Canones (In Pauli Apostoli Epistula Canones A Peregrino Episcopo)
Priscillian, Bishop of Avila
Priscillian, Bishop of Avila. Priscilliani quae supersunt (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 18). Schepps, Georg, editor. Prague, Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1889.
Multis occupatus necessitatibus litteris tuis tardius respondi, carissime. Postulaueras enim, ut contra haereticorum uersutam fallaciam firmissimum aliquod propugnaculum in diuinis scripturis sagaci indagine reperirem, quod non tam prolixum uel fastidiosum esset quam concinnum ac uenustum existeret, per quod uelocius eorum prosterneretur inpudentia, qui obiecta sibi uerissima testimonia in suum prauissimum sensum ea interpretari nituntur aut certe negent haec esse scripta. Ideoque contra eos tale aliquid excogitandum esse dicis, quod non uersuta oratoris eloquentia turgescat uel lubricis dialecticae syllogismis inuoluatur, nam haec quibusdam maxima solent esse perfugia, sed tale sit uis, quod mera ueritate effulgeat atque mira constet scripturarum auctoritate, Illa uero uitari debere quae sunt spiritali et innocuae fidei Christianae contraria atque inimica, quippe quae mundi existens sapientia ab apostolo sit stultitia nuncupata. Haec te saepissime audiens et alia [*]( 17 I. Cor. 8,19. ) [*]( 1 Prologus — 2 apostoli] ita II ITEM ALIUS T inscriptione carent CLAMVP 3 hoccupatus C, uid. supra ad p. 109, 3 4 carissime] kiñe LTV nersutiam II 5 aliquid T 6 indagina L, indigne Mman 1 repperirem CATVPMman.1 non tam] ex notum corr. A prolixum quoniam uel c, prolixum quam uel k 7 concinum V ac] hac CTV 8 inprudeutia P hobiecta C, oblecta LAT, cf. supra ad 109, 3 9 sensum man. 2 supra lin. A interpret. ea MII 10 nitantur L negant TII esse hec L ideo (om. que) P 11 tale] talem T, stulte V 12 turgesc.] fulgescat P dialet. TV sillogissimis T 13 soleant MVn 14 aefugia LAT, cf. supra 109,11 sit uis] ita TMman.1, sed ais Mman.2 in marg., sit uys (?) A, sit ais CYp, sit ius n mera ueritate Mman Sn, mira uer. CLATVPMman l adque CLA, sic saepissimc 15 mira constet CLAT, firma const. MVPn 16 innouocue cuae] nocua n, nocug Mman.1 Innuę A 17 quae de mundi CTIIMman.2 quippe mundi P 18 nuncup.] appellata n haec a te PJ7 et alia] et talia rkT )
Deus uerax est, spiritus quoque deus et deus saeculorum possidens inmortalitatem estque inuisibilis lucem habitans inaccessibilem, rex etiam atque dominus, cuius est imago [*]( can. I: Rom. 3, 4; Tit. 1, 1; Hebr. 1, 3; 6, 18; 10, 23. II. Cor. 3,17. I. Tim. 1, 17; 6,16.15. Col. 1, 15; II. Cor. 4,4. II. Cor. 1,19.18. ) [*]( 1 alieorum L testimoniorum om. n 2 cui om. L conueniunt V, couuenient P 3 nonnull. u. fin. om. P 5 mineo LMPII, minio CATV subnotatum P illinc CMTYII 7 laborasse AVman.1P uolo ut int. LV quo] quod LA continentia P 8 ex facerim corr. fecerim V, facere P nullis L 9 ut et P, ut supra lin. A, ut om. c, sed C hut mentes] mores p 10 Uale in XPO solus V EXPLICIT PROLOGUS. INCIPIUNT CANONES C FINIT. INCIPIT CANON PRIMUS L EXPLICIT PREMIUM. INCIPIUNT CANONES EPI- STOLARUM A FINIT . INCIPIUNT CANONES T [in A post PRE- MIUM, in T post FINIT inseruntur uersus Damasi Iam dudum Saulus — monstrare triumphos (= Migne 13, 379) etiam in codd. MPII et Aniciensi exstantes, sed aliis in locis collocati] mentes INCIPIT CANON PRIMUS M EXPLICIT PROLOGUS SCI PEREGRINI INCIPIT CANON PRIMUS V EXPLICIT PROLOGUS - INCIPIUNT CANO- NES P explicit prologus [inseruntur 4 breuia argumenta in aliis codd. uelut in MAT alibi occurrentia: Paulus apis quatuordecim eplis, ... In primis Romanae plebis ... Phoeben sororem ... Queritur a quibusdam ...] Explicit prologus. Incipiunt kanones II ) [*](11 pro canon codd. k uel k. (minio exarat.) ubique praefigunt — capitulum; in n usurpatwr kaf.; canonum numeri (I-XC) minio exarati sunt spiritus] Christus MII 12 estque] atque c, est et II luce V 13 inaccersibilem Y est (ante imago) om. P )
Rom. 18.
