Epitome Divinarum Institutionum

Lactantius

Lactantius. L. Caeli Firmiani Lactanti Opera omnia, Part I. Brandt, Samuel, editor; Laubmann, Georg, editor. Vienna: Gerold, 1890.

Post hunc Socrates philosophiae tenuit principatum sapientissimus etiam oraculo dictus, quia se fatebatur unum scire, quod nihil sciret.

cuius oraculi auctoritate apstinere se physicos oportebat, ne aut quaererent ea quae scire non poterant aut scire se putarent quae ignorabant.

uideamus [*](INSTITUTIONES 2 quid-facit] III 17, 30-43. 4 s. ipsaeprophetarum] III 19, 3. 6 -9] III18, 1—3. 12 suem uel canem] cf. III 8,9. 12-17] III 18, 15-17. 17-19] III 19, 19 sed uidelicet-commeare. 20-708, 1] III 20, 1 s. 22-24] III 20,5-8. 23 physicos] cf. III 21, 1. ) [*](AUCTOBES 12 suem—uiuere] cf. Horat. epist. I 2, 26. ) [*](T] 1 inutilia] anilia uel futilia eruditus Brit. pag. 22, futilia etiam b Buen 3 filosofi T 5 profetarum T 6 ueluis (corr. m. 2) T equaret T 7 filosofus T 8 dixit addidi conl. Inst. III 19, 19, statuit post commeare add. Pf; quid? Pythagoras ... nominatus, (uoluit) .... commeare. Da 9 nonne Pf 13 euforbum T 14 postremo Da, post rem T 17 adque T delirasset Pf, deliberasset T; nolui delirasset. (set), cf. pag. 462, 5 s. 18 non add. Buen, inter doctos Da, doctos Heum ald1 T 20 filosofiae T 22 autoritate T 23 fysicos T quererent T ea quae Pf, eaq. T ) [*]( 45* )

708
tamen an sapientissimus Socrates, sicut Pythius praedicauit. usurpabat hoc saepe prouerbium, quod supra nos esset, nihil ad nos pertinere. iam excessit sententiae suae terminos. nam qui unum se scire dicebat, aliut inuenit quod tamquam sciens diceret, sed id frustra.

nam et deus, qui utique supra nos est, quaerendus est et religio suscipienda. quae sola nos discernit a beluis: quam quidem Socrates non modo repudiauit, uerum etiam derisit per anserem canemque iurando: quasi uero per Aesculapium non posset, cui uouerat gallum. en sapientis uiri sacrificium!

et quia eum prosecare ipse non potuit, amicos moriturus orauit, ut post se soluerent uotum, scilicet ne apud inferos uelut debitor teneretur. hic profecto et pronuntiauit quod nihil scierit et probauit.

Huius auditor Plato, quem deum philosophorum Tullius nominat, qui solus omnium sic philosophatus est, ut ad ueritatem propius accederet, tamen quia deum ignorauit, in multis ita lapsus est, ut nemo deterius errauerit, inprimis quod in libris ciuilibus omnia omnibus uoluit esse communia.

de patrimoniis tolerabile est, licet sit iniustum: nec enim aut obesse cuiquam debet, si sua industria plus habet, aut prodesse, si sua culpa minus. sed, ut dixi, potest aliquo modo ferri. etiamne coniuges, etiamne liberi communes erunt?

non erit sanguinis ulla distinctio nec genus certum nec familiae nec cognationes nec adfinitates, sed sicut in gregibus pecudum confusa. et indiscreta omnia, nulla erit in uiris [*](INSTITUTIONES 2 s.] III 20, 10. 7 quam-repndiauit] in 20, 12 sed nimirum-seruiendum. 8-13] III 20, 15-17. 14—709, 4] III 21, 2-10. ) [*](AUCTORES 14—709, 7] locum ad Ciceronis de rep. librum IV rettulit Maius, sed cf. Halmium ad Cic. IV, V 5 et Addenda nostra ad III 21 (pag. 248). 14] de nat. deor. II 12, 32. ) [*](T] 1 an (a in ras. m. I ?) T sicut] sit, ut Heum 2 sepe C(, add. m. 2?) T esset nihil ad nos s. I. add. al. m. antiqua (cf. ad pag. 677,18) T b 3 scientiae Da 6 querendus T et Pf, ut T 7 ueluis T repudiauit Pf, repudiabit T 10 prosecare Da, prosecrare T; cf. Inst. III 20,16 11 post] pro Da 12 tenerreJtur (re add. m. 1 ?) T 13 probauit Pf, probabit T 14 filosoforum T 15 filosofatus T 20 prodeesse T 23 uew (c add. m. 1 ?) T )

709
continentia, nulla in feminis pudicitia.

quis esse in utrisque amor coniugalis potest, in quibus non est certus aut proprius affectus? quis erit in patrem pius, ignorans unde sit natus? quis filium diliget, quem putabit alienum?

quin etiam feminis curiam reserauit, militiam et magistratus et imperia permisit. quanta erit infelicitas urbis illius, in qua uirorum officia mulieres occupabunt! sed haec alias latius.