Hymnus I

Cantemus, socii, Domino, cantemus honorem, Dulcis amor Christi personet ore pio. Primus ad ima ruit magna de luce superbus: Sic homo, cum tumuit, primus ad ima ruit. Vnius ob meritum cuncti periere minores: Saluantur cuncti unius ob meritum. Sola fuit mulier, patuit quae ianua leto: Et qua uita redit, sola fuit mulier. Frater iniquus erat iustum qui perculit olim: Damnator Christi frater iniquus erat. [*]( 7 cf. Verg. Aen. II 661 ) [*]( INCIPIVNT VERSYS SEDTLII PRESBITERI rP (post hymn. II). INCIPIT HIMNYS Sd SBDVXII F, DTCIPIT TMNVS EIYSDEM G, HYMNVS SCI SB- DTU n (— Parisinus 13047 8. IX f. 161), INCIPIVNT CARMINA EIVSDE B, INCIPIT PARACTERICTM CARMEN EIVSDE SEDVLII T, INCIPIT YMNVS EIVSDEM b, VERSVS SEDVLII P\' (= Bern. 455 8. X f. 23), hymnus Sedalii cum figura epanalesi incipit V (= Vossianus Q 86 f. 79 8. IX tf. Alcimi Aviti opp. ed. R. Peiper p. LXVI), inscr. om. rell., Caelii Sednlii elegia Poelm. cumpler. editt.; vide supra p. 146 et quae disputaui in comm. de Sedulii poetae vita et scr. p. 41 8. 1 dominum T dno socii f honore II, honores Ald. 2 xpsti (xps a m. 2) T fuit Christi cf. etiam v. 10, christum bl (I xpi m. 2), Christo Cappu- sctus consonet X (= Cantabr; 173 8. VIII-IX cf. Zangemeister, Bericht etc. p. 70), personet (per m ras.) F, resonet Tn 3 de duce a 4 hic homo D tenuit (?) Tl, tummt corr. m. 2, timuit (o a m. 2) r, timuit cod. Arntz. contumuit 0 5 in marg. add. » perire X, perire F minoris Tl corr. m. 2 6 cuncti salnantur Osbernus (8. XI) 7 que TX alii, qua BG (per qua ianua m. 2 s. I.) E, quae (e ad.d. m. 2) V\\ quae uel qua 0 l.eto (a cras.) T, loeto uel leto rell. 8 et TEHII, ex r1 XBCDFKPSϒβ\' et ex qua 0, per quam 11\' (= Paris. 7558 8. IX f. 166) Beg. 3 rediit X 9 iniqus F perculi P . olym T 10 xpsti (xps « rat. 2) T fuit Christi incus E1 )

Transitus ille monet, quid prima amisit origo: Quid uentura parent, transitus ille monet. Arca leuatur aquis, homines ut perderet aequor: . Ne pereant homines, arca leuatur aquis. Sume, pater, populos pro nati uulnere cunctos: Cum tradis Christum, sume, pater, populos. Hostia summa Patris, tacitis signata figuris: Quam reserat Christus, hostia summa Patris. Claudicat ecce uidens Dominum, dum praeualet, heres: Aspera gens Christum claudicat ecce uidens. Reppulit ille famem, uenitus crimine fratrum: [*]( 15 cf. Verg. Aen. V 533 ) [*]( I 11 monet (docet m. 2 8. l.) r quod CIK, quod H prima misit T\'P (a add. m. 2), admisit Urb. 12 nenturu Tl corr. m. 2 patent THK, par*ent (i eras.) Π\', paret Ald., quod coniec. etiam Wopk. 13=14 archa BFΟΠΠ\'Sϒ leua٭tur (n eras.) E, leniatur p hominis T\' corr. m. 2 = 14 ut T1Πβ\' Reg. 3, ne (a m. 2) V\', ne rell. 14 aqis P (finit) 15 per nati Π\'V uulnera V, funere coni. P. Burmannus 16 contradia Reg. 1 a m. 1, cumtrahis g sumis Cant. xpm T* in ras. fuit Christum Christum tradis Spiro Poelm. Fabr. 17 ostia ΕΚΠΠ\' suma JE1 t dudum tacitis s. I. T\', tacitis T, tacitis in ras. E, magna X, dudum K\'OP Alm. f, sanctis Urb. sicnata T1, signata (ta a m. 2) G fugiris uel f El corr. m. 2, fuguris V\' tactus signata figura g 18 reserat X, referat C, rexerat E, reserat (c. gl. aperit) G, referebat K, referat in codd. Rom. ut uidetur, Poelm. in textu Christi II, xps (s ex o) N\' post 18 sequuntur 69 et 70 in b 19 dno T1F1ΠV\' uel e perualet Π heros X, heros G, heres H cum gl. Iacob ad quem peruenit ereditas isahac patris sui, haeres Poelm. cf. Rem. 20 Asper. (a a m. 2) TE xps T2 in ras., christum m. 1 21 famen T\'S, p fame a repulit (p a m. 2) F, repulit β uenitus T Cant. Aim. Reg. 3 Rem., uenatus V Beg. 2 ad l l 2, uinditus T1 (corr. in uenditua) X, uenditus rBC (c. gl. distractus) E1F1GH1ΚΠΠ\'0V\' Arntz. ββ\'gm, distractus DScefg famem frater quem uendidit auro Ald., uenum actus crimine fratrum Arev. coni., an uenumdatu\' c. ) [*](f. ? crimne Tl i add. m. 2 ) Venditus est Christus, reppulit ille famem.\' Perfide, corde peris, dum uastant omnia plagae: Dum cessant plagae, perfide, corde peris. Agnus ab hoste sacer reuocauit sanguine patres: Sanguine nosque refert agnus ab hoste sacer. Obruit unda nefas populo gradiente per aequor: Nunc populis mundi obruit unda nefas. Murmurat impietas, manna ueniente refecta: Panis adest Christus, murmurat impietas. Plebs sibi dura caput terrae cultoris adoptat: Abstulit, heu, Christum plebs sibi dura caput. Lex dedit indicium ueteris de crimine poenae: Quodque salus ueniat, lex dedit indicium. En lapis inriguus, satiare, incredule, fonte: Qui Christum reprobus, en lapis inriguus. [*]( 25 cf. Verg. Aen. I 235 ) [*](22 uinditus T1 corr. in uenditus, uiditus corr. in uenditus X ucnditus est zps G c. gl. a iuda, uenditus ab Iada Ald., uenditus a Iuda Poelm. in marg. 23 cum T\' (corr. m. 2) E1Π\' plage T et alii, pla.ge (n eras.) E 24 cum CGST Cant. c plagę T\', penę T1, \\ poenae EtG (plage s. l.) cod. Arntz. c 25 reiuxit T1E1ΠΠ\'ϒV\'β, redduxit X, condnxit Ald., reuocauit rell. patria T, patre Π\' u fratres G 26 nos rouocat Ald. agnos (u a m. 2) T, ag.nus V\' 23 populis mnndi TrCKpp\' TV Eeg. 3 a, populi mundi Fl, populus m. El, populis m. (s add. m. 2) V\', populos m. Π\', populos mundans f, populum mundi m\', populis muudis Spiro Poelm., mundi populis reU. oruit unde II *unda (m cras.) V 29 murmorat (= 30) 11 mana (n 8. 1. a m. 2) En\' uiniente T1 corr. m. 2 refecta. T, referta ΒΟΠ\', refecta ex referta E 30 murmorat (corr. m. 2) TV\' 31 ples (= 32) Π c.put (a eras.) T, caput in ras. r, capud (= 32) Π, capit Ot terra T et al. eultores II ado-tat (p eras.) H, adortat Π\', adorat Poelm. tn siarg. 32 heu] hunc 0\' 33 ueteres Π d«crimine C, discrimine 01V, de culmine cod. Arcv. pene C 34 quoque Poelm. uenit d dedit salus ueniam lex indicium m 35 irriguus CDH, a inriguis (corr. m. 2) E saciare ΓΒDEFΠΠ\' bm incredulos X, incredalo H 36 quid cod. Arev. christum 2x xpm corr. m. 2 reprobis 01 ) Carpitur igne sacro munus uotumque piorum: Seditiosa tribus carpitur igne sacro. Begna beata Patris legis non contigit heres: Iesus dispensat regna beata Patris. Distruit