Epistulae

Jerome, Saint

Jerome, Saint. S. Euesebii Hieronymi Opera, Section 1 (Pars I-III): Sancti Eusebii Hieronymi Epistulae (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 52-54). Hilberg, Isidor, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1910-1918.

Deinde pro facultatula sua pauperibus atque conseruis pecunia distributa perrexit Bethlem et in dextra parte itineris stetit ad sepulchrum Rachel, in quo Beniamin non, ut mater uocauerat moriens, Benoni, hoc est \'filium doloris mei\', sed, ut pater prophetauit in spiritu, \'filium dexterae\' procreauit.

atque inde specum saluatoris ingrediens, postquam uidit sacrum uirginis diuersorium et stabulum, in quo agnouit bos possessorem suum et asinus praesepe domini sui, ut inpleretur illud, quod in eodem propheta scriptum est: beatus, qui seminat super aquas, ubi bos et asinus calcant, me audiente iurabat cernere se fidei oculis infantem pannis inuolutum uagientem in praesepe, deum magos adorantes, stellam fulgentem desuper, matrem uirginem, nutricium sedulum, pastores nocte uenien-tes, ut uiderent uerbum, quod factum erat, et iam tunc euangelistae Iohannis principium dedicarent: in principio erat uerbum et uerbum caro factum est, paruulos interfectos, Herodem saeuientem, Ioseph et Mariam fugientes in Aegyptum.

mixtisque gaudio lacrimis loquebatur: \'salue, Bethlem, domus panis, in qua natus est ille panis, qui de caelo descendit. salue, Ephrata, I regio uberrima atque ϰαϱποϕόϱος, cuius fertilitas deus est. de te I [*]( 1 cf. Act. 1,15 et 2, 4 2 cf. Act. 2, 16-21; Ioel 2, 28-32 5 cf. Gen. 35,18 7 cf. Luc. 2, 7-20 9 *Esai. 1, 3 11 *Esai. 32, 20 13 cf. Luc. 2, 7 14 cf. Matth. 2, 1-12 15 cf. Matth. 1,18—25 cf. Luc. 2, 8-20 17 Ioh. 1,1 18 Ioh. 1, 14 cf. Matth. 2,18 19 cf. Matth. 2,14 20 cf. Onom. s. 173, 57; 182, 93; 188, 78; 201, 55 21 cf. Ioh. 6,33 22 cf. Onom. s. 5, 24; 32, 10; 48, 17 ) [*]( 1 uig.] add. credentium codd. praeter a sanct. spiro K spiritus in mg. m2I discendisset KZ descendit Dp.c.m2B 2 loelis g 3 dein K 4 perr. in I bethleem Dp.c.m2B betleem (pr. e eras.) K bethlehem Ip.c.m2 dex- tera B 6 filius IDB 7 inde] add. Bethleem ingressaet in g speculum a 8 ingr. a introiens (int in ras. m2D) cet. diuorsorium a 10 ill. impl. g illut a, om. B 13 oc. fid. g 14 praesepi IIID (ubique p.c.m2!) dni a dum D ador. mag. I 16 fuerat ex erat m2I et iam] etiam B 19 maria a aegypto a egiptu ex egipto I 20 bethleem Dp.c.m2B betleem K bethlehem Ip.c.m2 21 discendit K efrata K effrata B eufrata I eufratha D 22 xaQ ποϕόόος scripsi KAPTIOCOPACa kapΙΙΟΦper K ΓΑΡΙΙΟΦΟΡ A Σ D carpi- foros B ϰαϱποϕϱε uel ϰαϱποϕόϱα ς )

317
quondam Micheas uaticinatus est: et tu, Bethleem domus Ephrata, nonne minima es in milibus Iuda ? ex te mihi egredietur, qui sit princeps in Israhel, et egressus eius ab initio, a diebus aeternis. propterea dabis eos usque ad tempus parientis. pariet et reliquiae fratrum eius conuertentur ad filios Israhel.

m te enim natus est prmceps, qui ante Luciferum genitus est, cuius de patre natiuitas omnem excedit aetatem. et tam diu in te Dauitici generis origo permansit, donec uirgo pareret et reliquiae populi credentis in Christum conuerterentur ad filios Israhel et libere praedicarent: uobis oportebat primum loqui uerbum dei, sed, quoniam repellitis et indignos uos iudicastis aeternae uitae, conuertimur ad gentes. dixerat enim dominus: non ueni nisi ad oues perditas domus Israhel. et eo tempore Iacob super eo uerba conpleta sunt:

non deficiet princeps ex Iuda et dux de femoribus eius, donec ueniat, cui repositum est, et ipse erit expectatio gentium. bene Dauid iurabat, bene uota faciebat dicens: si introiero in tabernaculum domus meae, si ascendero in lectum stratus mei, si dedero somnum oculis meis et palpebris meis dormitationem et requiem temporibus meis, donec inueniam locum domino, tabernaculum deo Iacob.

et statim, quid desideraret, exposuit atque oculis prophetalibus, quem nos uenisse iam credimus, ille uenturum esse cernebat: ecce audiuimus eum in Ephrata, inuenimus [*]( 1 *Mich. 5, 2-3 8 cf. Ps. 109, 3 11 *Act. 13, 46 15 Matth. 15, 24 16 *Gen. 49,10 20 Ps. 131,3-5 27 *Ps. 131, 6 ) [*]( 1 Michaeas g bethleem aD,Bp.c. betleemK,Ba.c. bethlehem ex bethlem I \'2 efrataif effrata Ip.c.B euphrata a eufrat(th D)a Ia.c.D non Dp.c.B 4 aeter- nitatis SDB 5 dabit K parentis B 6parient K pari (ri eras.) D 7 est. om. ς 8 genitus ex natus ΣexcedetaΣ excidit K 9 in te om. B Dauidici ç generis in te B 10 populo credentes K 12 repellitis K repellistis a rep (pp Jp.c.mSjulistis cet. ; add. illud (ilud 2) 2D 14 uitae] add. ecce ID conuertemur K deus g 17 ex] de I et] neque KB 19 iurauit I 21 strati IB 22 et] aut a palphebris a 25 desideret aD,Ia.c. 27 eum] illum I D efrata K effrata Zp.c.B euphrata a eufrat(th D)a Į\'a.c.D )

318
eum in campis siluae. \'zoth\' quippe sermo Hebraicus, ut te docente didici, non Mariam, matrem domini, hoc est αύτήν, sed \'ipsum\', id est avtov, significat. unde loquitur confidenter: int ro ibimus in tabernacula eius; adorabimus in loco, ubi steterunt pedes eius.

et ego, misera atque peLcatrix, digna sum iudicata deosculari praesepe, in quo dominus paruulus uagiit, orare in spelunca, in qua uirgo puerpera deum fudit infantem ? haec requies mea, quia domini mei patria est.hic habitabo, quoniam saluator elegit eam. paraui lucernam Christo meo. anima mea illi uiuet et semen meum seruiet ipsi\'.

haut procul inde descendit ad turrem Ader, id est 'gregi\', iuxta quam Iacob pauit greges suos et pastores nocte uigilantes audire meruerunt: gloria in excelsis deo et super terram Paxho mini- m bus bonae uoluntatis. dumque seruant oues, inuenerunt agnum dei puro et mundissimo uellere, quod in ariditate totius terrae caelesti rore conplutum est et cuius sanguis tulit peccata mundi et exterminatorem Aegypti litus fugauit in postibus.I