Epistulae

Quod autem in aliis quaeris epistulis, cur prior mea in libris canonicis interpretatio asteriscos habeat et uirgulas praenotatas et postea aliam translationem absque his signis ediderim — pace tua dixerim —. uideris mihi non intellegere, quod quaesisti. illa enim interpretatio septuaginta interpretum est et, ubicumque uirgulae, id est obeli, sunt, significatur, quod Septuaginta plus dixerint, quam habetur in Hebraeo, ubi autem asterisci, id est stellae praelucentes, ex Theodotionis editione ab Origene additum est. et ibi Graeca transtulimus, hic de ipso Hebraico, quod intellegebamus, expressimus sensuum potius ueritatem quam uerborum interdum ordinem conseruantes.

et miror, quomodo septuaginta interpretum libros legas non puros, ut ab eis editi sunt, sed ab Origene emendatos siue corruptos per obelos et asteriscos et Christiani hominis interpretatiunculam non sequaris, praesertim cum ea, quae addita sunt, ex hominis Iudaei atque blasphemi post passionem Christi editione transtulerit. uis amator esse uerus septuaginta interpretum? non legas ea, quae sub asteriscis sunt, immo rade de uoluminibus, ut ueterum te fautorem probes. quod si feceris, omnes ecclesiarum bibliothecas condemnare cogeris. uix enim unus aut alter inuenietur liber, qui ista non habeat.

Porro, quod dicis non debuisse me interpretari post ueteres et nouo uteris syllogismo: \'aut obscura fuerunt, quae interpretati sunt Septuaginta, aut manifesta: si obscura, te quoque in eis falli potuisse credendum est, si manifesta, illos in eis falli non potuisse perspicuum est,\' tuo tibi sermone respondeo. omnes ueteres tractatores, qui nos in domino praecesserunt et qui scripturas sanctas [*]( 1 cf. epist. CIV 3 21 cf. epist. LVI 2 ) [*]( lmeapriorg 2 interpretati g asteriscos (alt. s eras.) B 3 alia D 4 uidebis L, Ma.c.m2 6 oboeli F oboli Ba.c.m2 obelisci LDM quid L3DB 7stellulaef BaditumF ibij,ubi cet. 9inteIlegamusF 10 sensu F - ord. int. c 11 quod modo $ libr. leg. int. F 13 correptos M correctos D obolos FD, LMa.c. homines 3, Ba.c. 14 sequeris F 15 hominibus $ 16 transtulerint $ uerus] ueterum LD3IB 17 ea om- FD rade de M (pr. de s.l.m2) B (alt. de s.l.m2) rede de D redde L reddere β ut om. $ u (del.) D 18 uet. te faut.] te fa(u s.l.)ctorem uerum F ueterum om. D te om. β fauct. Fp.c.B fact LzD,Fa.c.Ma.c m2 19 damnare c uis D aliter Bm2 inuenitur DM, Bm2 20 iste D 21 uetere g 22 uteri g solic* ismo F iuerintLD,Ma.c. 23 aut exac J/ eisjillisg 24 pr.potuisset D cred.-aH. apot. om- 5 25 praespicuum L est om. M tractores L,Ma.c. )