In Hieremiam Prophetam Libri Sex

ceterum nostris mundum istum non esse perpetuum etiam euangelium demonstrat dicens: caelum et terra pertransibunt et: ecce ego uobiscum sum omnibus diebus usque ad consummationem saeculi. dicamus et aliter: quamdiu mundus iste fuerit, semen Israhel et gentem Iudaicam [*]( II1 cf. Hier. 46 (26), 7 4 *Ps. 103, 9 8 *Ps. 101, 27 10 *Ps. 101, 28 12. 13. 14 cf. Ps. 101, 27 15- 17 *Gen. 49, 1 20 Matth. 24, 35. *Marc. 13, 31. *Luc. 21, -33 21 Matth. 28, 20 ) [*]( 2 auditur om. V; sonas add. s. u. m3M 3 ultro MP cedere M 5 operi Ma.c.m3 6 defeciet La.c. 7 Mosaicae non Migne mojsaicae MVP moysiacae A sunt intelligendae v 9 neterascent v 10 dum M VP dicitur om. V antem] idem add. Frasmus v cum Vulg. est L deficient MAn c.v 11 aut enim-perpetuum om. Y P init Ma.c. et] aut si Ap.c.mS aut si P, (s.u.) L, om. cet. (cū s.u. m3M) 13 ergo] aut Mp.c.m3 quod] qm̄ Mp.c.m3 mentire P 14 pr.et] aut si Mp.cm3 16 qd (ex quia) A diebusdiebus M 17 ergo] cū add.S. u. m3M 18 esse s. u. A esset Par. cessauit MAa.c dispositio v 20 demonstrans V terram VLMa.c. transibunt v 21 sua Y 22 consamationem P )

[*]( 31,37 (38,35) )Haec dicit dominus: si mensurari potuerint caeli sursum et inuestigari fundamenta terrae deorsum, et ego abiciam uniuersum semen Israhel propter omnia quae fecerunt, dicit dominus. LXX: haec dicit dominus: si eleuatum fuerit caelum sublimius et si humiliatum pauimentum terrae deorsum, et ego non reprobabo genus Israhel, dicit dominus, pro omnibus, quae fecerunt.

Multum in hoc loco distat Hebraicum ab editione uulgata. dicamus primum iuxta Hebraicum: <si mensurari potuerint caeli sursum et eorum altitudo cognosci uel inuestigari fundamenta terrae et extrema eorum ratione conprehendi, et ego\', inquit, \'abiciam uniuersum semen Israhel propter omnia, quae fecerunt, dicit dominus. quomodo autem illud inpossibile est, ut caelorum summitates et terrae fundamenta noscamus, sic et hoc inpossibile erit, ut abiciam uniuersum semen Israhel. sin autem abiecero uniuersum semen Israhel, ergo mensurabitur caelorum summitas et extrema terrarum\'.

hic syllogismus et in euangelio texitur, quando inpossibile inpossibili conparatur: facilius camelus intrabit per foramen acus quam diues in regna caelorum. quomodo enim illud fieri non potest. sic nec hoc fieri poterit; quodsi hoc factum fuerit, ergo fiet [*]( 2 cf. Rom. 9, 27. 11, 5 7 *Hier. 31 (38), 37 (35) 13 Hier. 31 (38), 37 (35) 14 *Hier. 31 (83), 37 (35) 15. 19 Hier. 31 (38), 37 (35j 23 *Matth. 19, 24 ete. ) [*](2 alt. apoatolas M ut] & P 3 fierint (sic) Pp.c. 6 et-uniuersum in mg. A. 9 si om. V 11 loco hoc P destat La.c. Hebraicum] et add., sed eras. LM 12 ∗∗edi∗tione L editionem Va.r. 15 ratlo y 18 sommitas MAP,La.c.m2 sumitas V summitatem o noscantur Ap.c.m3 19 hisrahel Mp.c.m2 20 abicero VP,La.c.MAa.c.m2 21 sumitas F syllogysmus M syllogissimus P 22 ait. possibili V,Mp.c., (tert i ex «) P 23 camilus La.c. intrauit MP,Aa.c. 24 diues] intrare possit add. v reguum V 25 sic—poterit in mg.V hoc fieri nec Pa.c. )

huic sensui LXX contrarium transtulerunt dicentes: si exaltatum fuerit caelum sublimius et humiliatum pauimentum terrae deorsum, et ego. inquit, non reprobabo semen Israhel, dicit dominus, propter omnia, quae fecerunt. quod si ita est, reprobabitur gens Israhel: quomodo enim caelum non potest eo. quod est, esse sublimius nec terra humilior esse eo, quod est, sic et genus Israhel nequaquam poterit conprobari. si uiderimus Iudaeos iuxta Hebraicum hoc testimonio gloriari.

adsentiamur eis, quod non sit abiectum uniuersum semen Israhel; neque enim omnes abiecti sunt, sed hi tantum, qui fuerunt increduli.

[*]( 31(38), 38—40 )Ecce dies ueniunt, dicit dominus, et aedificabitur ciuitas domino a turre Ananehel usque ad portam anguli. et exibit ultra norma — siue iuxta Symmachum funiculus — mensurae eius contra eam super collem Gareb et circumibit Goatha — siue iuxta LXX de electis lapidibus — et omnem uallem ruinarum — pro quibus Theodotio ipsum uerbum Hebraicum posuit Phayarim — et cineres et omnem Asaremoth - quod melius legimus Asademoth, pro quo Aquila suburbana interpretatus est — usque ad torrentem Cedron et usque [*]( 3 cf. Matth. 26, 53 5 *Hier. 31 (38), 37 (35) 19. 21 *Hier. 31 (38), 39 23. 24 *Hier. 31 (33), 40 ) [*]( 1 et om. υ putatur MA erant МPa.c. 3 «duodecim L de XII Mr, (de exp.) A duodecim milia P 7 semin M 9 genus ΜΑυ 11 reprobari Ap.c.m3,υ 12 testimoniū Pa.c. 13 adsentiamus VP non om. V 14 neque] non » hii P 17 Hananeel Vwlg. 18 aageli Pa.e. exiuit P,Ma.c. exiliet Ap.c.m3 normā M 19 eius contra eam] in eon- spectu eius Vulg. 20 circuibit MAVP iuxta om. V 21 LXX] p girū add. s. u. m2A rninarum] cadauerum Vulg. 23 fagarim P cjneres P cineris M cum Vulg. omnem Asaremoth] uniaersam regionem mortis Vulg. asare Aa.c.m3 asseremoth V 24 quod—asademoth in mg. L, om. V, Aa.c.m3 quo Aquila] qua aliqua P35 cedrom La.c.ei )

Qui mille annorum in terra Iudaea regnum Christi recipiunt, Iudaei uidelicet et nostri iudaizantes, conantur ostendere turrem Ananehel et portam anguli et collem Gareb et Goatha et uallem Phagarim et omnem Asademoth et torrentem Cedron et locum anguli portae equorum orientalis et ibi dicunt sanctuarium domini, id est templum, esse condendum mansurumque in perpetuum.