Divinarum Institutionum

Diximus paulo ante in principio regni sancti fore ut a deo princeps daemonum uinciatur. sed idem, cum mille anni regni hoc est septem milia coeperint terminari, soluetur denuo et custodia emissus exibit atque omnes gentes quae tunc erunt sub dicione iustorum concitabit, ut inferant bellum sanctae ciuitati. et colligetur ex omni orbe terrae innumerabilis populus nationum et obsidebit et circumdabit ciuitatem.

tum ueniet nouissima ira dei super gentes, et debellabit eas usque ad unum. ac primum concutiet terram quam ualidissime et a motu eius scindentur montes Syriae et subsident ualles in abruptum et muri omnium ciuitatum concident. et statuet deus solem triduo ne occidat et inflammabit eum, et descendet aestus nimius et adustio magna super perduelles et impios populos et imbres sulphuris et grandines lapidum et guttae [*]( 7 paulo antej o. 24, 5. ) [*](EPITOME 7-13] c. 67, 6. 13-666, 7] c. 67, 7. ) [*](AUCTORES § 1 s.] cf. Apocal. 20, 1-9. § 2] cf. Ezech. 38, 20. 22 (39, 6). ) [*](BHSPj 1 praedicandusque BI, part. ras. corr. B* 2 eius om. P placida Px, corr. P3 nec H 3 putemus S tyrannus bis (alt. ti-) S abominandus (abho- S) SP 4 interitu B 5 lapsurus] sensurus S exquenda S 6 secutitfra B sunt om. H 8 daemon*um (1 er.) H ex mille hoc *illi B3 9 milia] milia anni H 10 et] e B custodia fa add. m. 3) B atque] quae ei H 11 inferawt P3 12 ciuitatis S 13 obsedebit H tunc BSP 14 uenient (exp. m. 1 ?) P debellauit Bl, corr. Bs, delebit H eos S 15 unam Heumannw ac] ad H 16 scindewtur P3 ualles Epit. 67, 7, colles C, sed cf. locum Ouid. Met. I 43 subsidere ualles a Lactantio II 5, 1 adlatum rin\' Bl, 17 ciuitatium B corruent S 18 inflammauit B 19 nimium H super perdnelles Heumannus, cf. super impios Epit. 67, 7; superduelles B, supra ha perduelles C-las S) SP, supra rebelles Hi cf. Addenda 20 sulpQris (h m. 2, n m. 3) P grandinis B )

populus autem dei tribus illis diebus sub concauis terrae occultabitur, donec ira dei aduersus gentes et extremum indicium terminetur.

tunc exibunt iusti de latebus suis et inuenient omnia cadaueribus atque ossibus tecta. sed et genus omne impiorum radicitus interibit nec erit in hoc mundo ulla iam natio amplius praeter solam gentem dei. tum per annos septem perpetes intactae erunt siluae nec excidetur de montibus lignum, sed arma gentium comburentur, et iam non erit bellum, sed pax ac requies sempiterna.

cum uero conpleti fuerint mille anni, renouabitur mundus a deo et caelum conplicabitur et terra mutabitur. et transformabit deus homines in similitudinem angelorum et erunt candidi sicut nix et uersabuntur semper in conspectu omnipotentis et domino suo sacrificabunt et seruient in aeternum.

eodem tempore fiet secunda illa et publica omnium resurrectio, in qua excitabuntur iniusti ad cruciatus sempiternos. hi sunt qui manu facta coluerunt, qui dominum mundi ac parentem uel nescierunt uel abnegauerunt.

sed et dominus illorum cum ministris suis conprehendetur ad poenamque damnabitur, cum quo pariter omnis turba impiorum pro suis facinoribus in [*](EPITOME 13-667, 2] c. 67, 8. ) [*](AUCTORES 8-12] cf. Ezech. 39, 9 s.; Orae. Sibyll. III 724-731. § 5-7] cf. Apocal. 20, 10-15. ) [*](BHSPj 2 grandinem H se om. BP, sed cf. Epit. 67, 7 et Addmda ferient] peribunt P et om. H 3 et campi-ossibus om. P 4 polus P sub om. B cauis H 5 et om. HS 6 terminet S lateribus P 7 fort. post tecta interciderunt quae habet Epit. 67, 7 tunc fiet - πολυάνδριον, quorum extrema pariter atque ea quae in Instit. sequuntur, ex Esechielis cap. 39 (u. 11 sa. LXX) sumpta sunt et om. H 8 omnem H Ilpiorum B mdicitus BJ 10 septem om. P siluae] et siluae B 11 sed] et H 12 ac] aut S quies S completa H 14 transformauit B1, corr. Bs omnes H 15 candida, B3 16 deo H 17 self1uient S1 19 cruciatos Bx, corr. B3 ii B, hi * (i er.) P manu (anu in ras. m. 1 uel 2) B 20 deum H apparentem (om. ac) S )

haec est doctrina sanctorum prophetarum, quam Christiani sequimur, haec nostra sapientia, quam isti qui uel fragilia colunt uel inanem philosophiam tuentur, tamquam stultitiam uanitatemque derident, quia nos defendere hanc publice atque adserere non solemus, deo iubente ut quieti ac silentes arcanum eius in abdito atque intra nostram conscientiam teneamus nec aduersus istos ueri profanos, qui non discendi, sed arguendi atque inludendi gratia inclementer deum ac religionem eius inpugnant, pertinaci contentione certemus.

abscondi enim tegique mysterium quam fidelissime oportet, maxime a nobis, qui nomen fidei gerimus.

uerum illi hanc taciturnitatem nostram ueluti malam conscientiam criminantur: unde etiam quasdam exsecrabiles opiniones de pudicis et innocentibus fingunt et libenter iis quae finxerint credunt.