Epitome Divinarum Institutionum

Unus igitur deus est, perfectus aeternus, incorruptibilis inpassibilis, nulli rei potestatiue subiectus, ipse omnia possidens, omnia regens, quem nec aestimare -sensu ualeat humana mens nec eloqui lingua mortalis. sublimior enim ac maior est quam ut possit aut cogitatione hominis aut sermone conprehendi.

denique, ut taceam de prophetis unius dei praedicatoribus, poetae quoque et philosophi et uates testimonium singulari deo perhibent.

Orpheus principalem deum dicit, qui caelum solemque cum ceteris astris, qui terram, qui maria condiderit.

itsm noster Maro summum deum modo spiritum, modo mentem nuncupat eamque uelut membris infusam totius mundi corpus agitare; item deum per profunda caeli, per tractus maris terrarumque discurrere atque ab eo uniuersas animantes trahere uitam.

ne Ouidius quidem ignorauit a deo instructum esse mundum: quem interdum opificem rerum, interdum mundi fabricatorem uocat.

Sed ueniamus ad philosophos, quorum certior habetur auctoritas quam poetarum. (Plato) monarchian adserit unum [*](INSTITUTIONES 4 ss.] I 3, 7 s. (a uirtutis; 7-10] I 3, 2S (-subiectus). 10-12] I 3,14 s. 12 s. ut — prophetis] 15,1. 13 (-praedicatoribus)] I 4, 1. 13 poetae -- philosophi] I 5,2 s. 14 ss.] I 5, 4—7. 16-21] I 5, 11 s. 21-23] I 5, 13. 24 s.] I 5, 15. 25-679, 2] 15,23. ) [*](AUCTORES 14 Orpheus] cf. ad Inst. I 5, 4. 16-18] Åen. VI 724 ss. 18-21] Georg. IV 221 ss. 21-23] Metam. I 79. 57. 25 ss.] ad Cic. de rep. librum I rettulit Maius, sed cf. Halmium ad Cic. I 36, 57. ) [*](T] 2 (qui) facilius Heum 8 potestatiue Pf, potesta*ius (1 er.) T 9 estimare (L m. 2) T 12 profetis T 13 filosofi T 14 orfeus T 20 adque T 24 filosofos T 25 auttoritas T Plato add. Maffeius et Pf, cf. lnst. I 5, 23 monarchiam edd., sed cf. Inst. I 5, 23 )

Aristoteles auditor eius unam esse mentem quae mundo praesideat, confitetur. Antisthenes unum esse dicit naturalem deum, totius summae gubernatorem.

longum est recensere quae de summo deo uel Thales uel Pythagoras et Anaximenes antea uel postmodum Stoici, Cleanthes et Chrysippus et Zenon, uel nostrorum Seneca Stoicos secutus et ipse Tullius praedicaueriut, cum hi omnes et quid sit deus definire temptauerint et ab eo solo regi mundum adfirmauerint nec ulli subiectum esse naturae, cum ab ipso sit omnis natura generata.