Epistulae

super animae statu memini uestrae quaestiunculae, immo maximae ecclesiasticae quaestionis, utrum lapsa de caelo sit, ut Pythagoras philosophus omnesque Platonici et Origenes putant, an dsiOQVOia dei substantiae, ut Stoici, Manicheus et Hispana Priscilliani heresis suspicantur, an in thesauro habeantur dei olim conditae, ut quidam ecclesiastici stulta persuasione confidunt, an cotidie a deo fiant et mittantur in corpora secundum illud, quod in euangelio scriptum est: pater meus usque modo operatur et ego operor, an certe ex traduce, ut Tertullianus, Apollinaris et maxima pars occidentalium autumat, ut, quomodo corpus ex corpore, sic anima nascatur ex anima et simili cum brutis animantibus condicione subsistat.

super quo quid mihi uideretur, in opusculis contra Rufinum olim scripsisse me noui aduersus eum libellum, quem sanctae memoriae Anastasio, episcopo Romanae ecclesiae, dedit, in quo lubrica et subdola, immo stulta confessione, dum auditorum simplicitati inludere nititur, suae fidei, immo perfidiae, inlusit; quos libros reor sanctum parentem uestrum habere Oceanum. olim enim editi sunt multis Rufini libri aduersus nos calumnias respuentes. certe habes ibi uirum sanctum et eruditum Augustinum [*](12 loh. 5, 17 ) [*]( 1 affrica A un(i eras.)animitatis M non me B non meae t) 2 paenitet om. 1) 3 ingressi %,ABa.c.,Ma.r. sospites (it s.l.m2A) esse Al sospes 4M a.c.m2,%D 4 potissimo AMBa.c.,$D 5 statum AftDM 6 caelis A sit s.l. B philos.] philo A3Dl 7 origenis Aa.c.m2 an dndQQOta Goldb. anaporria t) an aponoea (in n altera linea speciem litterae r praebet) B anima porro ea (porro ea exp.et s.l. alia pars m2M) A3DM an illapsa ex 1 an a propria g 8 substantia Ap.c.m2l hispana duo codd. Goldb. hyspania B hispaniae (-e) Al,Mp.c.m2 hispanus ac t) spaniae (-e) %D,Ma.c.m2 hereses Ma.c.m2lt) 9 suspicantur (n exp.)M reconditae l quidem g 10 ecclesiasticae D 12 ego] eo 3 13 tertulianus A tullianus 3 14 autumant B 16 uideretur t) uidetur (uideatur Mp.c.m2) cet. 17 olim t)B,om.cet. aduersum 3 eum ex cum m2A quem ex quae A 18 dedit t)B edidit cet. 20 nit. illudere B 22 multis (sc. uerbis = ausfiihrlich)] multi A multas l rufinis D libri t),Bp.r. libris cet. aduersas Al,Mp.c.m2 nos t)B,om.cet. respondentes g )

Ezechielis uolumen olim adgredi uolui et sponsionem creberriman studiosis lectoribus reddere, sed in ipso dictandi exordio ita animus meus occidentalium prouinciarum et maxime urbis Romae uastatione confusus est, ut iuxta uulgare prouerbium proprium quoque ignorarem uocabulum, diuque tacui sciens tempus esse lacri- marum.

hoc autem anno, cum tres explicassem libros, subitus lmpetus barbarorum, de quibus tuus dicit Uergilius: lateque uagantes Barcaei et sancta scriptura de Ismahel: contra faciem omnium fratrum suorum habitabit, sic Aegypti limitem, Palaestinae, Phoenices, Syriae percucurrit ad instar torrentis cuncta secum trahens, ut uix manus eorum misericordia Christi potuerimus euadere. quodsi iuxta inclitum oratorem silent inter arma leges, quanto magis studia scripturarum, quae et librorum multitudine et silentio ac librariorum sedulitate, quodque uel proprium est, securitate et otio dictantium indigent!

duos itaque libros misi sanctae filiae meae Fabiolae, quorum exempla, si uolueris, ab ipsa poteris mutuari; pro angustia quippe temporis alios describere non potui. quos cum legeris et uestibula uideris, facilis coniectura erit, qualis ipsa futura sit domus. sed credo in dei misericordia, qui nos adiuuit in difficillimo principio supra dicti operis, quod ipse adiuuet et in paene ultimis prophetae partibus, in quibus Gog et Magog bella narrantur, et in extremis, in quibus sacratissimi et inexplicabilis templi aedificatio, uarietas mensuraque describitur. [*]( 9 Uergil. Aen. IV 42 sq. 10 *Gen. 16,12 15 cf. Cicero pro Milone 10 (11) 24 cf. Ezech. c. 38 et 39 25 cf. Ezech. c. 40-48 ) [*]( 2 per se nostram] pseuara (= perseueram) B 5 maximae t) 7 ignorare D ignorem B 8 subito A 9 tuis J uirgilius Alt)B,Mp.c.m2 longe lateque t) 10 barchaei DM barchei It) brachei g barthei A bacchei B sancta inquid η 11 tuorum t)B habitauit D -bis t) 12 Phoenices g phoenicis t) foenicis D phenicis AMIB fenicis § percurrit t) 14 potueri t) oratore 15 sUet A legis 3 lex ex lis m2A annales 1 quanta B litterarum l 16 quae om.g multitudo t) alt. et s.l. B silentium t) ac om.t) 17 sed utilitatis t) quoque t) quod ex que B uel t)B,om.cet. securitatis t) 18 libro 3 19 exemplana Mp.c.m2 mutuare B 20 describe õ legeris] geris A 21 sit fut. g 22 misericordiam A%D,Ma.r. 23 operis ex opera ni2A quo d penultimis Mp.r.l\'L)B 24 gog ex cog A in s.L\'IJ 25 sacratissima M )