De Mortibus Persecutorum

pleni carceres erant, tormentorum genera inaudita excogitabantur, et ne cui temere ius diceretur, arae in secretariis ac pro tribunali positae, ut litigatores prius sacrificarent atque ita causas suas dicerent, sic [*]( 1 praecepit Bal, caepit C; excarnificare-coepit Cuperus 2 igni Brandt (cf. c. 15, 3. 21, 8 et Indic. uerbor.), igne C torquebat Nitgius ap. Buenemannum, torrebat C 3 torquebant Bal, torquebantur C torquebant [erant] certantes anonymus p. 44 4 usquam Bal, usq. C 6 deflagraret C, corr. Bal 7 aliut C 8 set C, id Columbus celererius C 13 condam C, corr. Bal 15 fpbensi C 16 aut Tolliw, ad C; ac Lenglet; ad confessionem Bal ducebantur Tollius, cf. c. 40, 4. 51, 2. Lact. Inst. IV 18, 7 18 sed Tollius, et C; at ed. Oxon. 1680 19 amburebantur Cuperus uirgulatn post ambiebantur del. Bentlcius molalibua C, corr. Bal 23 inaudita. (e er.) C 24 arę. C 25 sic ergo] sicque Heumann )

etiam litterae ad Maximianum atque Constantium commeauerant, ut eadem facerent: quorum sententia in tantis rebus expectata non. erat. et quidem senex Maximianus libens paruit per Italiam, homo non adeo clemens.

nam Constantius, ne dissentire a maiorum praeceptis uideretur, conuenticula id est parietes, qui restitui poterant, dirui passus est, uerum autem dei templum, quod est in hominibus, incolume seruauit.

Vexabatur ergo uniuersa terra et praeter Gallias ab oriente usque ad occasum tres acerbissimae bestiae saeuiebant.

1. non, mihi si linguae centum <sint> oraque centum
2. ferrea uox, omnes scelerum comprendere formas,
3. omnia poenarum percurrere nomina possim,

uerum quid opus est illa narrare praecipue tibi, Donate carissime, qui praeter ceteros tempestatem turbidae persecutionis expertus es?

nam cum incidisses in Flaccinum praefectum, non pusillum homicidam, deinde in Hieroclem ex uicario praesidem, qui auctor et consiliarius ad faciendam persecutionem fuit, postremo in Priscillianum successorem eius, documentum omnibus inuictae fortitudinis praebuisti.

nouies enim tormentis cruciatibusque uariis subiectus nouies aduersarium gloriosa confessione uicisti, nouem proeliis zabulum cum satellitibus suis debellasti, nouem uictoriis saeculum [*](LOCI AVCTORVM EXPILATOXVM SIMILES 7 uerum— hominibus] cf. Indic. rer. s. u. templum. 11 ss.] Vergil. Aen. VI 625 sa. 19 s. qui—fuit] Lact. Inst. V 2, 12. 24 saeculum-triumph.] Lact. Epit. 61, 5. Inst. IV 26, 28. ) [*]( 1 etiam (i i. e. et er. uid.) C; et iam Bal 3 quorum Halm, corum C (cf. i» C c. 3, 5 et 48, 8 co; 7, 10 quo equare; 15, 2 et 27, 7 con- Jam; 18, 5 Cm; 52, 1 locor); eorum Bal expectata Bal, spectata C 5 desentire C 8 incolome C 10 aceruissime C sebunt part. s. I. in seuiebant (sic) corr. C 11 sint ex Vergil. add. 12 comprendere formas Vergil., cophendrg genas C 13 omnia llergil., oiliia C ad possem (sic LeNourry cum Bal) Bentleius possim ascr. 14 que C, quas ed. (JXXJn. 1680 18 pusillam C, corr. Bal ieroelS C 20 prisseillianum C 23 an diabolum? Brandt, cf. c. 2, 8. 52, 5 )

quam iucundum illud spectaculum deo fuit, cum uictorem te cerneret non candidos equos aut immanes elephantos, sed ipsos potissimum triumphatores currui tuo subiungentem!

hic est uerus tIiumphus, cum dominatores dominantur. uicti enim tua uirtute ac subiugati sunt, quandoquidem nefanda iussione contempta omnes apparatus ac terriculas tyrannicae potestatis fide stabili et robore animi profligasti.

nihil aduersus te uerbera, nihil ungulae, nihil ignis, nihil ferrum, nihil uaria tormentorum genera ualuerunt: adimere tibi fidem ac deuotionem nulla uis potuit.