Divinarum Institutionum

Lactantius

Lactantius. L. Caeli Firmiani Lactanti Opera omnia, Part I. Brandt, Samuel, editor; Laubmann, Georg, editor. Vienna: Gerold, 1890.

cum uero deletis religionibus impiis et scelere compresso subiecta erit deo terra,

  1. cedet et ipse mari uector nec nautica pinus
  2. mutabit merces, omnis feret omnia tellus.
  3. non rastros patietur humus, non uinea falcem;
  4. robustus quoque iam tauris iuga soluet arator.
tunc et
  1. molli paulatim flauescet campus arista
  2. incultisque rubens pendebit sentibus uua
  3. et durae quercus sudabunt roscida mella.
  4. nec uarios discet mentiri lana colores,
  5. ipse sed in pratis aries iam suaue rubenti-
  6. murice, iam croceo mutabit uellera luto,
  7. sponte sua sandyx pascentis uestiet agnos.
  8. ipsae lacte domum referent distenta capellae
  9. ubera nec magnos metuent armenta leones.
quae poeta secundum Cymaeae Sibyllae carmina prolocutus est.

Erythraea uero sic ait:

  1. οἱ δὲ λύκοι τε καὶ ἄρνες ἐν οὔρεσιν ἄμμιγ\' ἔδονται
  2. χόρτον παρδάλιες τ᾽ ἐρίφοις ἄμα βοσκήσονται·
    3. [*](AUCTORES 4-7.8-10.11-14.15 s.] Verg. Ecl. IV 38-41.28- 30. 42-45. 21 s. 19 as.] III 787 ss. )[*](BHSPJ 1 illi P1, corr. P2 2 reli\'gionibus P1 3 copresso* (s er.) B 4 uestor S pinus\' B, in quo distinctio \' post singulos uersus Vergilii addita est 5 omnes BPl, corr. P3 6 falce H 7 robustus\' B3 iam] in H 8 et om. SP flauescit B, flauesce*t (alt. e m. 2) S 10 incultis P sentib: bis, alt. del. P 11 durrale B3 discit BHP1, corr. P3 15 sandis H, sandix S pascenti H, pascentes SP 16 ipse BHS lacte1 P2 lacte post domum repetitum expunxit m. 3 B referent m. 1, unt 8. 1. corr. m. 2, -ent restit. B3 distentae H 17 metuentur H 18 quimeae B, cimeae S, cymee P 20 in cod. S graeca hinc usque ad pag. 663, 4 per tres columnas scripta in minutas particulas discerpta sunt ualde perturbatas ἠδὲ] ὲν δὲ codd. Sibyll. TE] TAI B ArNGC (T ras. ex P) P AMMIT SP; α̌μμις uel ᾰμα codd. Sibyll. GAAONTAI S x Udelycotaecaeornesinammigedontes H 21 KOPTON (R exp. et del.) B, )
    662
  3. ἄρκτοι σὺν μόσχοισιν ὁμοῦ καὶ πᾶσι βροτοῖσιν
  4. σαρκοβόρος τε λέων φάγεται ἄχυρον παρὰ φάτνῃ,
  5. σὺν βρέφεσίν τε δράκοντες ἄμ\' ἀσπίσι κοιμήσονται
    6. .

et alio loco de ubertate rerum:

