In Hieremiam Prophetam Libri Sex

Jerome, Saint

Jerome, Saint. S. Euesebii Hieronymi Opera, Section 2, Pars 1: In Hieremiam Prophetam (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 59). Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1913.

[*]( 32 (39), 16 19 )Et oraui ad dominum, postquam tradidi librum possessionis Baruch, filio Neri, dicens: heu, heu, heu, domine deus - siue qui es, domine deus -, ecce tu fecisti caelum et terram in fortitudine tua magna et in bracchio tuo extento - siue excelso —; non erit tibi difficile — siue inpossibile — omne uerbum - uel iuxta LXX nihil apud te est absconditum —, qui facis misericordiam in milibus et reddis i ni quitatem patrum in sinum filiorum eorum post eos, fortissime, magne, potens — quod [*]( 1 Hier. 32 (39), 14 9 Hier. 32 (39), 15 11 *Hier. 32 (39), 8 16. 18. 19. 20 *Hier. 32 (39), 17 ) [*]( 1 exibeat V ut om. V 2 erat om. M etj ut P longo (a s. alt. 0 m2; 1 o 1. a m3) A postempore P tempora Aa.c.m3 3 tantae M nec P.LMAa.c. 4 homo Aa.c.m2 humore VP,Mp.c.m3 5 solnentur La.c.MAa.c.m2 6 habitandum Ma.c.m3 quos L 7 deburant F 8 di FP 10 domoa VP,MAa.c.m2 uiniae P 11 ee̅ nerbum V 12 emi V,MAp.r. 13 eram MAV 15 Neriae v 18 brachie MAVP 19 siue] non erit tibi add. P possibile Pa.c 20 uel] etia̅ add. s. u. m3A est om. M 22 reddes P(V?),LMa.c. iniquitatem] et peccata add. P senum La.c. sinuin M sinu 23 magnae Ma.c.; et add. Vulg. )

423
Herbraice dicitur \'gibbor\' —, dominus exercituum - siue uirtutum - nomen tibi!

magnus consilio et inconprehensibilis cogitatu, cuius oculi aperti sunt super omnes uias filiorum Adam — siue hominum —, ut reddas unicuique secundum uias suas et secundum fructum adinuentionum suarum.

Post emtionem agri iure celebratam et post sententiam domini, qua pollicitus est domos, agros et uineas deinceps possidendas, orat propheta ad dominum et dolorem cordis gemitibus exprimit dicens: heu. heu, heu, domine deus, pro quo LXX transtulerunt o av, id est qui es, domine deus, inxta illud, quod Mosi dicitur: uade, dic populo Israhel: qui est, misit me; non quo non sint alii, sed aliud est creatoris esse beneficio, quod subsistat, aliud aeternitate naturae.

laudat deum et ei creaturis praedicat creatorem: primumque potentiam eius et misericordiam atque iustitiam in omne hominum genus eleuat uocibus, dein transit ad Israhel et, quanta ei praestiterit, celebri sermone describit. et post tanta beneficia dicit eos immemores bonorum illius clementiam in amaritudinem prouocasse, ita at obsideatur ciuitas et. antequam hostium in eam fiat inruptio, gladio et fame et peste consumta sit.

haec autem uniuersa [*]( 9-2 *Hier. 82 (39\', 18 4 *Hier. 32 (39), 19 6 ef. Hier, 32 (39), 9-14 7 cf. Hier. 32 (39\', 15 9 Hier. 32 (39), 17 10. 11 *Нier. 32 (39), 17 12 *Ex. 3, 14 17 cf. Hier. 82 (39), 20-23 19 cf. Os. 14. 1 sec. Vulg. Am. 6, 12 (13) cf. Hier. 32 (39), 24 ) [*]( -1 gibor MAP eebor V 6 suarumj eias Vulg. emptationem P 7 celebrata P 9 dolore P expremit P,La.c. 10 pro-deus in mg. m3M O.N Pp.r. con s. uoculas Graecas A II es] est V.Aa.r. moysi MAVP 12 me] ad uos add. (s. u. m2) A,v 14 aliud] q4 add. s. u. A dum Mv 15 praedicta La.c. 16 instiam P eleuat om. P 17 deinde AVPv eis MAp.e. praestiterint P,LMAa.r. 18 eos] debere add. in ras. m3M imemores (ime add. m3) M in memoriis P 19 illius] & add. s. u. m3M amaritu- dine P 20 ostium M ea MVP,LAa.c. 21 fame et gladio e consumpta La.c. consumptu ta (tu in ufine add. m3) M consupta P uniuersas P)

424
praemisit, ut consequenter illud inferret, quod in reprehensione diuinae sententiae facere uidebatur: et tu dicis mihi, domine deus: eme agrum argento et adhibe testes, cum urbs data sit in manus Chaldaeorum? haec interim tota loci istius continet περιϰοπή; nunc ad singula reuertamur.

