Divinarum Institutionum

nam qui exiguam stipem miseris negant, qui(a) conseruare humanitatem sine damno suo [*](AUCTORES 2 s. si uirtus — expetenda est] de legg. I 18,48: ergo item — expetitur. 7] cf. pag. 504, 8. ) [*](EXPILATORES 12 qui — occidit] Prouerb. 66 (Publil. Syr. ed. Woelfflin pag. 100). ) [*](B(G)RHPV] 1 dilicias H subueniunt P1 (tcrt. u part. ras. in e corr. P3) V 2 per se codd. Cic. dicis edd., dicitis C expeitenda P 3 iustitia ( nt. 2) B 4 tuo] suo Bl (corr. B3) RH aestimas RH et ei H tribues R, tribuis H a om. R 5 menbra Y 6 idreło PJ> do V qui R 7 pute*t (n er.) B imaginasque Pl, corr. P3 9 quiinus bus] quis R largiare — est] largiaremuiuendumest finus m. 2) B largire H 10 utile*s* (e et t er.) B qui — donat] qui eis (i ex o m. 2) ** (in er.) uita (~ m. 2) qui spiritu (~ m. 2) donat B 11 spiritum H foue — animas] fouere quantum tibi est et (et in ras. ex ei ? m. 3) animas B 12 et om. R humanitati Bx, corr. Bl sostenta Bx, corr. B\' 13 succurre porituro R succurrit BR 14 neque om. R natura B retinent Bx (reifeuent Bz) P7, rei tenent PIH, rei non tenent R, reitenetot V 15 sJt. P1 \'perdunt1 P1 16 iucidunt] incurrunt H iut B* quidquid (alt. i ex 0) R \'a\'ut (ante pereaty B3 17 a tempus R 18 negawt B3 quia scripsi, qui C edd.; quod si retinetur, uolunt scribenbendum est humanitate R sine] nisi H damn*o (a er.) B )

quid enim dicendum est de iis qui populari leuitate ducti uel magnis urbibus suffecturas opes exhibendis muneribus inpendunt, nisi eos dementes atque furiosos, qui praestent id populo quod et ipsi perdant et nemo eorum quibus praestatur accipiat?

itaque ut est omnis uoluptas caduca et breuis, oculorum maxime et aurium, aut obliuiscuntur homines et alterius damna pro ingratis habent aut etiam offenduntur, si non est libidini uulgi satisfactum, ut etiam homines stultissimi malum sibi malo conparauerint, aut si adeo placuerant, nihil amplius quam inanem fauorem paucorumque dierum fabulas adsequantur: sic cotidie leuissimorum hominum patrimonia in res superuacuas prodiguntur.

num ergo illi sapientius, qui utiliora et diuturniora ciuibus suis exhibent munera, ii scilicet qui publicis operibus extructis memoriam nomini suo quaerunt? ne isti quidem recte: bona sua in terra sepeliunt, quia nec memoria quicquam mortuis confert nec opera eorum sempiterna sunt, siquidem aut uno tremore terrae dissipantur et corruunt aut fortuito consumuntur incendio aut hostili aliquo impetu diruuntur [*](B(G)RHPV] 1 nolunt C, uolunt edd., sed uerba quia — nolunt causam. continent cur patrimonia sua effundant; cf. sine damno suo et maximis suis damnis patrimo P1 (corr. P2) V fragiliw B7, firjagilia PJ 2 consequarnltur B7, adsequantur R 3 iis R, his cett. in populari leui deainit codicis G pag. 137 (153), sequitur pag. 138 (154) ter scripta, in qua nihil legi poterat 4 extoibendis B2, in exhibendis R 5 dementes] dementes esse Heumannus 6 retl (ante nemo) B2 7 Lati*que (m ante q er.) P ut] quid PV uolumtas R rcaducal B3 ureuis BM 9 offunduntur V \'si non est1 PJ 10 liuidi BI, libidilii1 corr. B2, libidine H *ut (a er.) P etiam (exp. m. 3) B, iam RP 11 conparauerint (i ras. ex u) B, conparauer V aderol (e in ras. ex o ? et o s. 1. m. 2) P placuerint edd. 12 quamqua H adsequantur B, adsecuntur f-quuntur HV) RHPV; conparauerint; aut si adeo - adsequuutur edd. 13 si RH superuas R 14 et om. R 15 exrMbent BW ii edd., hi HPV, om. BR 16 memoria R nominisaequent Bx, nominisuoqu\'a\'e\'ru\'nt B3 17 sepe*liunt (1 er.) B quia om. R 18 immortuis R conferie,t B1 opera. (m er.) B 19 et] aut Bl, *et B3 currunt BI, corr. B2 20 fortuitu P consummuntur PF dirruntur R, diriuntur\' P1, corr. P3 )

nihil est enim, ut ait orator, opere et manu factum quod non conficiat et consumat uetustas. at haec iustitia et lenitas florescet cottidie magis.

illi ergo melius, qui tribulibus suis aut clientibus largiuntur — aliquid enim praestant hominibus et prosunt — sed non est illa uera et iusta largitio. beneficentia enim nulla est ubicumque necessitas non est.

perit ergo quidquid gratiae causa tribuitur non indigentibus aut cum faenore redit, et beneficentia non erit. quod etsi gratum est iis quibus datur, iustum tamen non est, quia si non fiat, nihil mali sequitur.

unum igitur certum et aerum liberalitatis officium est egentes atque inutiles alere.