Cor. II, 6. 18. 22.
Col. 5.
Tim. I. 5. (11.) 28. 29.
Tit. 1.
Hebr. 1. 11. 18. 19.
Quaenam sint quae sibi dissona et inimica motu ac fructibus existant; est namque natio praua, sed et perditio habens filium proprium.
Rom. 54.
Cor. H. 28. 34.
Gal. 30. 31.
Eph. 30.
Philipp. 12.
Thess. II. 4.
Hebr. 23.
Quia duo genera spirituum sunt, unum dei, alterum mundi ad errores. [*]( can. II: Rom. 8, 7. Gal. 5, 22; Eph. 5, 9; Hebr. 12, 11. Philipp. 2, 15. II. Thess. 2, 3. ) [*]( can. III: Rom. 8, 5; I. Cor. 2, 11. 12; 12, 3. I. Tim. 4,1). [*]( 1 ac] hac CLTV 2 tantumodo V 3 sectionum numeri in omnibus codicibus atramento et Romanis quas dicimus formis exaranttW; 3 Rom. — 8 Hebr.] de orthographia horum nominum in singulis codd. maxime uaria uid. praef. c. III. 3 Rom. 29 P 4 Cor. 6. 18. 17 r, Cor. II. 6. 13. 22 L, Cor. I. 2. 6. 18. 22 A, Cor. II. 6. 19. 21 V 5 Col. 6. 5. 5 A 6 Tim. II. 5. 29 P, Tim. I. 8. 29 V 7 Tit. 3 L 8 Hebr. 1. 11. 14 M, Hebr. 12. 18 H ) [*]( 9 quaenam] qU/IJenim T sunt CATTn et inimica -11 proprium om. Tc, guamuis exhibeat C dissona et] dissonet T motu] moribus P 10 exitant L habens om. T 11 proprium om. P filium suum proprium n 12-18] huius canonis mmeri omnes desunt in r 12 Rom. 29 P, in quo canonis 1 et II numeri male confunduntur 13 Cor. II. 34. 37 A, Cor. II. 5. 22 P 14—17 haec prorsus desunt in P, in quo tamen Col. 5. Tit. II (!) 5. 29. Tim. II. 1 15 sub sect. Eph. 30 in y can. 111 pro II laudatur 18 Hebr. 24 2T, Hebr. 1. 11.18 P 19 sint MVPII et alterum P 20 mundi om. A ) [*]( XVIII. Priscill. ) [*]( 8 )
Rom. 54. 55. 56. 58. 59.
Cor. I. (6.) 11. 12. 72.
Cor. H. 19.
Gal. 30.
Tim. I. 15.
Tim. II. 5.
Quia duae sint sapientiae, una quidem dei, altera uero hominum uel carnis.
Rom. 54 (55.)
Cor. I. 3.4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 12.18.
Cor. n. 3.
Thess. I. 2.
Col. 15.
Quia multi dicuntur dii et quorundam uentrem deum esse et spiritus aeris huius atque potestates tenebrarum, sed et elementa mundi.
Cor. I. 47. 48.
Cor. II. 22.
Gal. 17. 20.
Eph. 6. m
Philipp. 20.
