilia peruidebat, quia non fuerunt illa uincula, sed potius ornamenta.

Incedebant itaque cum fiducia ad supplicium, quasi ad epulas [*]( 1 lauare P\' 2 poenis BV1 est om. P admodum b 3 pendere] pati P 4 paulum M 5 de postibus frontium] furentium a 6 unum b1 babtismate C 7.talia et munerentnr P 8 custodia P honerati a artantis p 9 ponderebua s* 10 ille] iate P 11 fidelis] delia b 12 doctrinae uirtute P 13 tali PR ipsi om. W christi om. P 14 dilectione M proferre V1 ferre β. persequenti β 15 facile ab facili PR tyranicas W 16 ascensus b 17 honerari aPb* nauimque WbL nanem a 18 adque B 19 in om. BY\'L in medio pelagns a per medium pelagus (pelegus V1) V2C Ms 21 trinitatis Bequebatur. quos quasi Ws* deducebat inimicns et Ws* 22 rugentium a cathenarum a munilia BV (Schuch. II, 137; Roensch 465) peruidebat] plucebant WS2 \'23 fuerant M 24 incedebantque a )

Unum tamen uehementi conatu, qui inter eos infantulus uidebatur, nomine Maximum, cupiebant auctores malorum a sanctorum consortio separare dicentes: infantule, quid festinas ad mortem? dimitte eos, insaniunt, et audi consilium nostrum, ut possis inuenire uitae remedium et tanti regis adire palatium*. Tunc ille, aetate quidem puerili, senili tamen maturitate, clamabat: nemo me separat a sancto patre meo Liberato abbate et a fratribus meis, qui me in monasterio nutrierunt. Cum ipsis sum in timore dei conuersatus, cum ipsis desidero passionem suscipere, cum quibus credo me et futuram gloriam inuenire.

Nolite putare, quia potestis seducere pueritiam meam: simul nos dominus septem uoluit congregare, simul dignabitur omnes uno martyrio coronare. Quomodo nemo perire potuit de septenario illo numero felicium Macchabeorum, ita etiam septenus nostrae congregationis numerus nullum inueniet detrimentum. Nam si negauero [*]( 2 Luc. 2, 14. 4 II Cor. 6, 2. ) [*]( 1 currentes a decantee V1 canentes W 4 aollempnitati b 5 nuc dies W dei om. Ms 6 proferimur ad Ba (ad in B erasum): proferimur V1 proferimus s1PR perferimus rell. 7 populi W puplica P clamabat b 8 o om. β adque b tortores P 10 et om. W 11 pretia sanguine PB pręcioso sanguine b 13 seperare 8 14 eoe si a 16 ętatè V1 18 abbate liberato Wβ a om. Ms 22 sẽptẽ W 24 potuit perire Ms sptenario W illo om. Ms 25 machabeorum ϕ a L β monachabeorum W etiam] et W 26 dementam V1C1 )

(VI) Perducti itaque cum festinatione ad naualem supplicium pro uoluntate infandi regis uel crudelium ministrorum, extensis manibus et pedibus clauati feruntur potius quam ligati. Qui dum ignis fuisset lignis iniectus, statim imperio diuino uidentibus cunctis extinctus est; et dum saepius renouaretur nutrientibus pabulis, iterum atque iterum extinguebantur rogi globi flammarum. Et cum exinde magis tyrannus furore simul esset et rubore repletus, iussit eos remorum uectibus enecari et ita singulos in modum canum cerebris comminutis extingui.

Qui tali genere mortis debitum spiritum feliciter domino reddiderunt, nec expauerunt lignis quatientibus mortificari, quibus semper fuit spes omnis in ligno.

Sed cum in mari uenerabilia corpora iactarentur, ilico, quod contra naturam est aequoris, eadem hora inlaesa corpora pelagus litori reddere maturauit, nec ausus fuit, ut moris est, triduana dilatione in profundo retinere, ne praecepto dominico minime paruisset. Ad quod miraculi genus et ipse tyrannus, licet inpaenitens, ut fertur, expauit. Gaudens autem quae aderat multitudo corpora sanctorum martyrum diligenti tradidit sepulturae praeeunte clero [*]( 1 Mt. 10, 32-33. ) [*]( 1 quoniam] quia a 2 et ego om. P ego om. b 3 et qui me confessus ... caelis om. W 6 producti a confestinatione b naualem BV1: nauale rell. 7 nefandi a 8 clauati] eleuatis β legati b1 9 inlectus β 10 extintns W 11 papulis V1C1R populis P extinguebatur B V1 C1aL 12 globi WS2: globo reU. extinguebatur... globus Halmius rogi globi flammarum om. a 14 cominutis W 15 generi M rediderunt VG 16 expauierunt al linguis Pb 18 iectarentur C\' 19 eadem in b eras. et post hora addit. m. 2 pelagus in P eras. 20 ausua Bl (Kuehner, Gr. 1, 300): auBum rell. est om. o1 21 detinere β 22 inpenitus V1 penitus C ) [*]( VII. ) [*]( 8 )

(VII) Hnmatae sunt igitur cum hymnis soUemnibus lypsanae beatae sanctorum in monasterio Biguae contiguo basilicae, quae dicitur Celerinae. Et sic in confessione trinitatis beatissimi martyres passi sunt et speciosum cursum certaminis sui coronante domino perfecerunt. Cui est honor et gloria in saecula saeculorum. Arnen. [*]( 1 uenerabilia B1 cartaginensis Btp carthaginensis ab 2 dyaconis P R diaconi b confessoris β saluatoris W muriUe P murrite b ex corr. 4 ymnis CW Μβ lipsanae Vav 5 beatae om. P sanctorum reliquiae Wa biguae om. ap 6 celebrinae BVCWsaL cezebrine M celerinae PR 8 domino coronante a 9 amen amen M amen. Explicit historia africana a amen. Finit historia b Y in marg. inf. paginae sequentis, \'quae uacua relicta est, haec habet: Ezpiicit historia africana. Incipit liber primus EutropiL In B desinit Passio fol. 8ST; fol. 88* in marg. inf. leguntur: )

EXPLICIT STORIA aFRICana.

INCIPIT STORiaE RoMaNaE

LIBER pRImus.