Epistulae
Jerome, Saint
Jerome, Saint. S. Euesebii Hieronymi Opera, Section 1 (Pars I-III): Sancti Eusebii Hieronymi Epistulae (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 52-54). Hilberg, Isidor, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1910-1918.
Quomodo saluator secundum Iohannem insufflat spiritum 1 [*]( 5 cf. Luc. 19, 41 6 *Luc. 23, 34 10 cf. IV Reg. 2, 23-24 12 cf. Gen. 28, 19-22; Onom. s. 3, 18 etc. 15 cf. Apoc. 11, 8 16 Ps. 45, 5 20 *Esai. 49, 20 21 *Esai. 11, 10 23 cf. Ioh. 20, 22 ) [*]( 2 distr. 33 distinctionem ip 3 sint (int in ras.m2) B1 sunt DB2 s IIa.c.m2 ob] ab ip 4 lex s exercuere TIa.c.m2DC caerem. TIC am. Hier. dom.] abiit dns in hier. A hier. am. IIDC 6 illis g quid ip 7 impetraui D quid <5 quę D 8 ad] in <5 quadragis. ϐΦ 9 est ei tempus g estTT 10 blasphemiam malitiaa romanarum Πϐp.c.m2,C 11 ascendenti ΠD,Bp.r. ascendente C abscendentique B* 12 domum] templum TIDC dei om.ED betel B 13 et om.A non app. hier. IID 14 sed-Sod.] oma (eras.) et in mg.m2 sed-sod. II pr. et om.DC 15 ae(e A he B)dificaretur AB,5sp.c.m2 16 pro ea om.A ciu. noua g letificet B 17 et de cuius medio] e qua media D cuius s.l.m2TI qui om.s 18 ut] et ip Isr.] hierusale A ihlm D 19 xpm (m in ras.m2) B xpo C 20 est mihi loc. 77 21 inpleatur (que s.l.) II in om.s esaya B1 isaia ϐΦΒ2 et om.A 23 insufflauit g )
alii quidem datur per spiritum sermo sapientiae, alii sermo scientiae secundum eundem spiritum, alii gratiae sanitatum in uno spiritu, alii fides in eodem spiritu, alii operatio uirtutum, alii prophetia, alii discretio spirituum, alii genera linguarum, alii interpretatio sermonum. omnia autem haec op-eratur unus atque idem spiritus diuidens unicuique, prout uult.
ergo dominus, qui post resurrectionem suam iuxta Lucae euangehum dixerat: ecce ego mittam promissionem patris mei in uos; uos autem sedete in ciuitate, quoadusque induamini uirtutem ex alto, et iuxta eundem in apostolorum Actibus praecepit eis, ab Hierosolymis ne discederent, sed expectarent [*]( 1 cf. Luc. 24,49 et Act. 1,4-8 4 *I Cor. 12,.4-11 19 *Luc. 24, 49 22 Act. 1,4-5 ) [*]( 1 in (sanctos add. s) apostolos TIDC,Bp.c.m2g ets.l.H miss.-dicit] se miss. repromittit g missurus s 2 se esse Πp.c.ϐΦ esse IIa.c.D,Ba.c.m2 3 spiritu G 4 in om.A<P corintios Πa.c.B—theos ϐD; add. epistu(o)la ΠDC, Bs.l.m2 diu. uero 58 5 uero-idem] autem spiro et diu. min. sunt idem in mg. sup. m2TI,om.DC uero] autem II et s.l.s ministrationum B; add. sunt II58,Bs.l.m2 6 oper.] add. sunt IIDC,Bs.l.m2 7 et idem] idem autem (autem s.l.m2B) UDCB 9 id quod exp.] utilitatem IIDG 10 per spiro s.l.m2II,om.DC 12 alii fid. in eod. sp., alii grato san. in uno sp. AB gratiae (=χαισματα) AØ gratia cet. 15 alii autem g serm.] linguarum s 16 haec autem omnia (oma D) TIDC 17 unic.] singulis LTDC 18 ergo s.l.m2B qui om.IID 19 ecce s.l.m2B,om.Aa<T> 21 quousque B uirtute TIC,Bp.r. 22 in s.l.ϐ,om.Φ Actibus] add. est locutus coda., sed del. est m2A et est loc.m2B precipit s ne ab ierosolimis B 23 hieru(o 77)so]imis (-:-ly-D) ΠβDΦ ierosolymis 0 ierusolimis B )
primo igitur die resurrectionis eius acceperunt spiritus sancti gratiam, qua peccata dimitterent et baptizarent et filios dei facerent et spiritum adoptionis credentibus largirentur ipso saluatore dicente: quorum remiseritis peccata, remittentur eis et, quorum retinueritis, retenta erunt. die autem pentecostes eis amplius repromissum est, ut baptizarentur spiritu sancto et induerentur uirtutem, qua Christi euangelium cunctis gentibus praedicarent, iuxta illud, quod in sexagesimo septimo psalmo legimus: dominus dabit uerbum euangelizantibus uirtute multa, ut haberent operationem uirtutum et gratiam sanitatum et praedicaturi multis gentibus acciperent genera linguarum, ut iam tunc cognosceretur, qui apostolorum quibus deberent gentibus nuntiare.