Col. (4.) 15. 22.\' [*]( can. IV: I. Cor. 1, 17-21. 24-26; 2, 5-7. N. Cor. 1, 12. Col. 2, 8. can. V: I. Cor. 8, 5; Gal. 4, 8. Philipp. 3, 19. Eph. 2, 2. <Col. 1,13.) Col. 2, 8. 20; Gal. 4, 3. ) [*]( 1 Rom. 59. 54. 55. 56. 57. 58 A 2 Cor. I. 10. 10. 10. 10 r, Cor. 1.11. 12. 62. 72. 72 V 3 Cor. II. 17. 18. 19. 19 T 4 Gal. 20 27, Col. 30 P 5 Tim. I. 15] hanc particulam om. GLAT ) [*]( 7 sunt ATVPII dii A 9 Rom. 57 r 10 Cor. I. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 18. pP, -- 9. 22. 18 a 13 Col. 15 om. U, qui tamen habet Tim. n. 15; — Gal. 15 P; Cofs. 16 L ) [*](14 quia multi Dii sunt c, sed r dicunt, C dicantur (?) dicantur LP et quorundam] quibusdam P, et corundam Lsi uenter deus est A, uentrem om. T 15 spiritus om. LA sed helementa (-tu?) CP, sed elementum c, sed elementa LV, ceteri et insermt 17 Cor. I. 8 r, Cor. I. 47. 11. 18 L, Cor. 1. 47. 48. 50 P . 18 Cor. H. 21 A, Cor. II. 22. 32 (?) V, Cor. II. 12 P 19 Gal. 16. 20 P 20 Efes. 5 P 22 Col. 15. 26 T )
Quia peccata uel daemones tenebrae siue opera tenebrarum ab apostolo nuncupentur.
Rom. 101.
Eph. 30.
Col. 4.
Quia stultorum atque carnalium uel dubiorum sit crasse de diuinitate sapere uel sentire.
Rom. 8. 9. (54.)
Cor. I. 13. 14.
Cor. n. 3. 5.
Hebr. 9.
Quia ex deo et in deo sint omnia, qui uniuersa operatur, omnisque paternitas ab eo nominetur atque omnia condita sint per Christum.
Rom. 91.104.
Cor. I. 47.
Eph. 2. 3. 13. 14. 16. 17.
Col. 5. 6. 7. 16. 17.
Hebr. 1. 5. [*]( can. VI: Eph. 5, 8; Col. 1, 13. Rom. 13, 12. ) [*]( can. VII: Rom. 1, 22. I. Cor. 3, 1. 2. 3; II. Cor. 1, 12. 17. ) [*]( can. VIII: Rom. 11, 36. Eph. 1, 11; 3, 15. Col. 1, 16. 17. ) [*]( 1 Hebr. 19 II ) [*](3 nuncupantur P 4 Rom. 100. 2 r 5 sub Eph. sect. 30 male can. LVI (pro VI) citatur in r ) [*](7 uel om. 77 8 crasse — sentire om. Tc, quamuis exstent in C, ubi tamen separare legi uidetur pro sapere post crasse maius spatium reliquit V, sed nihil deest sapere] sepe L 9-12] haec prorsus desunt in r 10 Cor. I. 16. 14 A 11 Cor. II. 4. 5 LT, Cor. III. 3. 5 p, sed recte P 13 sunt TV qui] quia n 14 operatur] opera L, opereatur T paterni ab M nominatur P adque — Christum in marg. Tman a i - 15 condita] cognita CAll, cognota L sint per] fuper p, sed f per (= sunt per) P 16 Rom. 61. 4 r, Rom. 10. 101. 104 LA, Rom. 60. 61. 104 P, Rom. 47 II 17 Cor. I. 10. 57 L, Cor. I. 46 A 18 Efes. 3. 13.14. 15 P, sub sectione Eph. 13 in y male can. XVIII (pro VIII), sub sectione 14 can. VIIII (pro VIII) citatur 19 Col. 14. 14. 14 r, Col. 5. 6. 7. 11 P 20 Hebr. 1. 15 (p ) [*]( 8* )
Quia sapientia et gratia atque benedictio dona spiritalia sint et quod inuisibilia eius per ea quae facta sunt intellecta conspiciuntur.
Rom. 3. 4. 6. 7.
Cor. II. 46.
Eph. 2.
Col. 3.
Hebr. 3.
Quia inscrutabilia sunt iudicia dei et inuestigabiles uiae eius; similiter et diuitiae Christi et multiformis sapientia.
Rom. 64. 91.
Cor. II. 46.
Eph. 2. (12. 13.)
Col. 3.
Quia quae uidentur temporalia, quae autem non uidentur aeterna sunt, ideoque qui in hac uita tantum sperantes sunt, miserabiliores esse omnibus hominibus.
Rom. 64.
Cor. I. 6. 7. 10. 43. 44. 62. 84.
Cor. II. (29). 37. 38.
