In Hieremiam Prophetam Libri Sex

Cuius infelicitatis est Israhel, quando conparatione eius Nabuchodonosor ‛seruus dei’ appellatur! scriptum est in euangelio: mundus per ipsum factus est et mundus eum non cognouit; in propria uenit etsui eum non receperunt. recte itaque conditor creaturam suam tradit, cui uoluerit. denique et diabolus, in cuius typum praecessit Nabuchodonosor, confitetur: haec omnia mihi tradita sunt.

quod autem intulit: insuper et bestias agri [*]( 1 cf. I Cor. 1, 24 2 *Esai. 53, 1 4 Ioh. 1, 3 6 Ps. 32, 6 8 Hier. 27 (34), 5 (4) 10 *Hier. 27 (34). 5 (4) 11 Gen. 1, 25-27 20 Ioh. 1, 10. 11 22 cf. Hier. 27 (34;, 5 (4) 24 cf. Matth. 4, 9 et Lue. 4, 6 25 Hier. 27 (34), 6 (5; ) [*]( 1 esaias VP,Aa.c. 2 brachium A VP 3 et om. MA VP,La.c. iohannis La.c. 6 uerbum La.c. 8 eamJ ea V,Ap.c.m3 qui] cui v 9 di s. u. M 11 genese Ma c. piimi La.c. prima (a ex i m2) Mv prima V, (a ex i) A IIme om. V .14 et nunc MAp.c.m2 cum Vvlg. 15 naboch. V, (h s. m.) L nabuc. MP 17 seraiant MVP,Aa.c. filios Ma.r. 19 nabucod. MP,La.c. nabochod. V (= lin. 24. p. 335, 8. 336, 2. 7. 24) ,22 receperunt] cognouerunt M 23 tradidit MAVP,La.c. typo V )

[*]( 27, 7b )Donec ueniat tempus terrae eius et ipsius. Pulchre, ne perpetuum Nabuchodonosor putaretur imperium, et ipsum dicit a Medis Persisque capiendum: hoc est enim quod significat: donec ueniat tempus terrae eius et ipsius. sed nec hoc habetur in LXX.

[*]( 7c )Et seruient ei gentes multae et reges magni. Non dixit \'omnes\' — hoc enim proprie Christi debetur imperio —, quamquam iuxta Symmachum non legatur: seruient ei gentes multae et regesmagni, sed: subicienteun; seruituti gentes multae et reges magni, ut ipse quoque seruiat Medis et Persis, cui omnes gentes ante seruierant.

hoc, quod exHebraico posuimus: dedi ei, ut seruiant illi, et seruient ei omnes gentes et filio eius et filio filii eius. donec ueniat tempus terrae eius et ipsius et seruituti eum subiciant gentes multae e t reges magni, in LXX, ut iam diximus, editione non legitur.,:.., [*]( 6 cf. Dan. cap. õ 10 Hier. 27, 7 11 *Hier. 27, 7. cf. lin. 5 14 Hier. 27, 7 15 *Hier. 27. 7 18 Hier. 27, 6. *7 22 Hier. 27\' 6. 7 cf. Iin. 5. 11 ) [*]( 1 animalium MAVPv 2 intelligere Lp.c.m2 hominem V 3 ferans Va.c, 4 etiam s. «. P ille V,La.c. illi P 5 filii] fili La.e. 6 balthasar Vv baldhasar P et om. V eailmerodae P Euilmero- 6 balthasarYv-PeEa»i.YenILnerodacPEuilmerodach v daniel L: cf. p. 312, 20 7 ipsius] & add. M 12 (= 15. 22) regis La.c. 13 imDeriam V.LMAa.c. 15 sed-magni om. V,Ma.c. subici P ei MP 17 omnesj multae Ap.c m2 ante omnes gentes r 19 seruiant MVP,Aa.c. 20 oeniant Y terrae s. u. P 21 semituti eam] šeruient ei Mp.c. eum] eias V sabicient P,Ap.c.,v sciant eras. M 2-2 in-legitur s. u. m3A aeditionem M noti om. MAP 23 IegiturJ igitur V )

[*](27, 8 (34, 6) )Gens autem et regnum, quod non seruierit Nabuchodonosor, regi Babylonis, et quicumque non curuauerit collum suum sub iugo regis Babylonis, in gladio et fame et peste uisitabo super gentem illam, ait dominus, donec consumam eos in manu eius.

Non solum dominus peccatrices gentes subicit Nabuchodonosor, sed et apostolus de peccatoribus loquitur: quos tradidi satanae, ut discant non blasphemare; et in alio loco: tradidi huiuscemodi satanae in interitum carnis, ut spiritus saluus fiat. potestatibus quoque oboediendum monet non solum propter iram, sed et propter conscientiam, ne condemnemur ab eis.

[*]( 27, 9—11 (34,7-9) )Uos ergo nolite audire prophetas uestros et diuinos et somniatores et augures et maleficos, qui dicunt uobis: non seruietis regi Babylonis, quia mendacium prophetant uobis, ut longe faciant uos de terra uestra et eiciant uos et pereatis. gens autem, quae subiecerit ceruicem suam sub iugo regis Babylonis et ser uierit ei, dimittam eam in terra sua, dicit dominus, et colet eam et habitabit in ea.

Delirat et iu hoc loco allegoricus interpres et hortatur in caelesti positos Hierusalem, ne audiant prophetas suos atque diuinos, somniatores et augures et maleficos, sed ut potius seruiant Nabuchodonosor et corpus humilitatis assumant, [*](6 cf. Hier. 27 (34), 6. 7 (5) 8 I Tim. 1, 20 9 *I Cor. 5, 5 10 cf. Rom. 13, 1 11 *Rom. 13, 5 21 allegoricus interpres] scil. Origenes; cf. p. 333, 7 24 cf. Phil. 3, 21 ) [*](1 seruierat P 3 Babylonis] et add. v 4 pr. et alt. et] in add. Vulg. 5 eonsummam V 6 subiecit P,La.c. 7 et om. v 8 tradedi P sathanae V (= lin. 9) in interitu carne add. P plaaphemare M 9 tradedi M huiusmodi v 12 condemur L 15 seruiatis P 16 qui La.c. uos faciant Vulg. 17 gens autem] porro gens Vulg. 18 subieceret La.e. subicerit P 19 demittam Pp.c. 20 terram suam P colit P,LMAa.c. eam om. MVP,Aa.c. et s. u. L habitauit P,Ma.c. 21 deli∗∗rat D delerat V deliberat LAP deliberatąe M; cf. p. 229, 21. 275, 20. 299, 18. 346, 21 etc. ortatur P 22 caelestis Pa.r. 23 diuinos] et add. v 24 assummant V infantiam Erasmus v; sed cf. p. 397, 21 )