  1. καὶ τότε δὴ χάρμην μεγάλην θεὸς ἀνδράσι δώσει
    2. .
  2. καὶ γὰρ γῆ καὶ δένδρα καὶ ἄσπετα θρέμματα γαίης
  3. δώσουσι καρπὸν τὸν ἀληθινὸν ἀνθρώποισιν
  4. οἴνου καὶ μέλιτος γλυκεροῦ λευκοῦ τε γάλακτος
  5. καὶ σίτου, ὅπερ ἐστὶ βροτοῖς κάλλιστον ἁπάντων
    6. .
[*](AUCTORES 5 ss.] III 619 ss. ) [*]( XOPTO P παρδάλιές t\'] ΠΑΡΔΑΛΙΔΙCT B ЄΡΙΦΩΙC P βοσϰηθήσονται eodd. deterior. Sibyll. hortonpardaliesterifoesamabosgesoute H ) [*](.BHSPJ 1 MOCXOCl S, MOXOICf P OMT (TinPexl) SP arcatoesimmoshoesimomucapasipotoesin H uersus in cadd. Sibyll. sic «px- TOI σὺν μόσχοις νομάδες (uel νομάιον) αὐλισθήσνται 2 ACON S ΦΑΓЄTA- XTPON B ΦΑΤЄTAI S ἄχυρον ϕάγετ\' ὲπὶ ϕάτνης uel iv ϕάτνη̣ codd. Sibyll., in quibus inter hunc et proximum uersum hi sunt ὡς βου̃ς ϰαὶ παι̃δες μάλα νήπιοι sv δεσμοῑσιν ἔξουσιν (uel ἄξουσι) πηρόν (uel Tiuppov) yap trt χθονὶ Qfjpa ποτήσει (uel ποήσει) ϕάτνη̣] ΦΑΘΝΗ B, ΦΑΙΤΝΗϒ S, «PATNHT P sarciborosteleonfageteachyronparafene H 3 CIM P auv βρέϕεσν TE] xai βρεϕέεσσι uel βρέϕεσί TE codd. Sibyll. APAKONТCC S opdxovze; xotp$e σονται] APAKON TЄ:MA:CA:TЄCI KOIMH CONTAI P ϰοιμηθήσονται codd. deterior. Sibyll. ἄμ\' ἀσπίσι Stadtmuellerus; AMATHCI BS (unde ἀϰηδέσι temptaueram), ἄμα aylai codd. Sibyll.; cf. Isai. 11,8 ϰαὶ jratBfov νήπιον Èr.t TpwyXwv aaxfowv, xat iitt XofTTjV ὲϰγόνων ἀσπίδων τὴν χεῑρα ὲπιβαλει̃ sinbrefeinteeiracontesamustesiceomesonte H interpretatio lat. paene eadem in B (in mg. m. 1) et P, in qua extremus uersus sic cum infantibus (cum scis P) quoque dracones dormient ad loco Sibyll. cf. Strouium, opmc. I 95 4 ubertate S, libertate cett. 5 de cod. S cf. ad pag. 661,00 xai TOTE] KAIIOTG P AG B, AH S, AH P μεγάλην]TAAHN S, MGTAAHN P θεὸς] 0OC B, ec SH ANAPACCI B, ANAPACI S, ANAPCI (N ex P) P AOCG B, AUCGI P caetotedecharmeumegalentheosandrasidosi H 6 γὰρ] TAP SP vf;] TH B AGGNAPA B, AGIAPA P ACIIIGTA P ePt- MATA B, OPGMMArA S, BPHMMATA P TAIHC P θρέμματα γαίης] ποίμνιϰ μήλων codd. Sibyll. caegargecedendracaesaspetathremmatagees H 7 AOCOTCIN B, ΔΩCΩϒCIN P KAPNHON S AN0PQTIOICIN P dosusincarpotonalethinonantropoesin H 8 OINOI B KA P MCAIroc S AlKGPOr S, ΤΑϒΚЄΡΟϒ P AGrKCT P TAAACTOC P oenucemelitosgleceruleucetegalactos II 9 afroj] CTOr P AAAICTON S, KAIAICTON P AHANTON B, ADANTON P aestituopeperestibrotoescallistonapanton H )
663
et alia eodem modo:

  1. εὐσεβέων δὲ μόνων ἁγία χθὼν πάντα τάδ᾽ οἴσει,
  2. νᾶμα μελισταγέης ἀπὸ πέτρης ἠδ᾽ ἀπὸ πηγῆς
  3. καὶ γάλα τ᾽ ἀμβροσίης ῥεύσει πάντεσσι δικαίοις
    4. .

uiuent itaque homines tranquillissimam et copiosissimam uitam et regnabunt cum deo pariter, reges gentium uenient a finibus terrae cum donis ac muneribus, ut adorent et honorificent regem magnum, cuius nomen erit praeclarum ac uenerabile uniuersis nationibus quae sub caelo erunt et regibus qui dominabuntur in terra.