area Dei, muros dum circuit, hostem: Sic hostem mundi distruit area Dei. Area uellus habet, madido sed uellere sicca est: Siccum tota madens area uellus habet. Vincis honore Dei promisso in munere gentes: Affectum natae uincis honore Dei. Tu decus omne tuis, qui sternis caede Goliam: Qui uincis mundum, tu decus omne tuis. Maxima dona Dei cuncti cecinere prophetae: Impleuit Christus maxima dona Dei. Pondera dura tulit mandatum legis et iram: Gratia mandati pondera dura tulit. [*]( 47 cf. Verg. Ecl. V 34 ) [*]( 37 p.iorum (r eras.) Τβ\' 38 sedicisatribus (o a m. 2) E igni Tl igne corr. m. 2 39 beaa T leges E1 corr. m. 2 contegit T1 corr. m. 2 heres] heros coni. Arev. 40 his m, Christus Ald. despesat (?) T1, dispensat corr. m. 2, despeosat d 41 distruit T1 (corr. m. 2) F1Π\', distrui.s E1 (destrnit corr. m. 2), destruet Cant. archa TBFGS (uariant v. 42) de T1 corr. in dl m. 2 dQm] fl corr. in T 42 mundi] n corr. in T dis T1 destruit corr. m. 2, distruit E1F1II\' mundi et destruit Cant 43 areaui (e corr. a m. 2) T, aerea (= 44) X habet T est] fort. m. 2 add. in T 44 madans K a.rea (u eras.) E abet T 43 et 44 transponuntur in C 45 amore dei Wopk\' utroque loco coniec. in om. VΠ\' Spir. Poelm., in s. I. β gentis P corr. m. 2 46 effectum J1 (corr. m. 2) Ald., aeffectum V\', affectu Cant. nata T amore ed. Spir. Poelm. Fabr. 47 tum Π\' tuis] s am. 2 T quis ternos E1 corr. m. 2 cede ex tede T1, cede ud cęde reU. golian BEFXS, gloriam V am. 1 48 cu////cis n T\' quiuin m. 2 in ras. tnes Tl corr. m. 2 49 concti (u a m. 2) T caecinere TG1, cecinere tuis f profete T, prophaae (( a m. 2) E 60 impleui\' .... (t a m. 2) T 51 dura 0. I. T2ΒΠ\' dedit tulit β regis Vat. 2 (s. XV) 52 tulit CK dira a ) Virgo Maria nitet nullo temerante pudore: Post partum pueri uirgo Maria nitet. Filius hic hominis fit maxima quaestio mundi: Nobiscum Deus est filius hic hominis. Gaudia magna Dei mundus percepit et ambit: Respuit, heu, mundus gaudia magna Dei. Signa mouent populos, cernunt magnalia caeci: Nulla tamen duros signa mouent populos. Aspera mors populis ligno deducta cucurrit: Aufertur ligno aspera mors populis. Ipse tulit Dominus pro poenis munera seruis: Pro semis poenas ipse tulit Dominus. Vita beata necem miseris auertere uenit: Pertulit a miseris uita beata necem., Lumen adesse Dei persensit tartarus ingens: Nec cernunt homines lumen adesse Dei. [*]( 53 nit.. G temerata II\' Ald. pudare Tl corr. m. 2, pudora rXDFGHOV\' Beg. 2 Sg Alcuin. Spir. Poelm., pudore ( eras.) f 54 poB T 55 hiq C fit T* ex fuit ut uidetur, fuit X ominia E questio T cum plerisque modi (un a m. 2) T 57 gautiA T\' corr. m. 2 magno X pertepit T\' corr. m. 2, recepit pereepit β, praecepit cod. Arev., accepit Reg. 2, haec sentit Spir. Podm. al. ambit poni pro ambiit suspicatur Burm. 58 respuet T hen. (m? eras.) T, hic C, heus t mudus T (n a m. 2) 59 ppulus T\' corr. ceci T 60 tmen T durus Π popalos signa e populos (s add. m..S) T 61 populis ex populos corr. Γ2X, populis (b a m. 2) EV (= 