Octavius

quid tempestates loquar uarias et incertas, quibus nullo ordine uel examine rerum omnium impetus uolutatur? in naufragiis bonorum malorumque fata mixta, merita confusa? in incendiis interitum conuenire insontium nocentiumque? et cum tabe pestifera caeli tractus inficitur, sine discrimine omnes deperire? et cum belli ardore saeuitur, meliores potius occumbere?

m pace etiam non tantum aequatur nequitia melioribus, sed et colitur, ut in pluribus nescias, utrum sit eorum detestanda prauitas an optanda felicitas.

quod si [*]( 1 accenderit, caelum malim 2 terram fundauerit pondere P, terram fundauerint pondera Rigaltius. terra se fundauerit pondere Casp. Barth, terram fundanerit pondus Vrsinus; nos sua (sc. materia) ex coni. Vahienii addidimus 3 et mare et licet P ante rasuram || confluxerit Datlisius: influxerit Pr 4 quae P: atque Heumann 5 inspiratur et alitur Vrsinus II ut uol. concretio sit Dauisius (ego pro ut malim uelut) 6 fortuita coner. Heumann II concretio P corr. e concreto 7 resoluitur Heumann 8 reuoluuntur omnia idem II indice Vonck lectt. lat. p. 52 9 soles uidemus alios Heumann, quod utique exspectares II atque bis habet P 10 ezalatis Pr: exhalatis edd. 11 coalescere Vsener 12 iisdem edd. 13 uel collidentibus (om. nimbis) Dauisius II fulgora P: fulgurar 14 promicare Heuainger, praecipitare Orusiua 15 delectu r 17 ordine vel discrimine Heumann 18 muti erita Pl 21 ardor saeuit Heumann 23 sed attollitur Vrsinus, sed ita colitur Wopkens lectt. Tull. p. 226. )

ecce arbusta frugifera, ecce iam seges cana, iam temulenta uindemia imbri corrumpitur, grandine caeditur. adeo aut incerta nobis ueritas occultatur et premitur, aut quod magis credendum est, uariis et lubricis casibus soluta legibus fortuna dominatur.

Cum igitur aut fortuna caeca aut incerta natura sit, quanto uenerabilius ac melius antistitem ueritatis maiorum excipere disciplinam, religiones traditas colere, deos, quos a parentibus ante inbutus es timere quam nosse familiarius, adorare, nec de numinibus ferre sententiam, sed prioribus credere, qui adhuc rudi saeculo in ipsis mundi natalibus meruerunt deos uel faciles habere uel reges? inde adeo per uniuersa imperia, prouincias, oppida uidemus singulos sacrorum ritus gentiles habere et deos colere municipes, ut Eleusinios Cererem, Phrygas Matrem, Epidaurios Aesculapium, Chaldaeos Belum, Astarten Syros, Dianam Taurios, Gallos Mercurium, numina uniuersa Romanos.