In Hieremiam Prophetam Libri Sex

Omnis hominum aufertur superbia, dum et sapientia et fortitudo et opes eorum reputantur in nihilum et ista est sola gloriatio, ut sciat et intellegat, quod ipse sit dominus, qui facit misericordiam et iudicium et iustitiam super terram, quod omnia dei prouidentia et iustitia gubernentur et, quae nobis uidentur non habere rationem, iustitiae plena sint atque rationis.

haec enim sola placent deo et in his uoluntas illius est. ubi sunt ergo, qui dicunt proprio hominem regi arbitrio et sic datam liberi arbitrii potestatem, ut dei misericordia tolleretur atque iustitia? unde et apostolus assumens hoc testimonium ponit exemplum: qui gloriatur. in domino glorietur.

[*]( 9,25.26 )Ecce dies ueniunt, dicit dominus, et uisitabo super omnem, qui circumcisum habent praeputium, super Aegyptum et super ludam et super Edom et super filios Ammon et super Moab et super omnes, qui attonsi sunt in comam, habitantes in deserto, quia omnes gentes habent praeputium, omnis autem domus Israhel incircumcisi sunt corde.

Multarum ex parte quadam gentium et maxime, quae Iudaeae Palestinaeque confines sunt. usque hodie populi circumciduntur et praecipue Aegyptii et Idumaei, Ammanitae et Moabitae et omnis regio [*]( 1. 4 *Hier. 9, 24 9 cf. Sap. 14, 3 10 cf. Eccle. 8, 17 13 I Cor. 1, 31. II Cor. 10, 17 ) [*]( 1 siueJ & M 2 qui] quia P 4 placa P 5 ait Vulg. 6 dum om. M pr. etj ad P, om. v alt. et om. v 7 nihilo ex illo P sciant V,Ap.c. intellegant V,Ap.c. 8 dns sit P 9 et iostitia in mg. M 10 uideantur M 13 homine P hominem proprio v regij posse add. v et s. u. M 14 tollere.tur (e pr. s. «.) L tollatur v et om. M 18 omnes M habet Ap.r..v cum Vulg. 19 Iuda Vulg. 21 sunt om. MP,LAa.c. 23 quadam parte v 24 maximae M quae eras. M iudeae MA.Pp.r. palestinae Ma.c. 26 idumei P,La.c. Ammonitae v (= p. 128, 12) )

non igitur debet gloriari Iuda, qui mixtus est cum gentibus supra scriptis, eo, quod praeputium non habeat. sed ex lege dei circumcisus sit, cum et alii haec faciant, qui legis mandata non seruant et ignorant deum Israhel. nec prode est circumcisio, quae in signum data est, nisi praecepta domini conpleantur: sicut et comae, quae gentem significant, non robora corporum et fortitudinem pugnatorum.

quodque sequitur: omnes gentes habent praeputium, omnis autem domus Israhel incircumcisi sunt corde, hunc habet sensum: cum praeter Aegyptios, Idumaeos, Ammanitas et Moabitas, Ismaelitas in solitudine commorantes, quorum plerumque pars circumcisa est, omnes aliae nationes in toto orbe incircumcisae sint carne, omnis domus Israhel incircumcisa est corde. non carne, quae incircumcisio ducit ad mortem: illa enim carnis, haec spiritus est.

[*]( 10, 1 3a )Audite uerbum, quod locutus est dominus super uos, domus Israhel! haec dicit dominus: iuxta uias gentium nolite discere et a signis caeli nolite metuere, quae timent gentes, quia leges populorum uanae sunt!