Epistulae

Jerome, Saint

Jerome, Saint. S. Euesebii Hieronymi Opera, Section 1 (Pars I-III): Sancti Eusebii Hieronymi Epistulae (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 52-54). Hilberg, Isidor, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1910-1918.

Quod autem quaeris in calce epistulae, cur in opusculis nostris saecularium litterarum interdum ponamus exempla et candorem ecclesiae ethnicorum sordibus polluamus, breuiter responsum habeto: numquam hoc quaereres, nisi te totum [*](2 et] et (= etiam) B cessum W ) [*](K = Spinaliensis 68 s. VIII. ) [*](L = Coloniensis 35 s. IX. ) [*](M = Coloniensis 60 s. IX-X. ) [*](0 = Guelferbytanus 4156 s. IX-X. ) [*](1 = Vaticanus lat. 341 s. X-XI. ) [*]( m — Vaticanus lat. 354 s. XI. ) [*](B = Berolinensis lat. 18 s. XII. ) [*]( 5 ad magnum oratorem urbis romae cur interdum in tractatibus suis saecularium litterarum utatur exemplis K ad magnum oratorem urbis rome de exemplis secularium litterarum l ad magnum oratorem urbisromae M m ad magnum oratorem LtPBj Hieronymi nomen exhibent tituli in omnibus codicibus praeter K 6 saebcsium K seuesium rp. sibesium L libesium B proficisse KLtP 7 penetudine tP 8 correptus l laeserant KØa.r. 10 non s. I. m2 s officio L 11 et K (exp.) Mlm, om. cet. uobis 0 quia et K 12 recipimus Krp. 13 fepist.] add. t K tuae S 15 candore tP etnic. La.c.B ethinic, la.r. 16 habeo s quae(e <P)reiis Ka,c,Φ te] se 0 )

701
Tullius possideret, si scripturas sanctas legeres, si interpretes earum omisso Uolcatio euolueres. quis enim nesciat et in Moysi ac prophetarum uoluminibus quaedam adsumpta de gentilium libris et Salomonem philosophis Tyri et proposuisse nonnulla et aliqua respondisse?

unde in exordio Prouerbiorum commonet, ut intellegamus sermones prudentiae uersutiasque uerborum, parabolas et obscurum sermonem, dicta sapientium et enigmata, quae proprie dialecticorum et philosophorum sunt. sed et Paulus apostolus Epimenidis poetae abusus uersiculo est scribens ad Titum: Cretenses semper mendaces, malae bestiae, uentres pigri. cuius heroici hemistichium postea Callimachus usurpauit.

nec mirum, si apud Latinos metrum non seruet ad uerbum expressa translatio, cum Homerus eadem lingua uersus in prosam uix cohaereat. in alia quoque epistula Menandri ponit senarium: corrumpunt mores bonos confabulationes pessimae. et apud Athenienses in Martis curia disputans Aratum testem uocat: ipsius enim et genus sumus, quod Graece dicitur: [*]( 2 Volcatius scripsit commentarios in Ciceronis orationes, cf. Hieron. (tdu. Rufin. I 16 5 cf. Pron. 1, 1-6 10 Tit. 1, 12 12 cf. Callimachus hymn. I 8 15 *I Cor. 15, 33 = Menandri fr. 218 Kock 18 Act. 17, 28 = Aratus Phaen. 5 ) [*]( 2 eorum L,Ba.c.m2 nolcatio K nulgatio i uulg(g ex c m2)atione <P uulcatio cet. euolueris K uolueris CP nescit L et s. l. m2 K 3 moyse M$l,mp.c.m2 moysen B moisen L ac] et in S adsumpta de om. K dej a B 4 salamonem K solomonem CP phil, Tyri] philophistari 0 tiri mB tirii K nonn. prop. S 5 exord. prou.] exordiorum K 6 ut ex et M uersutias] uersutas l,mBp.r. 7 que] quoque LB 8 sapientum S aenigm. <P et] ac K 9 epiminaedis K 10 semper s. l. m2B, om. L 11 mala CP uentris Km, Ma.c.m2 eroici L hieroici CP 12 emistichium ΦlВ e(e L)mistic (h s. l. M) ium LM emisticum m et misticum K callimacus <P calimach(c B)us Ma.c.m2lmB chalimacus L 14 omeros Ma.c.m2 omems hn in prosam om. I prosa L eo hereat 0 15 alio 0 manendri 0 ponet LB 16 pess.] malae(-e) LCPB 17 atenienses B athenenses cp athinienses K; add. et LB cura l 18 inuocat Bp.c.m2 )

