Divinarum Institutionum

Lactantius

Lactantius. L. Caeli Firmiani Lactanti Opera omnia, Part I. Brandt, Samuel, editor; Laubmann, Georg, editor. Vienna: Gerold, 1890.

et quanto quisque annis in senectutem uergentibus adpropinquare cernit illum diem quo sit ei ex hac uita demigrandum, cogitet quam purus abscedat, quam innocens ad iudicem ueniat, non ut faciunt quidam caecis mentibus nixi, qui iam deficientibus corporis uiribus in hoc admonentur instantis ultimae necessitatis, ut cupidius et ardentius hauriendis libidinibus intendant.

qua ex uoragine liberet se quisque, dum licet, dum facultas adest, seque ad deum tota mente conuertat, ut illum diem securus expectet, quo praeses [*](AUCTORES 4 ss.] VI 24 ss. ) [*](BHSPj 1 iustitia H 2 adiamus P notissime H 4 uiridicis B, ueredicis P hominum] igitur codd. Lucr. purgabit B1, corr. B* dictis\' (\' est distinctio) B 5 cuppedinis codd. Lucr., cupidinis S, torpedinis BH2, torpidinis II1, turpidinis P timoris\' B, timoris (s add. m. 2) P 6 quod P tendimus omnes om. P omnes\' B 7 quod H monwtrauit B3, monstrabit H tramite codd. Lucr. paruo (paruo\' B) BH cum codd. Lucr., puro SP 8 quo H, quįa. (exp. m. 3?) P contendere recto H 10 iter] igitur H horrebit ut uid. B1, in ras. corr. B3 11 uoluptatibus H inecelebris H 12 celetur H quando H animis Bl, corr. B3 senectute B 13 ac propinquare H 14 purus] i pus (i. e. prius) S 15 quidam] quorum S 16 nixi] lux negatur S; uiri cum cod. Reimmanniano recentissiniae aetatis non recte Buenemannus, nixi eicit Heumannus qui iam] quidam B1, corr. Bs Biris (uiribus m. 3) corporis B 17 instantes B1 (corr. B3) P necessitates B1, corr. B* et] ut SP 18 **libidinibus (in er.) B 20 secu«*rus (tu er.) H presens S )

671
dominusque mundi deus de singulorum factis et cogitationibus iudicabit. quaecumque hic expetuntur, non tantum neglegat, sed et fugiat potioremque animam suam iudicet quam bona\' ista fallacia, quorum incerta et caduca possessio est:

migrant enim cotidie et multo uelocius exeunt quam intrauerant et tamen, si nobis usque ad ultimum liceat istis frui, aliis certe relinquenda sunt. nihil nobiscum ferre possumus nisi uitam bene atque innocenter actam.

ille ad deum copiosus, ille opulentus adueniet, cui adstabunt continentia misericordia patientia caritas fides. haec est hereditas nostra quae nec eripi cuiquam nec transferri ad alterum potest.

ecquis est qui haec bona parare et adquirere sibi uelit? ueniant qui esuriunt, ut caelesti cibo saturati sempiternam famem ponant, ueniant qui sitiunt, ut aquam salutarem de perenni fonte plenissimis faucibus trahant.

hoc cibatu atque potu dei et caeci uidebunt et surdi audient et muti loquentur et clodi ambulabunt et stulti sapient et aegroti ualebunt et mortui reuiuescent.

quisquis enim corruptelas terrae uirtute calcauerit, hunc arbiter ille summus et uerax ad uitam lucemque perpetuam suscitabit.

nemo diuitiis, nemo fascibus, nemo etiam regia potestate confidat: inmortalem ista non faciunt. nam quicumque rationem hominis abiecerit ac praesentia secutus in humum se ipse prostrauerit, tamquam desertor domini et imperatoris et patris sui punietur.

intendamus ergo iustitiae, quae nos inseparabilis comes ad deum sola perducet, et dum spiritus hos [*](EPITOME 24-672, 4] c. 68, 5 (ab ut possit). ) [*](AUCTORES 15-17] cf. Matth. 11, 5. 25] Verg. Aen. IV 836. ) [*](BHSPj 1 rdeusl H et eras. B 2 iudicauit Bl, corr. B3 expe*tuntur (c er.) H 3 et fugiat S, effugiat cett. bona ista fallacia H 4 ac caduca S 5 ac multo SP 7 possimus H anrsi B3 8 actam] tam H ad deum copiosus ille om. P dum H 9 misericordia patientia om. P 10 caritas] caritas castitas H nec om. H 11 transferre B1, corr. B3 et quis S, **ecquis (ha er.) P 12 parere H an nolit? Thilo 14 rutl B 16 loquuntur H claudi S; cf. IV 15, 14 17 egro sic S reuirescent Bl, corr. B2, resurgent (pr. r ex s) P quis P 19 susr\'ci\'tabit (ei m. 1, b ex u m. 2) B 20 diuitiis nemo om. P 21 nam om. P 22 ac om. S 23 pr. et om. P 24 inseparafortis B1 25 perducat Heumannus )

672
regit artus, infatigabilem militiam deo militemus, stationes uigiliasque celebremus, congrediamur cum hoste quem nouimus fortiter, ut uictores ac deuicto aduersario triumphantes praemium uirtutis quod ipse promisit a domino consequamur. [*](BHSPJ 1 Tegit1 B1 infatigabili militia H militemus B* 2 ho# *ste (ne ? er.) B nobis ut wid. Bx, noai. corr. m. 1 uel 2 3 deiecto Hmsingcrus, Emendat. pag. 25 L - CAELI FIRMIANI LACTAXTI DE VITA BEATA LIBER VII . EXPLICIT INC DE IRA DIVINA U- BER VIII. B; FIRMIANI LACTANTI (XACTANI H) EXPLICIT LI BER VII EIVSDEM ( DE M) DE VITA BEATA FELIC HM; AM Explicit liber ultimus S; CELI (cl m. 2 III wid.) FIRMTANI INSTITV- TIONVM DIVTNARVM DE VITA BEATA : EXPLICIT : SEPTIMYS LIB . INCIPIT DE IRA DIVINA LIBER OCTAWS: P )