Epistulae

Jerome, Saint

Jerome, Saint. S. Euesebii Hieronymi Opera, Section 1 (Pars I-III): Sancti Eusebii Hieronymi Epistulae (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 52-54). Hilberg, Isidor, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1910-1918.

Indignamini mihi, quod Iouinianum non docuerim, sed uicerim. immo indignantur hi, qui illum anathematizatum [*]( 15 cf. liatt6. 13, 10-16 etc. 18 *Esai. 24, 16 ) [*](1 quotiescumque II3B legero II non mihi AD 2 et om. 8 galathas JISB 3 positus s. l. m2 B 4 uidebis A,lla.c. sumet Aa.c.m2D sunt$a.c. de] e Ka.c.m2 uetere Jlp.c.m2 5 fit S 6 quidem om. AD simpl. uerba II 7 ac] hac E et B nouerit g poterit Kp.c.m2W 8 quodcumque K1\',Da.r. respexerit AD.Sp.c. flumina D influmina Aa.c,m2 sunt] s. l. add. hic s haerit Aa.c.m2 erit D 9 carpit B 10 dic.J add. ei ADfis. I. 11 caeteros AD 12 es Kp.r.D\'I\'B est cet. pr. aliter bis K 13 seruire S suis in S 14 non om. B 15 dom Ka.c. intro dum XF loquitur ADB,II§p.c. turbae II\'JI turb B 16 prop. phar. AD farisaeisque V dominus s. I. 3 et om. SB 17 edisserit S dixerit D uinc. adu. 3 18 alt. misterium meum mihi del. m2 B 19 meum s. l. II meisJ in eis 3 20 mihi om. AD iubin. Ea.c.m2 iuuin. Ep.c.m2Sa.c. docerim K 21 hii EK mihi S hi in ras. m2 B qui in ras. m2 B, seq. ras. 2 litt. II anathematizatur Aa.c.m2D )

371
dolent, et, cum laudent, quod sunt, accusant, quod esse se simulant. quasi uero rogandus fuerit, ut mihi cederet, et non inuitus ac repugnans in ueritatis uincla ducendus. et haec dicerem, si uincendi studio contra regulam scripturarum quippiam locutus fuissem et, sicut uiri fortes in controuersiis solent facere, culpam praemio redimerem.

nunc uero, cum interpres magis apostoli fuerim quam dogmatistes et commentatoris sim usus officio, quidquid durum uidetur, ei magis inputetur, quem exposuimus, quam nobis, qui exposuimus. nisi forte aliter ille dixit et nos simplicitatem uerborum eius maligna interpreta- I tione detorsimus. qui hoc arguit, de ipsis scriptis probet. diximus: si bonum est mulierem non tangere, malum est ergo tangere; nihil enim bono contrarium est nisi malum. si autem malum est et ignoscitur. ideo conceditur, ne malo quid deterius fiat, et cetera usque ad propositionem alterius capituli.

hoc ideo subiecimus. quia apostolus dixerat: bonum est homini mulierem non tangere; propter fornicationem autem I unusquisque uxorem suam habeat et unaquaeque . uirum suum habeat. in quo differunt mea uerba a sensu apostoli? nisi forte in eo, quod ille pronuntiat, ego dubito; ille definit, ego sciscitor; ille aperte dicit: bonum est homini mulierem non tangere, ego timide quaero, si bonum [*]( 12 adu. Iou. I 7 17 *I Cor. 7, 1—2 22 I Cor. 7, 1 ) [*](1 laudant %,Wp.c.m2 sint AD se om. AD 3 uer. om. AD uincula B 4 dicerem in t., in mg. ut dicente m2 B dicerit (-ret m2) A dixerim 3 uicendi Aa.c.m2D 6 culpari Aa.c.m2D culpans Ap.c.m2 redemerem K,E\'lfa.c.m2 redimerim (redemerim Am2) AD 7 fueram B quam] et E dogmatis KAD\'lf,sp.r. et] sed K\'lf sim usus] simus Aa.c.m2Dp.r. sumus Du.r. semel Ba.c.m2 8 magis ei B 9 qui s. l. K nisi forte in ras. (fuit quam nobis) K ille aliter AD 11 arguet KD,Aa.c.m2 scripturis ADxl\'B,Tlar. 13 ergo est S enim] ergo AD 14 ni S alt. malum s. l. m2 II 15 malo] malum B fiat 8. l. m2 A 16 positionem Ea.c.s 18 fornicationes K (cf. p. 379,17) 19 suam ux. 77 20 suum uir. B habeat om. B uerba mea B a om. AD 21 pronunciet B dubitem B 22 diffinit 7277 23 ego- 372, 1 tang. in mg. II ) [*]( 24* )

372
est mulierem non tangere.