denique apostolus Paulus, qui de Hierusalem usque in Illyricum praedicauit et inde [*]( 6 *Ioh. 20, 21-23 14 *Ioh. 20, 23 19 Ps. 67, 12 20 cf. I Cor. 12, 9-10 24 cf. Eom. 15,19 ) [*]( 1 aud. inquit (d) IIDC,Bp.c.m2 4 hos] os CB,om.D dies om.s finem AD .5 surrexerat B dies B dominico ASQfiB 6 dixisset D 7 intulit se D tulisse Aa.c.m2 8 dixit ATIDC 9 spiro s.l.m2B 10 remittentur Ap.c.m2 quorum Aa.c.m25SB etquorumcetf. retenuer.ϐΦ 11 erunt] sunt ΠD primo- resurr. om.II prima g eius om.TlDC acciperunt Aa.c.m2 ϐΦ 12 gra D 14 domino ΠDC 15 remitt.—erunt] et reliqua TIDC remittuntur Aa.c.m2 I retenueritis 33$16 erunt] sunt B 17 baptizarent in A induerent AI uirtute ΠDCB; add. ex alto ϐ quiaJ.S3 19 sexagis. ϐΦ sept.] VII s.l.m2B I VIII s.l.D psalmus C 20 uirtutem multam D 21 operationes ϐΦ gratia ϐΦ 22 acceperent D-rant II ling. genera s tunc om.s cognoscetur II nosceretur g 23 qui] quia 0 24 in] ad TlDC,om.T> hyll(l D)ir. DΦ hil(l s.l.m2A)- lir. (h eras.A) AII ilir. B predicabit D I )
e t apparuerunt lllis dispertitae linguae tamquam ignis, seditque super singulos eorum et repleti sunt omnes spiritu sancto et coeperunt loqui aliis linguis, prout spiritus sanctus dabat eloqui illis. tunc conpletum est illud, quod legitur in Iohel: et erit in nouissimis diebus, dicit dominus, effundam de spiritu meo super omnem carnem et prophetabunt filii uestri et filiae uestrae et iuuenes uestri uisiones uidebunt.
uerbum autem effusionis significat gratiae largitatem et id ipsum sonat, quod dominus repromisit: uos autem baptizabimini spiritu sancto non post multos hos dies. in tantum enim sancto spiritu baptizati sunt, ut repleretur tota domus, ubi erant sedentes, et ignis spiritus sancti stationem in eis inueniret optatam linguasque diuideret et secundum Esaiam, qui inmunda labia habere se dixerat, purgaret labia eorum, ut euangelium Christi purius praedicarent.
et in Esaia quidem superliminare templi dicitur fuisse commotum et repleta omnis domus fumo, id est [*]( 1 cf. Rom. 15, 28 2 cf. I Cor. 14,18 5 *Act. 2, 1-4 15 *IoeI2, 28 et Act. 2,17 20Act.l,5 22 cf. Act. 2,2 24 cf. Esai. 6, 5-7 26 cf. Esai. 6, 4 ) [*]( 1 per s.l. s hyspan. B span. D hispaniam TIC quods.Z.99 2 multis] cunc- tisTID 4 spu$decima £ 5 que (e s.l.m2) D scripsit AIIDC que om.C 7 solus 0 8 aduenientes Ø.om.A 9 erat (P 10 disperdite s dispartitae g 11 et sedit A supra TlDCB 13 uariis AIIDC 15 iohel ex hel m2A ioel C diebus s.l.II 16 ds s omne D 18 uestrae] add. seniores uestri somnia somniabunt C 19 gratia B larg.] largitata est s 20 id om.TlDCB ipsud Aa.c.m2 21 in spir.$8$hos om.A 22 tanto A enim] autem D autem in 71 spir. sancto ATIDC 23 spu s 24 esaiam AII esayam B isaiam cet. 25 purgare TIDB 26 prius II esaia ATIB isaia cet. 27 repleta est TIDC )
non ergo Iohannes Lucasque discordant, ut, quod ille prima resurrectionis die datum esse significat, hic die quinquagesimo uenisse describat, sed profectus apostolicus est, ut, qui primum remittendorum peccatorum gratiam acceperant, postea acciperent operationes uirtutum et cuncta donationum genera, quae ab apostolo descripta memorauimus, et — quod magis necessarium erat — diuersitatem linguarum uniuersarumque gentium, ut adnuntiaturi Christum nullo egerent interprete.
unde et in Lycaonia, cum audissent Paulum et Barnaban loqui linguis suis, deos in homines conuersos esse credebant. et re uera indumentum uirtutis spiritus sancti gratia est, quam possidentes iudicum tribunalia et regum purpuras non timebant. promiserat enim dominus, priusquam pateretur, et dixerat: cum autem tra dent uos, nolite cogitare, quomodo aut quid loquamini; dabitur enim uobis in illa hora, quid loquamini. non enim uos estis, qui loquimini, sed spiritus patris uestri, qui loquitur in uobis.