Epistulae

Legimus in Esaia: fatuus fatua loquetur. audio quendam in tantam erupisse uaecordiam, ut diacones presbyteris, id est episcopis, anteferret. nam cum apostolus perspicue doceat eosdem esse presbyteros, quos episcopos, quid patitur mensarum et uiduarum minister, ut super eos se tumidus efferat, ad quorum preces Christi corpus sanguisque conficitur? quaeris auctoritatem ? audi testimonium: Paulus et Timotheus, serui Christi Iesu, omnibus sanctis in Christo Iesu, qui sunt in Philippis, cum episcopis et diaconibus.

uis et aliud exemplum? in Actibus apostolorum ad unius ecclesiae sacerdotes ita Paulus loquitur: adtendite uobis et cuncto gregi, in quo uos spiritus sanctus [*](3 *Esai. 32, 6 9 *Phil. 1, 1 13 *Act. 20, 28 ) [*](G = Neapolilanus VI. D. 59 s. VII. ) [*]( 21 = Veronensis rescriptus XV. 13 s. VIII. ) [*](h = Vindobonensis lat. 16 s. VIII—IX. ) [*](J = Vindobonensis lat. 934 s. IX. ) [*](D = Vaticaous lat. 355 + 356 s. IX—X. ) [*](N = Casinensis 295 s. X. ) [*](B = Berolinensis lat. 18 s. XII. ) [*]() [*]( ad euangelum praesbyterum quod presbyter et diaconus differant G ad euangelum prbm de ordine sacerdotii 5lI ad euangelum prbm quomodo prbr et diaconus diferant (sib) h ad euangelum de diaconibus J ad euangelium (i eras.) qualiter pbr et diaconus differant D ad euangelum prbm quo pbr et diac distet (sic) N ad euugtium (i eras.) pbrm increpans eum quare e diacones (ex-nus) pbribus (bu eras.) ante ferret B; Hieronymi nomen exhibent lituli inS& (eiusdem) hDB ) [*]( 3 esaya N hesaia B Isaia g fatuus] fatua J fatui h loquetur G, 21 (?) loqur h loquitur eet. quendam] nescio quem J 4 tanta N uaec. Gtyih uec. (uecordia N) cet. diacones G diaches B diaconos cet. praesbyt. Gty passim epis epos (eras.) J 5 praecipue J B 6 quos et episcopos N 7 supra B eos se ex esseu tumidu B himide N 8 que add.m2B quaeres U 9 thimotheus GJ thimoteus B seruus D ihu xpi GJ 10 sanctis] add. qui sunt B 11 in om.JB filippis 31 cum episc.] coepiscopis h diaconis g 12 uis] suis B et om.h alium 21# )

acne quis contentiose in una ecclesia plures episcopos fuisse contendat, audi et aliud testimonium, in quo manifestissime conprobatur eundem esse episcopum atque presbyterum: propter hoc reliqui te Cretae, ut, quae deerant, corrigeres et constitueres per ciuitates presbyteros, sicut ego tibi mandaui: si quis est sine crimine, unius uxoris uir, filios habens fideles, non in accusatione luxuriae aut non subditos. oportet enim episcopum sine crimine esse quasi dei dispensatorem.

et ad Timotheum: noli neglegere gratiam, quae tibi data est prophetiae per inpositionem manuum presbyterii. sed et Petrus in prima epistula: presbyteros, inquit, in uobis precor, conpresbyter et testis passionum . Christi et futurae gloriae, quae reuelanda est, particeps, regere gregem Christi et inspicere non ex necessitate sed uoluntarie iuxta deum. quod quidem Graece significantius dicitur ἐπισϰοπεύοντες, unde et nomen episcopi tractum est.

