Epistulae

nunc autem misi, quod potui repperire, et precor, ut iubeas presbytero ipsius loci suscipere uelum a lectore, quod a nobis missum est, et deinceps praecipere in ecclesia Christi istius modi uela, quae contra religionem nostram ueniunt, non adpendi. decet enim honestatem tuam hanc magis habere sollicitudinem et uti scrupulositate, quae [*]( 3 quia eras. B, om. S murmu(oAml)rari Aa.c.m2D 4 quia quando S simul s. I. D 5 ubi ASa.r. 6 anablatha g 7 quis B fluid D locutus Aa.c.m2D 8 essem Da.c. esset ecclesia D 9 ei. in for. B 10 depinctum Aa.c.D xpiani Bp.c.m2 12 uid.] add. et detestatus essem S 13 scindi Ba.c. 14 cons(scS)ilium dedi BS 15 eum Aa.c.m2D offerrent Ba.c.m2 illicque B dicere scripsi dicerent codd. dixerunt S 16 darem S uelum om. B 18 esse I. m2 B comissurum B 19 obtimum AB mittere pro eo S eo] eum Aa.c.mS 20 cipro BS 21 reperire DBS et nunc precor B pbros S ipsius] eiusdem g 22 latore S (fortasse recte) qui-missus Ba.c.m2 23 legionem Aa.c.m2 25 et uti scripsi et B (ut m2) nt ADS scrupnlositatem tollat BS )

Petis, Nepotiane carissime, litteris transmarinis et crebro petis, ut tibi breui uolumine digeram praecepta uiuendi et, qua ratione is, qui saeculi militia derelicta uel monachus coeperit esse uel clericus, rectum Christi tramitem teneat, ne

e = Parisinus nouv. acq. lat. 446 s. VI (continet p. 417, 5 aduleseentia-12 metit; 422, 11 mensuIum-15 pessimae; 430, 9 nestes-14 gloriari; 431, 9 nec rustieus-13 peccatricem; 434, 2 numquam uinum-4 propinare; 434, quidquid-436, 12 per noctem).

G = Neapolitanus VI. D. 59 s. VII (a p. 426, 13 doceas usque ad finem; exciderunt p. 432, 1-riola-437, 9 pr. aut).

K = Spinaliensis 68 s. VIII.

If = Monacensis lat. 6299 s. VIII-IX.

P = Cenomanensis 126 s. IX.

2 = Turicensis Augiensis 41 s. IX.

D = Vaticanus lat. 355 + 356 s. IX-X.

N = Casinensis 295 s. X. k = Vaticanus lat. 650 s. X.

Ψ= Augustodunensis 17 A s. X (usque ad p. 422, 5 sustentor).

B = Berolinensis lat. 18 s. XII. [*]( 2 ad neputianum e ad nepotianum quomodo (comodo K) in clericattt (-to 1[\') uiuere debeat Ki\' incipit eius ad quendam. incipit epl hieronimi ad nepotianum H eiusdem ad nepoc(t s. J.)ianum presbi(y s. l.)terum P epta ad nepotianum ptir de institucione clericatns Z epistola (om. k) sancti hieronimi presbyteri (om. k) ad nepotianum ptirum de nita clericorum et monachorum (add. liber praeceptorum k) Dk epia hier pbri ad nepotianum de uita uel habitu clericorum N iheronimi ad nepotianum de istitutione (stc) clericorum B; titulus cum initio epistulae periit in G; Hieronymi nomen exhibent tituli in HDNkB 3 ante Petis praemittunt hieronimus nepotiano su > salutem 2 hieronimus fratri nepociano pbro B petis a me HlDNkB car.] add. et (eras.) K et s. l. mZK 4 breue H 5 his HN uel mon. om. N 6 ceperit Za.c.NB uel om. N nec HDk,ZBa.r. )

ad diuersa uitiorum diuerticula rapiatur. dum essem adulescens, immo paene puer, et primos impetus lasciuientis aetatis heremi duritia refrenarem, scripsi ad auunculum tuum, sanctum Heliodorum, exhortatoriam epistulam plenam lacrimis querimoniisque et quae deserti sodalis monstraret affectum.

sed in illo opere pro aetate tunc lusimus et calentibus adhuc rhetorum studiis atque doctrinis quaedam scolastico flore depinximus. nunc iam cano capite et arata fronte, ad instar boum pendentibus a mento palearibus frigidus obsistit circum praecordia sanguis. unde et in alio loco idem poeta canit: omnia fert aetas, animum quoque et post modicum: nunc oblita mihi tot carmina, uox quoque Moerim iam fugit.