tu fecisti caelum et terram in fortitudine tua magna. et Iohannes dicit de filio: omnia per ipsum facta sunt et sine ipso factum est nihil, quod factum est; haec est enim domini \'fortitudo\' apostolo conprobante: reprehensione dei uirtus et dei sapientia\'.

et in bracchio tuo extento siue excelso, quorum utrumque percutientis indicium est; hoc autem \'bracchium\', de quo et Isaias loquitur: et bracchium domini cui reuelatum est? non erit tibi difficile omne uerbum — quae enim apud homines inpossibilia, apud deum possibilia sunt — siue cui nihil est absconditum iuxta illud psalmografi dicentis: quia tenebrae non obscurabuntur a te et nox sicut dies inluminabitur.

qui facis misericordiam in milibus et reddis iniquitatem patrum in sinu filiorum eorum post eos. grandis clementia creatoris misericordiam suam in mille generationes extendere et iustitiam statim in altera generatione monstrare, quae tamen et ipsa mixta est misericordiae: non [*](2 Hier. 32 (39), 25 5 Hier. 32 (39), 17 7 Ioh. 1, 3 9 cf. I Cor. 1, 24 10 Hier. 32 (39), 17 11 *Hier. 32 (39), 17 12 Esai. 53. 1 13 Hier. 32 (39), 17 14 *Luc. 18, 27. cf. Matth. 19, 26 15 *Hier. 32 (39), 17 16 Ps. 138, 12 18 *Hier. 32 (39), 18 ) [*]( lsequenter P reprehensionem MAVv 2 dn̄sMAP(V?) 3 testisLa.c. - 4 mann La.c. 5 continent P IIEpιΚΟΤΗΝ MP IIHPIKWΘΗΝ A IIHpιΚΟΙΙΗΝ V pericope (s. u. A) v 7 iohannis P,La.c. 8 ipsum M quod factum est eras. A tert. est] autem Va.c. 9 enim om. P 10 brachio (sic semper) MAVP 11 hocl est add. v 12 autem] est postea add. M pr. brachio V pr. et om. Pv esaias MVP,Aa.c. 13 difiieile] sine impossibile add. 8. u. m2A; an recte? cf. p. 422, 19. 429, 9. 430, 9 14 enim om. M inpossibilia] eunt add. Y apud dm possibilia om. MP,LAa.c.m2 16 psalmographi A -graui F psalmigrafi P dicentes P 18 reddes P,Mp.c.Αα.c. 19 iniquitates P sim LMAV sinum P cum ODF; cf. p. 422, 22 21 alteram generationem P 22 myxta A est mixta v)

425
enim statim punit delinquentem. sed exspectat paenitudinem. ut, si liberi imitati fuerint parentum uitia, diu dilata poena reddatur. fortissime. magne, potens.

dominus exercituum— siue uirtutum - nomen tibi! Ista nomina potentiam indicant creatoris; ceterum proprie nomen dei \'pater\' est, quod in euangelio per dominum reuelatur dicentem: pater, manifestaui nomen tuum hominibus. magnus consilio: et audet se quisquam domini inserere secreto et de illius iudiciis iudicare! et inconprehensibilis cogitatu:quem non conprehendit cogitatio, quomodo potest sermo conprehendere? cuius oculi aperti sunt super omnes uias filiorum Adam: frustra ergo homo putat se dei celare notitiam.

quodque infert: ut reddas unicuique secundum uias suas et secundum fructum adinuentionum suarum, hoc indicat, quod interdum pro nimia sapientia iudicia eius uideantur iniusta: quem locum apostolus plenius explicat ad Romanos: ignoras, quo- Diam benignitas dei ad paenitentiam te hortatur? secundum duritiam autem tuam et inpaenitens cor thesaurizas tibi iram in die irae et reuelationis iusti iudicii dei. quanto igitur serior uindicta peccantium est, tanto iustior, in similitudinem Pharao, qui decem plagis ammonitus, non punitus et in duritia perseuerans ad extremum Rubri Maris fluctibus obrutus est. [*]( 3. 4 *Hier. 32 (39), 18 6 Ioh. 17, 1. 5. 6 7. 9. 10 Hier. 31 (39), 19 12 cf. Hiob 13, 9 sec. Vulg. 13 *Hier. 32 (39), 19 16 *Rom. 2,4. 5 21 cf. Er. 7. 20-cap. U 22 cf. Ex. 7. 3 etc. cf. Ex. 14, 27. 28 ) [*]( 1 eipectat codd. (corr. L) paenitadinem s. u. M2 paena VP 4 nomina] proprie (prie s. u. m2) odd. A 5 ceram P 6 dicente V,La.c. 7 magna V 8 audit P . V 10 sermone M 12 ego Ma.c.m2 se putat v se s. u. P notitiae Mp.c. quo- que Aa.c. quod ra.c. 13 reddat MF 14 fructum s. u. L 15 pa- 18 duritiam] iniustitiam (in s. «. m2) M autem duritiam La.c. cor impoenitens v 21 pharaonis Ap.c.m3,v admonitur P 22 nonj e add. 8. u. m3M punitnr Y duritiā MA)

426