parua tibi uidentur tantorum uirorum testimonia? clangat tuba euangelica [*]( 5 *Tit. 1, 5—7 12 *1 Tim. 4, 14 15 *I Petro 5, 1-2 22 cf. Marc. 3, 17 cf. Ioh. 13, 23 et 20, 2 et 21, 20 ) [*]( 2 adquisibit G2I adquaesiuit J ac in ras.m2B et h 3 contentiosae GJ, omJi audi et] audiat h 5 esse s.l.J hoc inquit 91 relinqui (n eras.) GJ 6 in Creta g ea quae J corregeres h 7 constituas B ordinares h presb. per ciu. D sicut et ego GD 8 sine crimine om.J 9 uir] add. sine crime (sic) J in om.G occasione B 11 dei om.D 12 timoteum B 13 inquit gratiam N gratiam] add. quae in te est J per prophetiae (alt. e eras.) J 14 manus hJ pbri h set N, om.B 15 alt. in m2 in ras. B 16 passionis J 17 et om.J 18 participes J 19 set N uoluntariae 91J ex uoluntate 0, Bp.c. ex uoluptate Ba.c. 20 iusta Na.c. secundum h significantius grece J 21 EIIICKOIIEOYONTEC G EIII- CKONEYONTECh ENICKONEPONTEC J et IIKOIICNONTEC B episcopeuontes 21 ἐπισϰοπου̃νες e; add. id est episcopyontes G id est superintendentes g tractum (c inras. 2 litt. m2) est B tractatum (ta eras. N) est DN trahitur h 22 uideantur (a eras.) N uidetur D clangat (cl inras. m2) B clagant Na.c. )

nam et Alexandriae a Marco euangelista usque ad Heraclam et Dionysium episcopos presbyteri semper unum de se electum et in excelsiori gradu conlocatum episcopum nominabant, quomodo si exercitus imperatorem faciat aut diaconi eligant de se, quem industrium nouerint, et archidiaconum uocent. quid enim facit excepta ordinatione episcopus, quod presbyter non facit ? nec altera Romanae urbis ecclesia, altera totius orbis aestimanda est.

et Galliae et Brittaniae et Africa et Persis et Oriens et India et omnes barbarae nationes unum Christum adorant, unam obseruant regulam ueritatis. si auctoritas quaeritur, orbis maior est urbe. ubicumque fuerit episcopus, siue Romae siue Egubii siue Constantinopoli siue Regii siue Alexandriae siue Tanis, eiusdem meriti, eiusdem et [*]( 1 cf. Ioh. 13, 25 et 21, 20 2 *II Ioh. 1, 1 4 *III Ioh. 1, 1 ) [*]( 1 thonitrui J; add. ihes s.l.m2N Iesus] iohs (0 eras., s.l.m2 dns) N amabat J qui s.l.m2N peccatore (ea eras.) D salu.] eius h 3 filius Ja.r. 4 et—5 ueritateom.J et]quod autem (del. et s.l. et ml) posteah 6 in om.J schismatis GJ scismaticos (?) Ba.c.m2 7 rump.] add. unitatem h 8 a om.G euangelistam J eraclam N eraclium B _9 dionisium codd. pbri (exp.) pres bru (s.l.m2) N presbiteris J pbris D ex pbris B semper om.N de se] esse DB ex se g et om.J 10 excelsiore h celsiori J coll. hN; add. quem B 11 diconi N elegant hJD industria Ba.c. 12 excepto N 13 faciat liJB 14 eccle D, Ba.c.m2 eccłaę J orbis] add. eccJa J exti- manda Ja.c.NB existimanda g 15 gallia J brittaniae (e) Na.c.m2 brittanniae h (e del.) britaniae (e B) G, Ba.c.m2 britannie Bp.c.m2 brittania J, Np.c.m2 africae G, ha.c. orientis h indiae h indie Np.c. (sed postea india restiiutum) 16 adorans J obserbant SliV 18 egubii GB ecubii h egurio J eugubii 31 eugebii D angubii N constantinopolii G -lis h -lim JB 19 regi B Rhegii g alexandreae G -dria B tanis G tanis D thanis SHhJN atenis B meritis D eiusdem et sacerdocii inmg.m2B alt. eiusdem] add. que h et] est GhJ est et g )