Divinarum Institutionum

Lactantius

Lactantius. L. Caeli Firmiani Lactanti Opera omnia, Part I. Brandt, Samuel, editor; Laubmann, Georg, editor. Vienna: Gerold, 1890.

eodem modo conuertisse in bouem traditur lo Inachi filiam, quae ut iram Iunonis effugeret, ut erat iam [*](EPITOME 7-13] c. 11,1. 13-18] c. 11, 2. 18-22] c. 11, 3. 22-40, 6] c. 11, 4. ) [*](AUCTORES 1-4] cf. Etymol. Magn. s. u. Zεύς. 17] Enu. ann. 287; Verg. Aeu. XII 284. 23 s.] Verg. Aen. VII 790. ) [*](EXPILATORES § 18] cf. Augustin. de ciu. dei XVIII 13 (p. 272, 31-273, 4); Isidor. orig. VIII 11, 35. ) [*](BRSHPVJ 1 zeus siue zen SH 3 sit] est B iuspirat S 4 in- spirare possit B posset SH 5 ex om. H libwis V2 7 rectorem] regem H detusus R 8 fiWxerunt V2 12 de] quae de B siut B sit wt uid. B1, fit corr. B* 13 danaem II, danaan P 14 infundit R qui om. S 15 ne in mg. V2 auctoritate S 16 frixcrunt V in om. BH 18 aquila Catamitum] aliqua lacatauiitum V ⌊aquila⌋ P 19 religionem B 20 a⌊qui⌋la H2, aliqua V quam RP 21 aquilam BH taurus H 22 in bouem conuertisse P • io\' in spatio 8 fere litterarum B2, yo S, ino H )

40
saetis obsita., iam bos, tranasse dicitur mare in Aegyptumque uenisse atque ibi recepta pristina specie dea facta quae nunc Isis uocatur.

quo igitur argumento probari potest nee Europam in tauro sedisse nec Io bouem factam? quod certus dies habetur in fastis quo Isidis nauigium celebratur: quae res docet non tranasse illam, sed nauigasse.

igitur qui sapere sibi uidentur, quia intellegunt uiuum terrenumque corpus in caelo esse non posse, totam Ganymedeam fabulam pro falso repudiant nec sentiunt in terra id esse factum, quia res ac libido ipsa terrena est.

non ergo res ipsas gestas finxerunt poetae, quod si facerent, essent uanissimi, sed rebus gestis addiderunt quendam colorem. non enim obtrectantes illa dicebant, sed ornare cupientes.

hinc homines decipiuntur, maxime quod dum haec omnia ficta esse a poetis arbitrantur, colunt quod ignorant. nesciunt enim qui sit poeticae licentiae modus, quousque progredi fingendo liceat, cum officium poetae in eo sit, ut ea quae uere gesta sunt in alias species obliquis figurationibus cum decore aliquo conuersa traducat.

totum autem quod referas fingere, id est ineptum esse et mendacem potius quam poetam.

sed nnxennt ista. quae fabulosa creauntur: num etiam illa quae de diis feminis deorumque conubiis dicta sunt? cur igitur sic figurantur, sic coluntur? nisi forte non tantum poetae, sed pictores etiam fictoresque imaginum mentiuntur.

si enim hic est Iuppiter qui a uobis dicitur deus, si non is est qui ex Saturno et Ope natus est, non oportuit [*](EPITOME 10-41, 12] 12, 1. 3. ) [*](EXPILATORES 16-18] Isidor. orig. VIII 7, 10. ) [*](BRSHPVj 1 iam om. H triinasse (s. I. ns exters., quod add. m. 2) B, transnatasse SH, transuasse P, trasnasse V 4 Io om. Bl (post factam s. I. B-) RH, yo S 5 habeatur SH ysidis S, sidiis V 6 trausnatasse RSH nauigisse Bx, corr. B2 7 quiw B3 terrenum R uiuum in unum corr. H2 8 esse] es H 9 net ex nec S2 10 gestas om. P 14 dum om. R 15 qui] quid P 17 alia specie H 18 traducant HPar V 19 referunt rus. et s. l. ex referas B3 20 poetam (in mg. add. m. 3) sed (= m. 3) B finxerunt (finxer̃ S) SPar 21 de om. H femininis Par V 23 sed] si et ex si ut ? S2 etiam fictoresque om. By, etiamq. s. l. add. B7 24 uobis RPV 25 qui ex — natus est in mg. V2)

41
nisi solius simulacrum in templis omnibus conlocari.

quid sibi mulierum effigies uolunt? quid sexus infirmus? in quem si cecidit hic Iuppiter, eum uero ipsi lapides hominem fatebuntur.

mentitos esse poetas aiunt et his tamen credunt: immo uero non esse mentitos re ipsa probant. ita enim deorum simulacra confingunt, ut ex ipsa diuersitate sexus appareat uera esse quae dicunt poetae. nam quod aliud argumentum habet imago Catamiti et effigies aquilae, cum ante pedes Iouis ponuntur in templis et cum ipso pariter adorantur, nisi ut nefandi sceleris ac stupri memoria maneat in aeternum?

nihil igitur a poetis in totum fictum est, aliquid fortasse traductum et obliqua figuratione obscuratum, quo ueritas inuoluta tegeretur, sicut illut de sortitione regnorum. aiunt enim Ioui caelum optigisse, Neptuno mare, inferna Plutoni. cur non terra potius in sortem tertiam uenit? nisi quod in terra gesta res est.

ergo illud in uero est, quod regnum orbis ita partiti sortitique sunt, ut orientis imperium loui cederet, Plutoni, cui cognomen Agesilao fuit, pars occidentis optingeret, eo quod plaga orientis, ex qua lux mortalibus datur, superior, occidentis autem inferior esse uideatur. sic ueritatem mendacio uelarunt, ut ueritas ipsa persuasioni publicae nihil derogaret.

de Neptuni sorte manifestum est: cuius regnum tale fuisse dicimus, quale Marci Antoni fuit infinitum illud imperium, cui totius orae maritimae potestatem senatus decreuerat, ut praedones persequeretur ac mare omne pacaret. sic Neptuno maritima omnia [*](EPITOME 13-42, 1] c. 12, 2. ) [*](AUCTORES 23 Marci-imperium] Cic. Verr. II 3,8. ) [*](BRSHPVJ 1 solus S 2 quid] quia R post sexus 8. 1. ~ (i. e. est) R* 3 si⌜c⌝ P21 hic om. BPi, s. 1. P2? 4 iis R\', fort. recte, corr. R- 6 appareant B 8 catamiti etj P, catamitis in V 9 adoramus S 10 nihil, in mg. non P 11 in om. HP est fictum P 12 in uoluntate tegeretur H 13 sic S sortitione (exp. m. 2) S, sortione H 14 Merra (ce ? er.) B potius terra P 15 tertia H gesta om. P1 (in mg. add. P2?) V 16 partitis ortique S 18 hagesilao f-syl- S) RSHPV 19 quo B1, corr. B2 post superior s. I. sit B3 21 persuasione P nihil om. B 22 manifactum H fuit P quale Marci] quale P, quale V 23 Antoni BlH, antonii B3SPV, antonini R 25 placaret H omnia maritima SH )

42
cum insulis obuenerunt.