Quia Christus similitudinem carnis peccati sumpserit in ministerio, in quo sunt thensauri sapientiae, qui fecit [*](can. IX: Col. 1, 9; Rom. 1, 11; Eph. 1, 3. Rom. 1, 20. ) [*]( can. X: Rom. 11, 13. Eph. 3, 8. 10. ) [*]( can. XI: II. Cor. 4, 18. I. Cor. 15, 19. ) [*]( can. XII: Rom. 8, 8. Col. 2, 2. 8. Eph. 2,14; 4, 8. II. Cor. 5,16. ) [*]( 1 spiritualia p, non docente P 2 sunt et quod MU intellectu c 5 Cor. I. 46 L, Cor. I. 2. 46 T, Cor. I. 96 V 6 Eph. 4 r 7 Col. 4 P 8 Hebr. 4 P ) [*](9 sint Mman- sPn 10 eius om. P sapientia XPI V 11 Rom. 44. 21 L, Rom. 64. 111 Vtp, Rom. 64. 21. P 12 Cor. 10. 46 L, Cor. II. 40 r 14 Col. 4 rp ) [*]( 16 sint MVPH ideo qui n sper. s.] sperant P 17 omnibus homo esse 27 19 Cor. I. 7.13. 74 A, Cor. I. 7. 17. 84 V 20 Cor. II. 22. 37. 39 P ) [*](22 ///ministerio T, misterio VPMman.2 sunt om. n thensauri C, thes. uel tesauri ceteri utrumque in unum MU )
Rom. 53.
(n. Cor.) 32.
Eph. 8. 18. (19.) 34.
Philipp. 8. 9.
Col. 8.10. 12. (13.)
Hebr. 7. 8. 9.11. 13.15. 17. 18. 21.
Quia Christus in carne pro nobis mortuus idem homo et deus, mediator dei et hominum sit.
Rom. 34. 35. (36.) 38. 40. 47.
Cor. I. 81. 86. 87.
Thess. I. 17.
Tim. I. 9.
Hebr, 4. 13. 14. 15, 24,
Quia fidei apostolicae fundamentum Christus sit, qui est lapis angularis et caput nostrum, ex quo omne corpus et in quo construuntur qui credunt euangelio.
Cor. 1.15. 16.
Cor. II. 22. 23.
Eph. 10. 21.
Col. 8. 14. (21.). [*]( cau. XIII: Bom. 5, 9; I. Thess. 5,10. I. Tim. 2, 5. ) [*]( can. XIV: I. Cor. 3, 10. 11. Eph. 2, 20. 21; 4, 15. (Col. 2, 19.) ) [*]( 1 ascendit in altum P, ascendens in celum T, ascendit in cęlum A 2 non om. V se om. TV apostolis C 4 pro II. Cor. codd. Gal. 32 (Gal. 30 r, Gal. 94 P), sed in y sub sectione Cor. II. 32 recte can. XII laudatur 5 Efes. 18. 24 L, Eph. 18. 20.24 M, Efs. 17. 34 V 6 Phil. 4 r, Fl. 18. 13 T, Filipp. LXXXIX p, sed P recte VIII. IX. 7 Col. 55 r, Col. 9. 22 TU, Col. 8.22 V, Col. 8.10.11 P 8 Heb. 8.11. 13. 15. 16.21 Vcp ) [*]( 9 pro nobis in carne MVPn 10 deus] dm L, et deus et mediator P mediator — sit om. T 11 Rom. 33. 34. 35 r, Rom. 34. 38. 40. 66 V 12 Cor. I. 85. 86 r, Cor. I. 31. 66 P 13 Tessal. 8 P 14 Tim. I. 8 r 15 Hebr. 4. 8. 14. 24 r, Hebr. 4. 13.14. 19 L ) [*](16 XPI A 17 et cap. n. ex] et apud dominum ex P, et caput euangelio om. T 18 in om. L coustr.] conseruantur L euangelium L 19 Rom. pro Cor. I r 20 ad sectionem Cor. II. 23 y exh. can. XIII pro can. XlIII 21 Eph. 31 r, Eph. 32 TMll 22 Col. 9. 14. T, Col. 8.19 p, sed 14 ex 19 corr. P )
Tim. II. 15.
Hebr. 12.
Quia sacramentum olim filiis hominum absconditum, nunc per apostolum sanctis manifestatum sit et quod Christus sapientia nuncupetur, quam nemo principum huius mundi cognouit.
Cor. I. (9.) 10.
Eph. 2. 11. 13.
Col. 10. <13.)