62), populi H ligna Π detneto T1 ut uid. corr. in deducta m. 2 cocurrit cucurrit Reg. 1, decurris cucurrit β 62 aufer.tur T, fertur corr. in au- fertnr X 63 dedit tulit detulit ana 0 po.enis (t eras. ut uid.) T munere H semis corr. in C 64 p.. 8 penas (s a m. 2) T, poena II, poenas K, penis T, penis S 65 netem Tl corr. I per m. 2 (= 66) a miseris C 66 Bertulit K, extulit (8. I. m. 2), r, depulit Ald. a om. T1 add. m.2 68 credunt T2ΓΒCDΠ\'ϒ βadf Arnts. Spir. Poelm., uel ored cernunt X, cernunt (cern in rae. m. 2) EV\' ) Mors fera per hominem miserum sibi subdidit orbem: Subdita congemuit mors fera per hominem. Suscitat ecce genus morti pater ille profanus: Ad uitam Christus suscitat ecce genus. Hic populus Dominum dura ceruice negauit: Suscepit primus hic populus Dominum. Sanguine laeta redit fuso gens impia Christi: Gustato Christi sanguine laeta redit. Crimina cuncta suis terrenus contulit auctor: Dissoluit Christus crimina cuncta suis. Libera corda sibi facinus deuinxerat olim: Nunc reficit Christus libera corda sibi. Fortia uincla dedit peccati saeua potestas: Dulcis amor Christi fortia uincla dedit. Iam super astra sedet, cuncti exultate fideles: Perfide, quid saeuis? iam super astra sedet. [*]( 69 f.erat (a eras.) T homenem Tl corr. m. 2, homines Π, ho- ) [*]( mine Π\' sibi misera T1 ut uid., corr. m. 2, misero B subdedit T1 corr. m. 2 69—70 om. b 70 contremnit El0 Reg. 3, in marg. β d mor* (s a m. 2) E hominSs C a m. 2) T subdita mors gemnit m. f. p. h. e 71 ecce (ce m. 2 fort. ex ti) T morti forti II pphanns Dβ 73 h.ic (u fere eras.) TS populos K, pupulus V a m. 1 dura dum C teruite Tl corr. m. 2, ceruice. (m eras.) V 74 auscipit T1 corr. m. 2 primum E1Γ1(t primus s. I. m. 2) II\' OlS Cant. Alm. 75 redit (= 76) T1 (corr. m. 2) Γ2, uel ridet rediit X, ridit V a m. 1, redit E1 ridet uoluit m. 2, ridet F1GH, bibet ad fuso (s a m. 2) T 76 costato T gnstato sanguine ipi ΠΧ rediit X 77 terrenis V\' (a m. 1) D, terren.s T autur T1 ut uidcorr. m. 2 78 cuncta. (s eras.) T, cunctis X 79 deuinxerat] in in ras. unius litt. T*, deuixerat S, diuinxerat Π\', euinxerat Rem., disiunxerat cod. Arev. 80 reficit ex refecit K libera corda] a c in ras. V 81 seua T et alii, sena (a ex e) H\' 82 ٭.xpi (s ? eras.) D 83 supr. K sedit T exul.tate (& eras.) D fidelis T1 corr. m. 2, fidel.. S 84 perfede T1 corr. m. 2 qued corr. in quid T2 senis T cum plerisque sedet Tl -it corr. m. 2 ) Mortuus ille tonat, caelum terramque subegit: Quid facient hostes? mortuus ille tonat. Pellitur umbra die, Christo ueniente figura: Christus adit gentes, pellitur umbra. die. Te properare docent et signa et saecula prima: Nos sacra quae gerimus te properare docent. Vnicus adueniens firmauit uota. priorum: I Vota dedit nobis unicus adueniens. Passio, Christe, tui conpleuit munera legis: Munera nostra replet passio, Christe, tui. Hic homo qui Deus est, spes est antiqua priorum: Spes in fine piis hic homo, qui Deus est. Munus erit fidei toto credentibus aeuo: Qui dedit ut credant, munus erit