Epistulae

Cum haec se ita habeant, quae insania est paucis de filio et spiritu sancto commutatis, quae apertam blasphemiam praeferebant, cetera ita, ut scripta sunt, protulisse in medium et inpia uoce laudasse, cum utique et illa et ista de uno inpietatis fonte processerint?

aduersum omnia scribere nec huius est temporis et omnes, qui aduersus Arrium et Eunomium Manicheumque et diuersas scripserunt hereses, his quoque inpietatibus respondisse credendi sunt. quisquis igitur hos uoluerit legere libros et calciatis pedibus ad terram repromissionis pergere, necubi a serpentibus mordeatur et arcuato uulnere scorpionis uerberetur, legat prius hunc librum et, antequam ingrediatur uiam, quae sibi cauenda sint, nouerit. [*]( 15 cf. Esai. 11, 15. ) [*]( 2 ex ex et D 3 addidit B 4 effugiret D 5 substantie II 6 secari D 8 ita se s quae om.ll 9 perferebant D 10 protullisse 77 impia uoce 77 llunoom.77D fronte D 12 hec omnia B 13 omnis 77a.c.m2 adueisum 77D heu nomium B manichaeumque D 14 diuersa D hiis quoque B hisque 777) 15 quisquis B quis cet. 16 necubi] ne alicubi g 17 arcuato] add. eum s.l.m2B scorpii uulnere g scorpionis IIp.c.m2 scorpios Tla.c.mZa scorpius DB uerb.] uulneret B )

Nihil Christiano felicius, cui promittuntur regna caelorum; nihil laboriosius, qui cotidie de uita periclitatur. nihil fortius, qui uincit diabolum; nihil inbecillius, qui a carne superatur. utriusque [*](r = Lugdunensis 600 s. VI (continet p. 118,4 nihil fortius-5 superatur; p. 119, 17 magna coepisse -120,4 ruinam; p. 120, 20 in quo —p. 222, 6 nutriat; 1. 122, 6 si negot. -12 auferre: p. 123, 6 ut ubert. -12 redundarent; p. 123, 14 sub nom. -18 maritalem; p. 123, 18 alii —p. 124, 2 affectu; p.124,7 nec -9 placent; p. 124,10 tu uero -18 utilis est; p. 124,19 matrem —p. 125, 2 uulnus; p. 125, 12 habeto -14 conplexu; p. 125, 18 astra- p. 126,1 fornicamur; p. 126,20 uiderint-p.127,2 censemur; p. 227,20 ne miles -11 discipulus; p. 128,1 absque -4 obdormias; p. 128, 14 qui specimen -18 uirtutum est; p. 129, 15 uolo -18 cogites; p. 130, 1 uigil —4 amabis; p. 131,19 et gratias -20 capio; p. 132, 14 philosophi -18 superemus; p. 132, 20 nisi —p. 133, 2 fugiamus; p. 133, 10 nulla -13 prouinciae; p. 133,20 uiuere —p. 134,14 tace; p. 134,18 uidi —p. 135,4 solitarii; p. 135,13 plerique -p.136, 7 niximus; p. 136,10 nequaquam -11 debeas; p. 136, 19 uiue —p. 137, 15 iudicantes; p. 138, 19 sed dicis —p. 139,14 siccatur; p. 139, 19 ueritas — susurrones; p. 140, 1 non est -2 dignitatis; p. 140, 4 si me -16 satisfacere; p. 141, 10 utinam —p. 142, 9 praemia). ) [*](G = Neapolitanus VI. D. 59 s. VII. ) [*](V = Petropolitanus I. 13 Quarto s. VII-VIII. ) [*](H = Monacensis lat. 6299 s. VIII-IX. ) [*](P = Cenomanensis 126 s. IX (continet initium epistulae usque ad p. 128, 15 tempore reliquis amissis). ) [*](D = Vaticanus lat. 355 + 356 s. IX-X. ) [*](C = Vaticanus lat. 5762 s. X. ) [*](N = Casinensis 295 s. X. ) [*](V = Augustodunensis 17 A s. X (desinit p. 136, 7 monasterio folio amisso). t = Casinensis 298 s. X-Xl. ) [*](B = Berolinensis lat. 18 s. XII. ) [*]( ad rusticum (ex ad rustico m,ZI) rGH ad rusticum (-cium t) monachum (add. de uita monachorum s.l.rec.m.V) VPDCt ad rusticum monachum exortatoriam (m exp.; add. ad rusticum m2) N de institutione uitae ad rusticum monachum P ad rusticum monacum de institutione monacorum B; Hieronymi nomen exhibent tituli in yHDWB ) [*]( 3 nihil] add. est DB promuntur H promittitur g regnum g 4laboriorius nisi qui H cott. GH de s.l.mZV pereclitatur fJ praeclitatur H alt. nihil] add. eo r,Bs.l.m2 5 imbec. rp.c.m2B inbic. H inbecc. t inuec. G a om.B )

