Epistulae

Jerome, Saint

Jerome, Saint. S. Euesebii Hieronymi Opera, Section 1 (Pars I-III): Sancti Eusebii Hieronymi Epistulae (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 52-54). Hilberg, Isidor, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1910-1918.

Uerum his, qui haec ideo dicunt, ne credatur modo deus sicut illam unam nouas animas, quae non erant, facere, sed ex illa una, quae iam erat, eas creare uel ex fonte aliquo siue thesauro quodam, quem tunc fecit, eas mittere, facile respondetur etiam illis sex diebus multa deum creasse ex his naturis, quas iam creauerat, sicut ex aquis alites et pisces, ex terra autem arbores, faenum, animalia. sed quod ea, quae non erant, tunc fecerit, manifestum est. nulla enim erat auis, nullus piscis, nulla arbor, nullum animal et bene intellegitur ab his creatis requieuisse, quae non erant et creata sunt, 2 id est cessasse, ne ultra, quae non erant, crearentur. sed nunc quod dicitur animas non in nescio quo fonte iam existentes mittere nec de se ipso tamquam suas particulas inrorare nec de illa una originaliter trahere nec pro delictis ante carnem commissis carneis uinculis compedire sed nouas creare singulas singulis suam cuique nascenti, non aliquid facere dicitur, quod ante non fecerat. iam enim sexto die fecerat hominem ad imaginem suam, quod utique secundum animam rationalem fecisse intellegitur. hoc et nunc facit [*]( s ) non instituendo, quod non erat, sed multiplicando, quod erat. unde et illud uerum est, quod a rebus, quae non erant, instituendis requieuit, et hoc uerum est, quod non solum gubernando, quae [*]( 3 *Gen. 2, 2 4 *Ioh. 5, 17 10 cf. Gen. 1, 11-12. 20-25 21 cf. Gen. 1, 26-27 ) [*]( 1 uidet β esse otn.A ea om.AD,Ma.c.m2 2 quicquid] quid 5 genesis ap.c.m2ADM euangelio aADM 6 ds (dm m2) A 7 illam unam] ex illa una A non erant] nouerat a ex illa una] illam unam A 8 ex ponte D ex sponte Ma.c.m? sponte A 9 quem] que !p quae a 10 deum multa A ___a ds b que <p 11 ex aquis om.A,Ma.c.m2 ex as(aq m2) D pices 5 ex om.A,Ma.c.m2 13 bene] nec AD,Ma.c.m2 14 creatis] creaturis Mp.c.mS A et creata-non erant] nisi s.l.m2A 15 nec (c del.m2) D ultra] ullaa 16 non nescio in quo ap.c.m2 fonte] fouente 3 17 se om.ADA,Ma.c.m2 illa una] una unam A 18 ante carnem] una carne a 19 sua d 22 intell.] add. tandem post longam disputationem ecclesiasticam confirmati (leg. confirmasti) sententiam d 23 replicando β 24 instituendo Dp.c.m2 restituendis 5{& )

213
fecit, uerum etiam aliquid, non quod nondum sed quod iam creauerat, numerosius creando usque nunc operatur. uel sic ergo uel alio quolibet modo eximus ab eo, quod nobis obicitur de requie dei ab operibus suis, ne propterea non credamus nunc usque fieri animas nouas non ex illa una sed sicut illam unam.

Nam quod dicitur: \'quare facit animas eis, quos nouit cito morituros?\', possumus respondere parentum hinc peccata uel conuinci uel flagellari. possumus etiam recte illius moderationi ista relinquere, quem scimus omnibus temporaliter transeuntibus rebus, ubi sunt etiam animalium ortus et obitus, cursum ornatissimum atque ordinatissimum dare, sed nos ista sentire non posse, quae si sentiremus, delectatione ineffabili mulceremur. non enim frustra per prophetam, qui haec diuinitus inspirata didicerat, dictum est de deo: qui profert numerose saeculum.

unde musica, id est scientia sensusue modulandi, ad admonitionem magnae rei etiam mortalibus rationales habentibus animas dei largitate concessa est. unde si homo faciendi artifex carminis nouit, quas quibus moras uocibus tribuat, ut illud, quod canitur, decedentibus ac succedentibus sonis pulcherrime currat et transeat, quanto magis deus, cuius sapientia, per quam fecit omnia, longe omnibus artibus praeferenda est, nulla in naturis nascentibus et occidentibus temporum spatia, quae tamquam syllabae ac uerba ad particulas huius saeculi pertinent, in hoc labentium rerum tamquam mirabili cantico uel breuius uel productius, quam modulatio praecognita et praefinita deposcit, praeterire permittit!

hoc cum etiam de arboris [*]( 14 *Esai. 40, 26 ) [*]( 1 nondum ex erat dum A alt. quod om.a 2 sic] si $,Aa.c.m2 3 aliquolibet modo aa.c.mZ alio(o eras.$) quodlibet modo βp alio modo quolibet M alio modo quodlibet AD 5 illa una] ulla una ex una ulla A sed—unam om. A illam unam] illa una A,Da.c.m2 illa ex illa m2 et s.l. add. una M 6 quale β fecit Ma.c.m2A animas om.A 9 temp. om.A generaliter AD,Ma.c.m2 11 atque ord. om.A ista] ita aa.c.m2AA possumus a 12 delectione g mulgeremur a mulceremus A frusta a 14 numerose (-sae a) ex numero aM musica] moysi ait a 15 sensusuo (uo del.m2) a sensus uel A molandi (emu- landi m2)a bene modu(exo Do A.)landi ADM ad om. A 16 rationabiles a$ 17 carm. art. g 18 ac succed. om.A 19 corruat ^5 et] ac Q 20 deus om.A quem Ma.c.m2A facit βD artibus om.AD,Ma.c.m2 21 perferenda A 22 ac] hac β ad A ad] hac A 24 recognita a 25 premittit A arborum A -ibus β )

214
folio dixerim et de nostrorum numero capillorum, quanto magis de hominis ortu et occasu, cuius temporalis uita breuius productiusue non tenditur, quam deus, dispositor temporum, nouit uniuersitatis moderamini consonare!