Epistulae

Jerome, Saint

Jerome, Saint. S. Euesebii Hieronymi Opera, Section 1 (Pars I-III): Sancti Eusebii Hieronymi Epistulae (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 52-54). Hilberg, Isidor, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1910-1918.

Longum est nunc euoluere, quanta Septuaginta de suo addiderint, quanta dimiserint, quae in exemplaribus ecclesiae obelis asteriscisque distincta sunt. illud enim, quod legimus [*]( 2 cf. Ios. 24, 32 8 *Ps. 21, 2. Matth. 27, 46 (sec. Hebr.) 11 *Ps. 21, 2 (sec. LXX) ) [*](1 filio-Chebron in mg. Z, om. Q saari B soor Z seor S sichem WBS cebron W hebron 2, om. u quae ex qui m2B 2 dicuntur u 3 arboc u W arboch cet. utroque loco sichem QBS.Z (ch ex c) ab s. l. m2 u ad W 4 a] ab u difero W et del. mlB, om. QZDS liuius Q 5 obtract. u uerbis D 6 sensus B uicens. u uicess. Wa.r. primi s. l. 2, om. D psalmi s. l. 2 salmi W 7 ebraeos 2 loc. est TFJS 8 in cruce om. u hely hely Q eli eli tt laema Bp.c.m2 lema Zp.c.mSS zaptani B zapthani W saphthani u sabact(thD)ani 2 (ac m2) D interpr.] spatium uacuum reliquit ml, expleuit m2u deus meus deus meus QZDS deus meus Ba.c.m2 10 cur] cum S septuag. om. W interposuerunt Q in me 2S cum Vulg. ita—respice me in mg. 2, om. u 11 deus meus deus meus D respice me s. l. B me om. W in me 2p.c.S cum Vulg. 12 responderunt Sa.c.D responderint S damni in sensu S 13 esse] est Q sint W 14 sic D celeriter Q dictantes u dictans Q dictandi S 16 reuoluere S Septuag. om. W 17 addiderunt D addidint W dimiserunt D demiserint Wa c. 18 oboelis 2p.c.m2 astericisque B asterisque DS illud-p. 523, 7 opus est in mg. mlB )

523

in Isaia: beatus, qui habet semen in Sion et domesticos in Hierusalem, solent Hebraei ridere, cum audierint, nec non et in Amos post descriptionem luxuriae: stantia putauerunt haec et non fugientia. re uera sensus rhetoricus et declamatio Tulliana; sed quid faciemus ad authenticos libros, in quibus haec non feruntur adscripta et cetera his similia? quae si proferre nitamur, infinitis libris opus est.

porro, quanta dimiserint, uel asterisci, ut dixi, testes sunt uel nostra interpretatio, si a diligenti lectore translationi ueteri conferatur: et tamen iure Septuaginta editio obtinuit in ecclesiis, uel quia prima est et ante Christi fertur aduentum uel quia ab apostolis, in quibus tamen ab Hebraico non discrepat, usurpata. Aquila autem, proselytus et contentiosus interpres, qui non solum uerba, sed etymologias uerborum transferre conatus est, iure proicitur a nobis.

quis enim pro frumento et uino et oleo possit uel legpre uel intellegere χευ̃μα, ὀπωρισμόν, στιλπνότητα, quod nos possumus dicere \'fusionem\' \'pomationem\'que et \'splendentiam\', aut, quia Hebraei [*]( 1 *Esai. 31, 9 3 *Am. 6, 5 17 cf. Deut. 7, 13 ) [*]( 1 isaia u ysaia S esaya B esaia cet. beatus homo S . syon B 2 ierusalem B ebraei 2a.c.m2 ridere u deridere cet. audier W 3 et mamos D etiam nos Q discriptionem uΩWD,Σa.c. luxoriae uWΣ 4 hoc B nos W rhct. W reth. cet. 5 declinatio W autenticos £ 2,Za.c.m2B (a ex e m2) S autentocos W 6 fertur B fuerant ii2DS ad scripta B 7 infiniti libri Ba.c.m2. 8 demiserint W asteriscis Za.r. asterici B alsterisci u testes ut dixiS diximus QZDS testis u 9 ad IF 11 quia ex qui m2S antixpi D praefertur S facta S 12 quia] qui u,Za.c.m2 alt. ab] ad W ebra- ico W h(s. l. ΩΣ)ebreo ΩΣDS discrepant QSDS 13 proselyt. \\i,Zp.c.m2 prosilit. (ex -tis) D proselit. cet. 14 qui] quia QSDS etoemologias u ethi(yDS)mologi(yD)as cet.; add. quoque QZDBS uerborum om. B 15 quis-p. 524, 4 possumus in mg. inf. mlB 16 pro et u, om. cet. 17 graeca leuissime deprauata in lVD, grauius in QZS 18 potationemque B pomassionum Q pomationem Z et om. QZ splend.entia B plendenciam W splendcntiamque [JD eplendentiaque Z aut quia] quae autem S quia] qui Qa.c.Za.c.m2D ebraei W,Za.c.m2 )

524

non solum habent ἄρϑρα, sed et πρόαρϑρα, (ut) ille ϰαϰοζήλως et syllabas interpretetur et litteras dicatque ouv xdv οὐρανὸν ϰαὶ otiv TVJV ffjv, quod Graeca et Latina omnino lingua non recipit?

huius rei exemplum ex nostro sermone capere possumus. quanta eiHm apud Graecos bene dicuntur, quae, si ad uerbum transferamus, in Latino non resonant, et e regione, quae apud nos placent, si uertantur iuxta ordinem, apud illos displicebunt!