Quia Christus filius dei imago uirtutis ac sapientia patris sit et quod in ipso plenitudo diuinitatis corporaliter habitet, solus nesciens in carne peccatum; omnis autem homo mendax.
Rom. 2. 5. 18. 19.
Cor. I. 5. 8.
Cor. II. 32.
Col. 5
Hebr. 1. 8. 12.
Quia homo Christus ab apostolo deus et dominus nominatus sit et quod non in diuinitate sed ex semine Dauid et ex muliere factus dicatur.
Rom. 1. 70.
Cor. I. 90.
Gal. 1. 4. 5.18. 19. [*]( can. XV: Col. 1, 26; Eph. 3, 9. (I. Tim. 3, 16.) I. Cor. 2, 7. 8. (Col. 2, 3.) Eph. 1, 9. ) [*]( can. XVI: I. Cor. 1, 24. Col. 2,9. II. Cor. 5, 21; Hebr. 4,15. Rom. 3,4. ) [*]( can. XVII: Rom. 1, 3; 9, 5. I. Tim. 1, 2. Gal. 1, 3. 12; 4, 4. ) [*]( 2 Heb. 11 P ) [*](3 hominum] hominis II 4 nunc] nec p apostolum scm T manifestatum — cognouit om. T 5 sapientie V nuncupatur c, repugna/nte C principum ex principem corr. V huius mundi] huiusmodi p 8 Ef. 2. 12. 13 AIr, Efes. 2. 11. 12. 13 P ) [*](10 uirtus AMVH ac] hac CLV, et H 12 solum P omnis mendax om. T 14 Rom. 2. 5. 17. 19 P 15 Cor. LVIII p, sed P recte V. VIII. 16 Cor. II. 92 ui, Cor. II. 22 T, Cor. II. 32. 22 V 18 Hebr. 1. 9.12 P ) [*]( 20 in supra lin. L 21 et om. P 22 Rom. 1. 80 L, Rom. 1. 2. 3. 4. 70 P 23 Cor. I. 10. 100 L, Cor. I. 110 T 24 Gal. 1. 3. 5. 19 L )
Tim. 1.1.
Tit. 10.
Hebr. 1. 2. 3. 4.
Quia Christus pax nostra sit ideoque in cruce sua inimicitias soluens deleuit quod aduersum nos erat chirographum medio pariete destructo.
Cor. II, 32.
Eph. 9. 39.
Col. 6. 7. 8. 19.
Hebr. 21.
can. XIX, Quia Christus non inuitus, sed sua uoluntate in passione sua patris inpleuerit uoluntatem, humilians se usque ad mortem.
Rom. 66.
Gal. 2. 10.
Eph. 27.
Philipp. 9.
Tim. I. 9.
Tit. 10.
Hebr. 26.
Quia Hierusalem illa caelestis sit libera et quod nos secundum Isac promissiones deputemur in semine et quod caput ac plenitudo ecclesiae Christus sit. [*]( can. XVIII: Eph. 2,14. Col. 2, 14. ) [*]( can. XIX: Gal. 1,4. Philipp. 2, 8. ) [*]( can. XX: Hebr. 12, 22. Gal. 4, 28 (Rom. 9, 8) (Eph. 5, 23). Col. 1,18. Eph. 1, 23. ) [*]( 1 Tim. 5 L, Tim. I. 12 P 2 pro Tit. ezhib. Tim. II. 10. V ) [*](4 XPI T ideo p, repugnante P 5 sua om. p contra P inimicitia L 6 pariet L dextructo T, detracto L 7 Cor. II. 27 r, Bom. II. 32 T, ad sect. Cor. II. 32 in y can. XVIIII pro can. XVIII affertwr 8 Efes. 9. 39. 18 P 9 Col. 6. 8.18 II 10 Hebr. 25 r ) [*]( 11 in om. CA 12 sua om. T humiliauit C 14 Rom. 66 ex 62 corr. T, Rom. 63 Vep 16 Eph. 37 r, Eph. 22 n 17 Philipp. 7 r 20 Hebr. 6 P ) [*](21 hierusalem MP, iherusalem GLATVn celestia L sit om. P 22 nos] non p, n P ysahac CP, ysaac Ll7, isaac ATM, ysaach V promissionis A deputentur P semine Ius (= eius) et T 23 capud hac CL sit golesie T XPI L )
(Rom. 72.)
Gal. 25. 26.
Eph. 5.13. (33.) 35.
Col. 6. 9.
Hebr. 20. 24. 26.