Epitome Divinarum Institutionum

(65) (5). Dixi de iis quae uetantur: dicam nunc breuiter quae iubentur. innocentiae proxima est misericordia. illa enim malum non facit, haec bonum operatur, illa incohat iustitiam, haec conplet.

nam cum inbecillior sit hominum natura quam ceterarum animantium, quas deus et instructas ad inferendam et munitas ad uim repellendam figurauit, adfectum nobis misericordiae dedit, ut omne praesidium uitae nostrae in mutuis auxiliis poneremus.

si enim ficti ab uno deo et orti ab uno homine consanguinitatis iure sociamur, omnem igitur hominem diligere debemus. itaque non tantum inferre iniuriam non oportet, sed ne inlatam quidem uindicare, ut sit in nobis perfecta innocentia, et ideo iubet nos deus etiam pro inimicis precem facere semper.

ergo animal commune atque consors esse debemus, ut nos inuicem praestandis et [*](INSTITUTIONES 1-3] haec non sunt in Instit., cf. tamen ad I 15, 13 s. 7-14] cf. VI 10, 2—4. 8-10] hoc non est in Instit. 14—16] VI 10, 4-6. 16—18] VI 18, 11 s. 17. 18 s.] hoc ipsum non est in Instit., similia sunt V 12,4; VI 19,8 (ex ipsius dei praeceptis eqs.). 19-746, 5] VI 10, 10. 24 s. ) [*](AUCTORES 4-7] Terent. Andr. I 1, 41. 18 s.] cf. Matth. 5, 44. ) [*]( v TBPj. 1 ergo] igit** (ur ? er. et v i. e. ur add. m. 2) P luir iustus, P2 2 adolari B 2 perniciosa (ci part. ras. ex ti m. 2) P 3 adolatio B 4 presens T 5 adque T 7 dixideiis in ras. ex dixiquiis T his BP que T brebiter T 8 que T innocentia B misericordiae B 9 et haec (exp. m. 3) B incohat P, incoat T, inchoat B iustitia (~ m. 2) B 10 conplet] con m. 1, tum spatium 3 uel 4 litterarum relictum, in quo. suma1 add. m. 2 P inbeccillior T, inbicillior (alt. i ex e) P2 hominiUj P 11 ferendam T 12 an repellendam uim ? adfectum-dedit om. T 13 omne. P presidium T 14 deo-uno om. P 17 uon1 B2 18 deusH (ut ? er.) P pro inimicis bis, pr. expunctum, B 19 praecem TBPar post facere add. \' distinctionem B1, ut semper ergo coniuncta legantur, non recte adque T 20 concors T prestandis T et accipiendis om. P )

spera et tibi accidere posse quod alteri uideas accidisse: ita demum excitaberis ad opem ferendam, si sumpseris eius animum qui opem tuam in malis constitutus inplorat.

si quis uictu indiget, inpertiamus, si quis nudus occurrerit, uestiamus, si quis a potentiore iniuriam sustinet, eruamus. pateat domicilium nostrum uel peregrinis uel indigentibus tecto. pupillis defensio, uiduis tutela nostra non desit.

redimere ab hoste captiuos magnum misericordiae opus est, aegros item (et) pauperes uisere atque refouere. inopes aut aduenae si obierint, non patiamur insepultos iacere. haec sunt opera, haec officia misericordiae, quae si quis obierit, uerum et acceptum sacrificium deo immolabit.

haec litabilior uictima est aput deum, qui non pecudis sanguine, sed hominis pietate placatur, quem deus, quia iustus est, suamet ipsum lege, sua et condicione prosequitur: miseretur eius quem uiderit misericordem, inexorabilis est ei quem precantibus cernit inmitem.

ergo ut haec omnia quae deo placent facere [*](INSTITUTIONES 5 s.] VI 12, 3. 32; 11, 15. 7 s.] VI 12, 6. 8 s.] VI 12, 21-23. 9 s.] VI 12, 16. 10 s.] VI 12, 24 s. 11-18] VI 12, 24 (a summae). 31. 39-41. 18-747, 4] VI 12, 33-36. ) [*](TBPJ 2 nostra om. T 3 uideas accidisse] accidit B excitaueris Blpl, corr. Bl et in ras. P2 4 opem tuam] operam T malumis (um exp. et del.) T 5 implorat ex inplorat PJ uictum B impertiamus ex inpertiamus P2 6 occurret T, occurrit Da uestiamus] induamus P v potentiore* (m er.) B 7 sustinet om. P patiat (i. e. -tur) P1, pateat PJ uel] ddmicili T 8 tecto] esto P tutella B 9 captiuum P 10 et addidi; aegros item pauperes T edd., aegros pauperes (nisi quod ralegros B2, aegros, se ex e m. 2 P, pauperos BI, corr. B9) BP; cf. Inst. VI 12, 16. 24 uisitare B adque T fouere B inopes (e ex i m. 2) P U 11 aduenae] pauperes B, aduene (sic corr. tn. 2) P 12 rsuntl P2 obierit] perfecerit B 13 immolauit TB1 (corr. B2) P letabilior Tl, s. 1. corr. T2, laetabilior Bl, corr. m. 2 uel 3, letabilior ( add. tn. 2) P 14 apud P 15 sua\'met C distinctionem add. tn. 1 ?) B, sua4mwet (t et - łJł. 1?) P 16 lege. (m er.) B et om. T conditione P eius] ei B 17 miseem ricordia (ia del.) T praecantibus Bpar )