702
tiJij vap ϰϰὶ γένος ἐσμέν et est clausula uersus heroici.

ac ne parum hoc esset, ductor Christiani exercitus et orator inuictus pro Christo tausam agens etiam inscriptionem fortuitam arae retorquet in argumentum fidei. didicerat enim a uero Dauid extorquere de manibus hostium gladium et Goliae superbissimi caput proprio mucrone truncare.

legerat in Deuteronomio domini uoce praeceptum, mulieris captiuae radendum caput, supercilia, omnes pilos et ungues corporis amputandos et sic eam habendam in coniugio. quid ergo, mirum, si et ego sapientiam saecularem propter eloquii uenustatem et membrorum pulchritudinem de ancilla atque captiua Israhelitin facere cupio, si, quidquid in ea mortuum est idolatriae, uoluptatis, erroris, libidinum, uel praecido uel rado et mixtus purissimo corpori uernaculos ex ea genero domino sabaoth?

labor meus in familiam Christi proficit, stuprum in alienam auget numerum conseruorum. Osee accipit uxorem filiam Debelaim, id est [*]( 3 cf. Act. 17, 23 5 cf. I Reg. 17, 51 6 cf. Deut. 21, 10-13 16 cf. Os. 1, 2-4 ) [*]( 1 too] TUJI B γὰρ ] TAP Ll TA K xa: γένος uarie corruptum in codd. bpv] ETMEN LB ENMEN m EMEN lIMEN M est] es <P eroici L hieroici (pr. i exp.) K hieronici s ac ex a L hac s 2 parum] per uim 1 est fi doctor KLB 3 agent rp etiam ex et m2K inscribcionem ex scribcionem m2K arae re(re s. I. m2)torquet K are torquet L retorquet s arte torquet S 4 didicerit s uiro K<P,La.c. 5 extorquere (ext in ras. m2) B destorquere L goliae (li in ras. m2) M goliath KØ superbissimum L,la.r. 6 capiat L proprie <P \' legerat enim K 7 mulieri LB 8 amputandas L 9 in om. ΜΦlm coniugium Ma.c. 11 captinam s hisrahelitin Φα.c. i(hi Φ)sraheliten Mlm, Φp.c. israhelite L isrlite B istrabelitem (pr. t exp.) K israelitidem S cupio K<P, add. et (in ras. m2B) cet. 12 eam Kfia.r. ortum 1 ydolatriae 1 idolatria L,Ba.c.m2 idololatriae S uoluptates L,Ba.c.m2 uoluptatibus fi eiTores L,Ba.c.m2 14 sabaoht LØ meus] mercis L familia Ølm,Ba.e.m2 15 xpo Ma,e. aliena ex alina <P 16 conseruo* (s. I. rum) s conseruulorum 1 oseae LMlm ose B accipit Kc\'P accepit cet. uxorem fornicariam gomer filiam partim in mr}., partim in ras. m2B filiam s. I. m2K debellai L debalaim l debahalim K id est dulc. om. S )

703
dulcedinum, et nascitur ei de meretrice filius Iezrahel, qui uocatur \'semen dei\'; Isaias nouacula acuta barbam et crura peccantium radit; Ezechiel in typo fornicantis Hierusalem tondet caesariem suam, ut, quidquid in ea absque sensu et uita est, auferatur.