de Ira

videatur et avaritia magni animi— acervis auri argentique incubat et provinciarum nominibus agros colit et sub singulis vilicis latiores habet fines quam quos consules sortiebantur;

videatur et libido magni animi—transnat freta, puerorum greges castrat, sub gladium mariti venit morte contempta ; videatur et ambitio magni animi—non est contenta honoribus annuis ; si fieri potest, uno nomine occupare fastus vult, per omnem orbem titulos disponere. Omnia ista, non refert in quantum procedant extendantque se, angusta sunt, misera, depressa;

sola sublimis et excelsa virtus est, nec quicquam magnum est nisi quod simul placidum.

Primus liber. Novate, benigniorem habuit materiam ; facilis enim in proclivia vitiorum decursus est. Nunc ad exiliora veniendum est ; quaerimus enim ira utrum iudicio an impetu incipiat, id est utrum sua sponte moveatur an quemadmodum pleraque, quae intra nos non[*]( non added by Hermes. ) insciis nobis oriuntur.

Debet autem in haec se demittere disputatio, ut ad illa quoque altiora possit exsurgere. Nam et in corpore nostro ossa nervique et articuli, firmamenta totius et vitalia, minime speciosa visu, prius ordinantur, deinde haec, ex quibus omnis in faciem adspectumque decor est ; post haec omnia, qui maxime oculos rapit, color ultimus perfecto iam corpore adfunditur.

Iram quin species oblata iniuriae moveat non est dubium ; sed utrum speciem ipsa statim sequatur et non accedente animo excurrat, an illo adsentiente

Nobis placet nihil illam per se audere sed animo adprobante; nam speciem capere acceptae iniuriae et ultionem eius concupiscere et utrumque coniungere, nec laedi se debuisse et vindicari debere, non est eius impetus, qui sine voluntate nostra concitatur. Ille simplex est, hic compositus et plura continens; intellexit aliquid, indignatus est, damnavit, ulciscitur :

haec non possunt fieri, nisi animus eis quibus tangebatur adsensus est.