Epistulae

Antequam dictandi finem faciam — iam enim intellego me mensuram excedere epistulae —, uolo superiora capitula, in quibus futuri episcopi uita describitur, cursim exponere, ut apostolum non in unius uxoris elogio, sed in omnibus, quae praecipit, doctorem gentium suscipiamus. simul obsecro, ne quis me in sugillationem istius temporis sacerdotum scripsisse, quae scripsi, aestimet, sed in ecclesiae utilitatem.

ut enim oratores et philosophi describentes, qualem uelint esse perfectum oratorem et philosophum, non faciunt iniuriam Demostheni et Platoni, sed res ipsas absque personis definiunt, sic in descriptione episcopi et in eorum expositione, quae scripta sunt, quasi speculum sacerdotii proponitur. iam in potestate et conscientia singulorum est, quales se ibi aspiciant, ut uel dolere ad deformitatem uel\' gaudere ad pulchritudinem possint.

si quis episcopatum desiderat, bonum opus desiderat: opus, non dignitatem, laborem, non delicias: opus, per quod humilitate decrescat, non intumescat fastigio. oportetergoepiscopuminreprehensibilemesse:id ipsum, quod ad Titum: si quis est sine crimine, omnes uirtutes in uno sermone conprehendit et paene rem contra naturam exigit. si enim omne peccatum, etiam in otioso uerbo, reprehensione dignum est, quis est ille, qui absque peccato, id est sine reprehensione, uersetur in mundo?

sed futurus pastor [*]( 7 cf. I Tim. 2, 7 17 I Tim. 3, 1 19 I Tim. 3, 2 21 *Tit. 1, 6 23 cf. Mattb. 12, 36 ) [*]( 1 primo L primum 2 4 mens. me D 5 discribitur W 6 uxoris uirum D 7 praecipit W praecepit cet. doctor Lp.r. 8 stigillatione D sulgillationem B sacerdotium La.c. 9 existimet D,B (exis in ras. m2) exhistimet W ecclesiam 2 10 esse ualent W 11 faciant W demo(on 21F)steni codd. 12 PI. sed] plathonis et W ipsa L 15 constihentia (h eras.) W ut] et W 16 pulcr. DB pnlchiritudinem (tu add.) W 17 pr. deserat W 19 per] pro L fastigio B fastiio W fastidio LZD 21 quod W quoque cet. at W 22 et om. L 23 exegit La.c.2 uerbo s. I. 2, om. L 25 hoc inundo S )

uniusuxoris uirum: de hoc supra diximus. nunc tantum admonemus, ut, si unius uxoris uir etiam ante baptismum quaeritur, cetera quoque, quae praecepta sunt, ante baptismum requiramus. neque enim conpetit uniuersa post baptismum et unum hoc mandatum intellegere ante baptismum.

sobrium siue uigilantem — quippe utrum que significat -, prudentem, ornatumhospitalem, doctorem: sacerdotes, qui ministrant in templo dei, prohibentur uinum et siceram bibere, ne in crapula et ebrietate adgrauentur corda eorum et ut sensus officium exhibens deo uigeat semper et tenuis sit. quod autem infert \'prudentem\', excludit eos, qui sub nomine simplicitatis excusant stultitiam sacerdotum. nisi enim cerebrum sanum fuerit, omnia membra in uitio erunt.

\'ornatum\' quoque Izttaatc est prioris uerbi, id est \'inreprehensibilis\'. qui uitia non habet, inreprehensibilis appellatur; qui uirtutibus pollet, ornatus est. possumus et aliud intellegei-e ex hoc uerbo iuxta illud Tullii: \'caput est artis decere, quod facias\'. sunt enim quidam ignorantes mensuram suam et tantae stoliditatis ac uecordiae, ut et in motu [*]( 2 cf. Catonis sententia p. 80 Iordan 5 I Tim. 3, 2 10 I Tim. 3, 2 12 cf. Leu. 10, 9 13 cf. Luc. 21, 34 21 cf. Cicero de or. I 132 ) [*]( 1 conparatione 1) 2 nominantar ex -natar W ret. DB reth. ΣW rect. L uir W qui sit D qui sit uir cet. 3 uitam Za,r.D 4 ut W ut doctus cet. perdet W dicendi L2,Ba c. 5 in opere 2 distruitur W 6 tantum W autem cet. hoc tantum g ammon. 1B 10 seu B NN(I)AAIOC LID NN«I>ANIOC B NW()AAEIOC 11" 14 adgrauantur W 15 ten. sit.] tenuisset Za.c, tenuissent W 16 excludet La.c.m2DB 17 sacerdotis B 18 EIIITACIE 2 ENITACIC D et TITACIC B et IITACI L ETXIfACIT W est ex et m2L 19 inpreh. W inrepiehensibilem Bp.e.m2, om. D 20 polletur natus W 22 decere S docere codd. quod s. l. 2, om. L quid W 23 suam 8. l. 2, om. L tantae] tanta est WD ante LBa.c, stolidatis La,c.I soliditatis (ti a. I. W) Wa.r.Ba.c.m2 oliditatis Wp.r.Da.c m2 )

quod autem doctrina sacerdotibus expetatur, et ueteris praecepta sunt legis et ad Titum plenius scribitur. innocens enim et absque sermone conuersatio quantum exemplo prodest, tantum silentio nocet; et latratu canum baculoque pastoris luporum rabies deterrenda est. non uinolentum, non percussorem: uirtutibus uitia obposuit.