Epistulae

Jerome, Saint

Jerome, Saint. S. Euesebii Hieronymi Opera, Section 1 (Pars I-III): Sancti Eusebii Hieronymi Epistulae (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 52-54). Hilberg, Isidor, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1910-1918.

Nuper, cum pariter essemus, non per epistulam, ut ante consueueras, sed praesens ipsa quaesisti, quid ea uerba. quae [*]( 1 ininterpretatum uel non interpretatum S interpretatum (ex -tatur Am2) codd. quia K (ex qm), LTIB quod cet. eloym LqB heloim U aeolim K limo Q 2 comuni B quo KQB sic) si L uocatur KQ 3 similitudinis (corr. -es m2) A caeli] caelum s appellatur AB caelum] caeli S 4 samain KQ samaym lIB sammaim q sammaym L rei om. A 5 hab. possimus A habemus LIIB athnas Q atenas B NKINAC A AIKINAC D 6 tebus B IKEBAC AD SALONAS D alonas L; add. explicit ad marcella (sic; add. m2 de decim : nominibus dei) K explicit de X nominibus D i ) [*](K — Spinaliensis 68 s. VIII. ) [*](J = Vindobonensis lat. 934 s. IX. ) [*](II = Turicensis Augiensis 49 s. IX. ) [*]( Z = Turicensis Augiensis 41 s. IX. ) [*](D — Vaticanus lat. 355 -f- 356 s. IX-X. ) [*](N = Casinensis 295 s. X. ) [*](Q = Duacensis 247 s. XI. ) [*](B = Berolinensis lat. 18 s XII (praebet duo apographa: fol. 57a-b = Bl et fol. 55x = B2)) [*]( 8 ad marcellam (am ex um) K hieronimus marc(a)ellae J,Z (add. mg. de hebraicis nominibus), de peregrinis id est hebraicis nominibus et uerbis item ad marcellam II hieronimus marcelle de hebraeicis nominibus et uerbis D eiusdem hieronimi N ad marcellam de hebraicis uerbis quae in latino non habentur expressa Q ad marcellam de alleluia et amen. maranatha. ephot. et theraphl B2, titulo caret B1; Hieronymi nomen exhibent tituli in JIISDNQB2 9 ut] ut u (corr. ut tu m2) Z )

221
ex Hebraeo in Latinum non habemus expressa, apud suos sonarent curque sine interpretatione sint posita, ut est illud: alleluia, amen, maran atha, ephod et cetera, quae in scripturis conspersa memorasti.

Ad quod nos, quia dictandi angustia coartamur, breuiter respondemus siue septuaginta interpretes siue apostolos id curasse, ut, quoniam prima ecclesia ex ludaeis fuerat congregata, nihil ob credentium scandalum innouarent, sed ita, ut a paruo inbiberant, traderent, postea uero quam in uniuersas gentes euangelii dilatatus est sermo, non potuisse semel suscepta mutari, licet et illud in libris suis, quos iSrjnTjttxoot uocat, Origenes adserat, propter uernaculum linguae uniuscuiusque idioma non posse ita apud alios sonare, ut apud suos dicta sunt, et multo esse melius ininterpretata ponere, quam uim interpretatione tenuare.

Igitur alleluia exprimitur \'laudate dominum\'; ia quippe apud Hebraeos unum de decem dei nominibus est. et in illo [*]( 1 haebraeo K hebreo JJIZ latino Z suos] uos B2,Blp.C. nos N 2 sonaret J2a.c. cur Ka.c. cur quae JN cum IIDQ pos. essent Bl sunt pos. JN illud om. Bl 3 amen om. N maranata B2,Bla.c. marthana D epod 2a.c. efod KQ efoth B2 epoth Bl et] teraphin et B2 in om. N 4 consp. KQ disp. N resp. cet. enumerasti JS1 5 quod] que N quia] qui ad K quod B2, om. N augustiã Kp.c.m2 cohortamur DN 6 pr. siue] quia siue J31 quae (exp. Z) siue JZN apostoli N 7 curare Q curassent N 8 ob] aut II,D (corr. haut) ad S credentum D credendum II sed-trad.] in mg. inf. m2 K,. om. Q 9 biberant 2a.c. in] per KQ 10 terras uel gentes JlD,Zp.c.m2 sermo e. dil. Bl dilatus E2 delatus Q est om. II sern. s. mut. in ras. m2 B1 11 mutare QBl in—Orig.] orig. in libris suis Bl suis om. B1 quos s. l. II iÇ-\'IFj\'ttxobç] ezeticos KQ, cet. uariant 12 uocant TlD,Zp.c.m2 origenis KJZN 13 edioma Ka.c. edi omnia J offiia N proprietatem et idioma 7?1 ita] om. KQ ita ut D nec ita B1 alios] nos N 14 et om. B1 melius esse S ininterpraetata J,K (ter m2) interpretata JIZDN non interpretata S 15 uim in II uim eorum S interpretationis JNB tenare 2a.c. tenuere D mutare Q insinuare N; ceterq desiderantur in 7?1 16 ia] iam (m exp.) B1, om. N 17 de] e B2 dei om. IIDN illo in D )

222
psalmo, in quo legimus: laudate dominum, quoniam bonus est psalmus, apud Hebraeos legitur: \'alleluia chi tob zammer\'.