fidei. Te ueniente, Deus, mundanus concidit error: [*]( 86 cf. Verg. Ecl. III 16 ) [*]( 85 tonat (tj m. 2 add.) T celum T et alii 86 faciunt ΓΒGKSVb Arntz., facient (u a m. 2) E, faciant Ald. ostes T faciat hoBtis g 87 pellitor T\' corr. m. 2, pellitne E, pellaitur K corr. m. 2 diei En\' Christo ex Christi E, ipi & Gant. Paelm., xpe Π\' figurae (e a m. 2) F, fugura Π\'g adet corr. in adit T* gentis T pellat K die. (s eras.) V\' 89 dotent T ppa////te β et signa] et om. ΤΠV\' (m. 1) p Beg. 2. 3, s. I. E2b2 docenttot B tot βfV\' in marg. 90 satraq; T1 corr. in sacraq.m.2 quae] om. d dotent corr. in docent T2 91 aduenies T, adueniens] ens in ras. V\' (= 92) uota] tota II piorum 10 92 uota (o corr.) T, tota c 93 tua T (a a m. 2) editt. pler. legis] ras. post B in V 94 munera.... (nera eras.) T 95 que I\' corr. m. 2, qui. (d eras.) V ds pes T1 corr. m. 2 spes e.] finis Π\' tuorum T1, piorum T2ΧΠΚΟV1 96 spes cum fine Ald. tec T corr. m. 2 quid est Tl corr. m. 2, quidf (f a m. 2) 8 97 in una e. f. et toto corde credentibus euo X Mnus (u am. 2) E erat (= 98) Π\'b1cm fedei T tota redeuntibus Hx corr. m. 2 euo T et alii 98 dedit.ut (t eras. uid.) T credunt H, credent Seg. 2 99 uente ds T, tunc v. d contedit T1 corr. m. 2, condidit f 98 et 99 in mg. add. C2 ) [*](I. ) [*](11 ) Occidit hic mundus te ueniente, Deus. Gratia plena Dei est, quae totis gentibus extat: Abscedant sectae, gratia plena Dei est. Sola columba redit, quae totum circuit orbem: Discedant corui, sola columba redit. Adueniet Dominus dare digna piis, mala prauis: Credite iam, miseri, adueniet Dominus. Visio, Christe, tui tormentum et poena malorum est: Gloria cuncta bonis uisio, Christe, tui. Gloria magna Patri, semper tibi gloria, Nate: Cum sancto Spiritu gloria magna Patri. [*](100 occubuit mundas rDEtO Reg. 3, ocubuit m. C occidet Xg Fabr. Cell., occumbet Π\', concidit Reg. 2 Ald. hic s. I. T2 mon- dus T 101 gloria 01 dei plena est T, gratia dei plena -=- K que T, qui C exstat E 102 obstedan* T1 carr. m. 2, abcedant T, discedant Alb., ascendant l Spir. Poelm. s..ectae (at fere eras.) T, saecte E, secta S gratia. V\' plena. V 103 rediq- T1, reditque corr. m. 2 colunba D 104 distedant T1 corr. m. 2, disce«dant (n eras.) II\', descendent Cant. 105 signa cod. Arnti. digna ut piis.. (et uel ed eras.) T, piiset II\'T dare piis et β piis mala l 2; fort. dare piis digna et mala cf. de Sed. poet. vito et scr. p. 109 ~ V pa.uis (r eras., - a m. 2) F 106 credete T 107 tormentom (u a m. 2) T po.ena (t eras.) T sit Tl est corr. m. 2, est] om. XfF Beg. 3 Sβ 108 cuncta V\' tui. T, tni est Beg. 2 109 gratia ex gloria 0 nate in ras. scr. T 110 sc̃ο spo T, spu sco IICSad, fiamine cum sco e, pneumate c. s. g, cum sancto flatu Poelm. spiritui et nato Ald. gloria. V patri amen Πf PINIT rF (in marg. ad uers. 109), EXPLICIT E, EXFUCIT CARMINIS LIBER SEDVLIX H, Finit hoc opusculum deo gratias amen X, Finit Amen. incipit ars Sedulii poetae 0, EXPLICIT RECIPROCVM CAB- MEN SEDVLII T, Eiplicit liber Sedulii V )