De errore profanarum religionum

Firmicus Maternus, Julius

Firmicus Maternus, Julius. M. Minucii Felicis Octavius Iulii Firmici Materni Liber de errore profanarum religionum. Halm, Karl, editor. Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 2, 1867.

o flagitiosa confessio! o * * deflendique cultus! o durae seruitutis miseranda conditio! ad istorum cultum deorum sanctos homines et deo deuota mente credentes sacrilegum tyrannorum traxit imperium, et ut huic facinori aliud facinus adderetur, mors est decreta nolentibus. ad theatrum potius templa transferte, ut in scaenis religionum istarum secreta tradantur, et ut nihil praetermittat improbitas, histriones facite sacerdotes: alter dignior locus religionibus istis inueniri non poterit: illic amores deorum uilis turba decantet, illic casus mortesque saltentur, illic deorum templis ab impiis et facinerosis magistris melius mens perdita et adulterium docetur et facinus.

Discite etiam, sacrosancti imperatores, uenerandum Alexandriae numen unde sumpsit exordium, ut communi nostra fragilitate detecta ad ueritatis exordium mortalitatis nostrae sermo [*]( 1 fialtae P 4 recepit a 6 herculis et ascuIapiuB P 7 pede P 10 et filium P ut uidetur: Hic ex Creta a; in fol. 12b et 13* multa obscurata sunt et uix legi-possunt \\I ....I tiuus P, quod recte Bursianus supplesse uidetur, a Spartanis a, unde J. Fr. Gronouius a fpatre Iano 13 deceptus in P fere euanuit 14 miserabiles suppleuit ed. princ. in loco plane obscurato, sed monet LorenE hoc uocab. pro spatio longius esse; hinc suppleas inpii uel nefandi 15 et Deum d. m. colentes a 22 saltentur scripsi: saltatores P, litteris sic a manu recent. renouatis (ex uetere scriptura testeLorenzio nihil apparet nisi extrema littera, quae r fuerat); saltatores exhibeant coni. Wowerus, salt. saltent Oehler; loci fere conclamati qui sequitur emcndatio admodum incerta est II illic deorum in templis a, illis d. in templis Wowerus 26 aumpserit a II ut communi )

95
reuocetur. cum in egipt.. aerisa..... arescentibus frugibus malitiosa famis anmi ...... sum religiosi patriarchae semine procreatus iuuenis Ioseph interpretatus somniurr: regis totum quicquid imminebat ostendit. Ioseph erat Iacob filius, qui ob pudicitiam in carcerem missus, ereptus post interpretationem somnii fuit particeps regni. narra septem annorum collectis et seruatis fructibus alterius septennii egestatem diuinae mentis prouidentia mitigabit.

huic post mortem Aegyptii patrio gentis suae instituto templa fecerunt, et ut iustae dispensationis gratiam posteritas disceret, ille modius quo esurientibus frumenta diuiserat, capiti superpositus est. nomen etiam ut sanctius coleretur ex primo auctore generis accepit. nam quia Sarrae pronepos fuerat, ex qua nonagenaria Abraham indulgentia Dei susceperat filiam, Serapis dictus est graeco sermone, hoc est Σάρρας παῖς.

sed hoc inuito Ioseph, immo mortuo: neque enim ad hoc facinus religiosus animus et Deo summo dicatus adduci-potuisset, ut erroris inlecebras ex nomine suo superstitiosis hominibus ipse praeberet, praesertim cum sciret haec esse in Dei sacrosanctis legibus, ne qui hominum tale aliquid aut ueneraretur aut coleret. hic in Aegypto colitur, hic adoratur, huius simulacrum neocororum turba custodit, et ad memoriam uetustatis errans populus ordinem sacrorum in [*](Bursian, qui ac communis in P sibi dispexisse uidetur: ac communi a, ac (at?)***unis inepta (non nostra) f ** gilitate P, ut Lorenz testatur 1 cum in Aegipto glisceret (an saeuiret?) coni. Bursian, cum ingrueret a 2 fames Jacobi patriarchae a 3 interpretatusque a 4 innue- bat a 1\\ er * * * * cob P, litteris post er (an es?) macula deletis; est Jacobi a, est Jacob ed. Burs. 1\\ Jacob filius Krabinger (Miinchner gel. Anzeigen 1848 n. 177) obelo notauit, contra Wowerus erat (est) Jacob filius delenda censuit 7 mentis P: manus a 9 num posteritas an posteriores in P legatur dubitat Lorenz; quod deinde sequitur disceret, sic in P m. 2 scriptum est, cum aliud manum ueterem habuisse appareat 10 ille modius quo] quomodo P (?) a, quo modio Wowerus; cum tamen Lorenzio et Wilmannsio testibus constare uideatur quomodo in P non exstare, ipsi ille modius quo suppleuimus; obscuratae sunt autem ante esurientibus duodecim fere litterae 1\\ esurientibus P satis distincte (testibus Lorenzio et WHtnannsio): esurientibus et ementibus a, cuilectioni iam spatium in cod. refragatur 1\\ capitis P, cupitis a, capiti is Wowerus, ipse malim capiti eius 12 sarre P, Sarae a 13 Sarapis Hildebrand ad Apul. p. 1017 14 ZuQQag nuTg Bursian: CAPIOCTOC P, Σάллϱϱας άπó a II inuitio P 20 neogrorum Pa, em. Wowerus )

96
honorem mtegerrimi ac prudentissimi hominis constitutum contentiosa hodieque animositate custodit.

sed et in ipso simulacro sicut in ceteris ex assiduis sacrificiis immundi daemonum spiritus colliguntur: nihil enim operantur uictimae et cruor ex assidua pecndum caede profusus nisi ut daemonum substantia, qui diaboli procreatione generantur, ex isto sanguine nutriatur. nam ista esse Porphyrius, defensor simulacrorum, hostis dei, ueritatis inimicus, sceleratarum artium magister, manifestis nobis probationibus prodidit. in libris enim, quos appellat περὶ τῆς ἐκ λογίων φιλοσοφίας, maiestatem eius praedicans de infirmitate confessus est. in primis enim librorum partibus, id est in ipsis auspiciis † positus dixit: Serapis uocatus et intra corpus hominis conlatus talia respondit.