\'si\' dubitantis est, non confirmantis. ille dicit: bonum est non tangere, ego, quid bono contrarium esse possit, adiungo. statimque in consequentibus: animaduertenda apostoli prudentia. non dixit: \'bonum est uxorem non habere\', sed \'bonum est mulierem non tangere\', quasi et in tactu periculum sit, quasi, qui illam tetigerit, non euadat. uides igitur non de coniugibus nos exponere, sed de coitu simpliciter disputare, quod ad conparationem pudicitiae et uirginitatis et angelicae similitudinis bonum sit homini mulierem non tangere.

uanitas uanitantium, omnia uanitas, dixit Ecclesiastes. si omnes creaturae bonae ut a bono creatore conditae, quomodo*uniuersa uanitas? si terra uanitas, numquid et caeli et angeli et throni, dominationes, potestates ceteraeque uirtutes? sed quae per se bona sunt ut a bono creatore condita, ad conparationem maiorum uanitas appellantur. uerbi gratia: lucerna lampadis conparatione pro nihilo est; lampas stellae conlatione non lucet; stellam lunae confer, et caeca est; lunam soli iunge, non rutilat; solem Christo confer, et tenebrae sunt.

ego sum, inquit, qui sum. omnem igitur creaturam si deo [*]( 2 I Cor. 7, 1 4 adu. Iou. 17 5 I Cor. 7, 1 11 *Eccle. 1, 2 20 Ex. 3, 14 ) [*]( 2 alt. bonum 8\'i\'a.c. contrario lIa.c. 3 posset AD 4 enim adu. A prud.] sententia B 5 pr. est] add. homini KV/; seq. uacuum spatium 4ll4 linearum E uxor. s. I. B alt. est] add. inquit(d) AD 6 et] enim 3a.c. tactum Aa.c.; add. eius AD, s. I. HmlBm2 7 sit] est E,i3a.c. euadat (dat in ras. m2) B euadit KT uidetis IIp.c. 8 ig.] ergo KW 10 sit] est \'l\'Ba.c.m2 homini in ras. m2 B 11 uanitatum KIIB; add. et B omnia-Eccles. om. A omnia uan. om. D dicit D Eccl.] add. uanitas uanitantium D 12 creaturae-cond.] praeter cre omnia in ras. m2 B ut] et IIp.c.D 13 si terra uan. om. i\'s, s. I. m2 B numq. et] num et in ras. m2 B 14 pr. et om. B alt. et 2?§, om. cet. 15 ut] aut T a s. l. K 16 meliorum S appellatur K,$a.c. uerbi gratia in ras. m2 B lucerna s. I. m2 B 17 nihil KT 18 conl.] comparatione B et om. S lun.-rut. in mg. m2 B )

373
contuleris, non subsistit. ne tradas, inquit Hester, hereditatem tuam his, qui non sunt, uel idolis scilicet uel daemonibus. et certe erant idola et daemones, quibus ne traderentur, orabat. in Iob quoque legimus a Baldad dictum de inpio: auellatur de tabernaculo suo fiducia eius et calcet super eum quasi rex interitus. habitent in tabernaculo illius socii eius, qui non est, haud dubium quin diaboli, qui cum habeat socios, non autem haberet, nisi esset, tamen, quia deo periit, non esse dicitur.

ergo secundum hunc conparationis sensum malum diximus mulierem , tangere — licet uxoris nulla facta sit mentio —, quia bonum est non tangere. et subiecimus uirginitatem frumentum, nuptias hordeum, fornicationem stercus bubulum nuncupantes: utique et frumentum et hordeum creatura dei est. uerum ineuangeliomaiorturbahordeaciispanibus, minor I frumentaciis pascitur: \'homines), inquit,\'etiumenta saluos facies, domine).

aliis uerbis idipsum locuti sumus, quando aurum uirginitatem, argentum nuptias diximus, et centum quadraginta quattuor milia uirginum signatorum, qui. [*]( 1 *Esth. 14, 11 5 Hiob 18, 14-15 13 *adu. Iou. I 7 (Hieronymus pristinam loci formam postea mutasse uidetur) 15 cf. Ioh. 6, 8-13 16 *Ps. 35, 7 18 cf. adu. Iou. I 3 19 cf. adu. Iou. I 40 cf. Apoc. 14, 1-4 ) [*]( 1 eather S her. tuam in mg. B 2 sunt] add. dii AD pr. uel om. AIID alt. uel] et S 3 alt. et um. B 4 baldath KIIY baldaad A baldaat D baldach B 5 euellatur IIp.c.m2 auertatur (s. l. i auellaturl 3 6 calet Ea.c. cadet (adet in ras. m2) B 7 illius] eius KI\' non eat in ras. m2 B est] sunt in ras. m2 II haut EKD aut Aa.c.m2 8 diabolus (lus in ras. m2 B) KADYB qui in ras. m2 B habeant Ba.c.m2 haberent Ba.c.m2 habere D 9 esset in ras. m2 B; add. et AD, s. l. m2 77SB tantum Aa.c.m2D quia] qui a 8 (per)iit non esae dic. in ras. m2 B 10 sena. comp. B 1] sit facta 3 12 non tang. et in ras. m2 B non s. l. 8 et s. I. II 14 pr. et om. \']1 uerum om. II 15 hordiaciis E (ii ex i), KX1\',II (-ceis) ordeaciis .ţłD,B (-ceis) hordeaceis (s, l.) 8 16 frumentaceis n,3a c.,B (ta in ras. m2 et ceis s. 1. m2) inquit om. B 17 facias AD 19 uirginum exp. 3 )

