Dialogi

Maximus imperator rempublicam gubernabat, uir omni uita merito praedicandus, si ei uel diadema non legitime tumultuante milite inpositum repudiare uel armis ciuilibus abstinere licuisset: sed magnum imperium nec sine periculo renui nec sine armis potuit retineri.

hic Martinum saepius euocatum receptumque intra palatium uenerabiliter honorabat: totus illi cum eo sermo de praesentibus , de futuris, de fidelium gloria, de aeternitate sanctorum, cum interim diebus ac noctibus de ore Martini regina pendebat: euangelico illo non inferior exemplo pedes sancti fletu rigabat, crine tergebat.

Martinus, quem nulla umquam femina contigisset, istius adsiduitatem, immo potius seruitutem non poterat euadere. non illa opes regni, non imperii dignitatem, non diadema, non purpuram cogitabat: diuelli a Martini pedibus solo strata non poterat. postremo a uiro suo poscit, dicens Martinum uterque conpellant, ut ei remotis omnibus ministris praeberet sola conuiuium. nec potuit uir beatus.

[*]( 1 petiit A II patent om. F 3 frendens V: infrendens AFv 6 e V: om. AFv 8 sensisse se A 15 conectamFF: connectam Av 18 uita AMV et pr. m. F: uitae F corr. et v 21 retineri V: teneri AFv 22 ille F pr. m. 25 penderet A 26 crine tergebat om. F 29 deuelli F pr. m. 31 poscit BV: poposcit AFv II dicens Y: dein AF, deinde v II conpcllant AV: compellunt Fv )

finita cenula fragmenta panis absumpti micasque collegit, satis fideliter illas reliquias imperialibus epulis anteponens. beata mulier, tantae pietatis adfectu illi merito conparanda, quae uenit a finibus terrae audire Salomonem, siquidem simplicem sequamur historiam.

sed fides reginarum est conferenda, quod mihi liceat separata mysterii maiestate dixisse: illa expetiit audire sapientem, ista non tantum audisse contenta meruit seruire sapienti.

Ad haec Postumianus, iam dudum, inquit, Galle, audiens te loquentem uehementer admiror reginae fidem: sed ubi illud est, quod nulla umquam femina ferebatur propius adstitisse Martino? ecce ista regina non solum adstitit, sed etiam ministrauit.

et uereor ne isto aliquantulum se tueantur exemplo qui libenter feminis inseruntur.

Tum Gallus, quid tu, inquit, non uides, quod solent docere grammatici, locum, tempus et personam? propone enim tibi ante oculos captum in palatio imperatoris precibus ambiri, reginae fide cogi, temporis necessitate constringi, ut clausos carcere liberaret, exiliis datos restitueret, bona adempta rehiberet: haec quanti putas constare episcopo debuisse, ut pro his omnibus non aliquantulum de rigore propositi relaxaret?

uerumtamen quia occasione huius exempli male usuros esse aliquos arbitraris, illi uero felices erunt, si a disciplina exempli istius non recedant. uideant enim, quia Martino semel [*]( 1 reluctare V II castis Fcorr. 4 edente V et 2 optimi libri Giselini: sedente AFv II constitit B 7 caenula AF, coenula tI II absumpti AV: assurapti Fv p colligit V 10 solomonem F. sapientiam salomonis FM 11 sed AFQV: sed si v 12 expetit F 13 meruit V: sed et meruit AFv 15 Et postumianus V || galle te loquente F 16 illud ubi AFv 17 adsistisse V 18 fort. ministrauit ei. uereor 20 inserentur Q II tum] et V II non uides - personam om. Fpr. m. 21 dicere V 24 datos FV: dampnatos A II bona ad. rehiberet om. AF et alii 25 redhiberet 2 codd. Gisel. || putes v II stare F pr. m. 28 aliquos om. Vv 29 exempli istius BMV: exempli istius uiri FQv, istius uiri exempli A. )