non solum ipsa credidit et post sex uiros unum inuenit dominum Messiamque cognoscit ad fontem, quem in templo Iudaeorum populus ignorabat, sed auctor fit multorum salutis et apostolis ementibus cibos esurientem reficit lassumque sustentat. quid Salomone sapientius ? attamen infatuatur amoribus feminarum.

bonum est sal nullumque sacrificium absque huius aspersione suscipitur — unde et apostolus praecipit: sermo uester sit sale conditus —, quod, si infatuetur, foras proicitur in tantumque perdit nominis dignitatem, ut ne in sterquilinio quidem utile sit, quo solent credentium arua condiri et sterile animarum solum pinguescere.

haec dicimus, ut prima te, fili Rustice, fronte doceamus magna coepisse, excelsa sectari et [*]( 2 *Luc. 23, 43 4 cf. Ioh. 13, 26-30 5 cf. Matth. 26, 48-49 etc. 6 cf. Ioh. 4, 5-42 10 cf. III Reg. 11,1-8 11 Marc. 9,49(50) et Luc. 14,34 cf. Leu. 2,13 13 *Col. 4, 6 cf. Luc. 14, 34-35 ) [*](1 creditDW crucemV meruitDCB 2 amen semelGvPCTB aerisH 3 paradiso CB -disso G -dyso eet. perditionis PC,Ba.c. tartarum] terrarumC 4 ruit ac labitur Nt instinctione (s eras.) P tinctione G bucelle DB buciilae H 5 frenatur G fraudatur B nec (c eras.)B sed Nt traderet H tradit Nt dei filium G 6 samaritanae P et non H solum] add. quia fJP ipsa] illa H credit GNt 7 dum (n exp.)B messiam quem Nt cognouit fJP B 8 ignorauit G sed etiam P sed et HC 9 sal. multo C cybum V refecit vH,Ba.c. 10 salamonefl et tamen GB infatuatus est Ip 11 mulierum Ip 12 praecepit VCNt; add. dicens G 13 uester] add. semper in gratia g sit sale in mg. m2N sit semper sale t sale sit 1JCIJi infatuatur 1JPCIp B 14 foris HD,Ba.c.m2 proiciatur H in tantumque] statimque G que om."! perdet VH nec Nt non Ba.c. 15 sterquilino Ga.c. sterquilio C sterchilinio B sterquilinium V stercolinium P quidem om.Gv solet G condire V 16 solo v pinguiscere vH,Pa.c. 17 fili om.G magna coep.-p.120, 4 ruinam1 adule(ex i m2)scens, si te xpi seruitio mancipaueris et coeperis alta sequi et excelsa sectari, cogita perfectae (a del.m2) quidem aetatis gradum scandere, sed lubricum iter est, per quod ingrederis, nec tantam sequi gloriam post uictoriam, quantam ignominiam post ruinam r cepisse et Nt sectare V )