Quod ne de gentili tantum litteratura proferre uideamur, diuinorum uoluminum sacramenta cognosce. Dauid annos natus septuaginta, bellicosus quondam uir, senectute frigente non [*]( 8 cf. Verg. Aen. VII 417 cf. Verg. Georg. III 53 10 Verg. Georg. II 484 12 Verg. Buc. IX 51 14 Verg. Buc. IX 53—54 17 cf. III Reg. 1, 1-4 ) [*](1 deuert. N dum—p. 421, 4 erudiat om. N dum] cum H 2 ymmo Σ et (s. I. m2 K) KI\' aetate Pa.c. herimi K hermi H 3 duritiam K,1ca.r. reffrenarem (ex effr.) m2 H refrenaram ex refrenatione m2 D hiliodorum (io ex i) K helidorum H eliodorum P (i ex e) ZkB 4 exortatoriam P (ex -ium) ZB exhortariam Hka.c. 5 de...serti P diserti K adfectum H 6 tunc lus.] conclusimus D lusi»»mus K calenti D reth. HZDk ret. Pa.c.B 7 adque KH.Za.c. scol. codd. schol. s depiximus SDa.c.m2 iam] autem in ras. m2 b 8 cano s. l. Z cane Pa.c. cano iam kp.c.m2 arata] add. rugis ZDkB ad om. H et P et ad ZDk bouum S pedent. P pudent. H 9 pallearibus H,Pa.c. 10 obstitit K 12 fert ex ferit m2K aetas s. I. Z 14 carm.) add. musae Z (s. l., del.) k quoque] que K Moer. iam] moemiam D miriam P memoria H moerim Z moeri P merim kB myrim K moerin S 15 iam s. I. B fugit] add. ipsa ZDkB 16 de om. KHkW gentile K 17 per diu. B uol. OnJ. P dauit P annus II annorum B sept. nat. B 18 uir bell. q. B frigente HB,P in mg. frigescente ZDk frigida K\'lF )

uiuebat adhuc Bersabee, supererat Abigea et reliquae uxores eius et concubinae, quas scriptura commemorat: omnes quasi frigidae repudiantur, in unius tantum grandaeuus calescit amplexibus. Abraham multo Dauid senior fuit et tamen uiuente Sarra aliam non quaesiuit uxorem; Isaac duplices Dauid annos habuit et cum Rebecca iam uetula numquam refrixit; taceo de prioribus ante diluuium uiris, qui post annos nongentos non dico senilibus, sed paene iam cariosis artubus nequaquam puellares quaesiere conplexus; certe Moyses, dux Israhelitici populi, centum uiginti annos habebat et Sephoram non mutauit. [*]( 3 cf. II Cor. 3, 6 15 cf. Deut. 34, 7 ) [*]( 1 calefiere (ie ex i) K caleferi lca.c. itaque om. P filiis ZDlc 2 ysri B istrahel (t eras.) K abisac KlkW abysac B abisai D somanitis H sumanites K sunamites V sunamitis P (ex sanamitis) ZDk sunamitis nomine B qui H 3 non Ka.c.H 4 atillan. KW athellin. H catilin. k attellariorum in ras. m2B ludrica Pa.c.ZD lidigra H 5 fragidus H senes Ka.c.mSDB senis 112 sene W amplexu 2 adulisc. KHPW adolesc. B 6 bersabee K bersabeae DkV bersabae 11,2 (corr. bethsabae m2) bersabe (r ex t) B bhetsabe et P bethsabee S abigea Ka.c.m2 abigal Kp.c.m2H abigail cet. 7 eius s. 1. m2B qui (exp.) P, om. IDk 8 et in PZDkB tant.] adolescentule tanto Bp.c.mS tanto adolescentulae S 9 grandebus D, om. H caliscit H amplexus P anpleximus H 10 tamen ex tum 2 uidente Pa.c. sara 1\' isac K,Wp.r. isahac (h exp.) P ysahac B 11 annus (ex ann m2) H et cum s. I. P cum s. I. m2B 12 rerrixerit P rerriguit B friguit S 13 senibus H sed] add. ne (del.) k iam pene H iam om. P carios. (ar in ras. m 2) B curios. 2 curuos. D coros. lc 14 artibus 7/,2\'a.c. quaesiuere ZDk conplexos H arnpleius B 15 istrahelitici K CXX HZDk cent. et uig. S annus II hebebat Ka.c.m2 16 sepphor. (ex seppor.) P seffor. K\'lF sefor. B mutabit Za.r.; add. uxorem s. 1. m 2B )

Quae est igitur ista Somanitis uxor et uirgo tam feruens, ut frigidum calefaceret, tam sancta, ut calentem ad libidinem non prouocaret? exponat sapientissimus Salomon patris sui delicias et pacificus bellatoris uiri narret amplexus: posside sapientiam, posside int.ellegentiam. ne obliuiscaris et ne declinaueris a uerbis oris mei et ne dereliqueris eam et adprehendet te; ama illam et seruabit te.

principium sapientiae: posside sapientiam et in omni possessione tua posside intellegentiam; circumda illam et exaltabit te; honora illam et amplexabitur te, ut det capiti tuo coronam gratiarum, corona quoque deliciarum protegat te. omnes paene uirtutes corporis mutantur in senibus et increscente sola sapientia decrescunt ceterae: ieiunia, chameuniae, huc illucque discursus, peregrinorum susceptio, defensio pauperum, standi in oratione perseuerantia, uisitatio languentium, labor manuum, unde praebeantur elemosynae, et, ne sermonem longius traham, cuncta, quae per corpus exercentur, fracto corpore minora fiunt.