374
cum mulieribus non sunt coinquinati; ex quo ostendi uoluimus omnes, qui uirgines non permanserint, ad conparationem purissimae et angelicae castitatis et ipsius domini nostri Iesu Christi esse pollutos.

quodsi cui asperum et reprehensione dignum uidetur tantam nos inter uirginitatem et nuptias fecisse distantiam, quanta inter frumentum et hordeum est, legat sancti Ambrosii de uiduis librum et inueniet illum inter cetera, quae de uirginitate et nuptiis disputauit, etiam ista dixisse: neque ita coniugium apostolus praetulit, ut studia integritatis extingueret, sed a continentiae persuasioneincipiens adincontinentiae remedia descendit et, cum brauium supernae uocationis fortibus demonstrasset, deficere tameninuianeminem passus est ita plaudens prioribus, ut non despiceret et sequentes.

didicerat enim et ipse, quia dominus Iesus aliis panem hordeacium, ne in uia deficerent, aliis corpus suum, ut ad regnum contenderent, demonstrauit; et in consequentibus: non ergo copula nuptialis quasi culpa uitanda, sed quasi necessitatis sarcina declinanda. lex enim adstrinxit uxorem, ut in laboribus et tristitia filios generet et conuersio eius ad uirum sit, quod ei ipse dominetur. [*]( 8 Ambros. de uiduis c. 13, 79 15 cf. Ioh. 6, 8-13 17 cf. Matth. 26, 26 18 Ambros. de uiduis c. 13, 81 21 cf. Gen. 3, 16 ) [*]( 1 ex] in AD 2 qui] quicumque § 4 cui] add. et AD 5 tantuin AD dist. fec. II 6 quanta Kp.c.m2 quantum A 7 ambrosi K de om. D 8 putauit (COJT. desputauit) E disputabit D stiam in , ras. m2 B ista] hoc AD sic in ras. m2 B 9 ap. coni. praet. l\'a.c.m2 coni. praet. ap. II integr.] uirginitatis S 10 perfectione B 11 continentiae Ka.c. 12 demo in ras. m2 B 14 dispiceret E\'J\' 15 consequentes D did.-doIll. in ras. m2 B et s. l. \'IF quia s. I. B 16 Iesus om. P hordiacium EKi\',na.c. ordeacium JIp.c.D ordiaciis A (h)ordeaceum fj}j deficeret D 17 regn.) add. suum D 18 montrauit Ea.c. demostrauit (uit in ras. m2) B ministrauit Ambros. l. c. 19 nuptiarum B 20 decl.] add. est AD,3 s. I. adstringit Ap.c.m2W a(s)stringit lI,Bp.c. adstringet Aa.c.m2D 21 g(e}neraret B et Ep.c.m2, om. cet. 22 eius om. 8 quod] ut A s. I. JIp.c.D ipsi K )

375

ergo laboribus et doloribus in geuerationefiliorum addicitur nupta, non uidua, et dominatui uiri sola subditur copulata, non uirgo; et in alio loco: \'pretio\', inquit, \'empti estis, nolite fieri serui hominum\'. uidete, quam euidens sit coniugalis definitio seruitutis; et post pauxillulum: siigiturbonum coniugium seruitus, malum quid est, quando nequeunt se inuicem sanctificare, sed perdere?

uniuersa, quae nos de uirginitate ac nuptiis lato sermone diffudimus, ille breui artauit conpendio in paucis multa conprehendens. uirginitas ab eo persuasio continentiae, nuptiae remedia incontinentiae praedicantur. et significanter a maioribus ad minora descensus: uirginibus brauium supernae uocationis ostendit, nuptas, ne in uia deficiant, consolatur; alios laudat, alios non despicit; coniugia hordeo, uirginitatem Christi corpori conparat.

et puto multo minorem distantiam inter frumentum esse et hordeum, quam inter hordeum et corpus Christi. deinde nuptias dicit et quasi necessitatis sarcinam declinandam et definitionem esse euidentissimae seruitutis et multa alia, quae in tribus libellis de uirginibus latissime prosecutus est.