Diversarum hereseon liber

Philastrius, Saint, Bishop of Brescia

Philastrius. Diversarum hereseon liber. (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 38). Marc, Friedrich, editor. Prague; Vienna; Leipzig: Tempsky, Freytag, 1898.

Sunt quidam qui aestimant **. quod Esaias beatus ** post confessionem populi peccatoris ac precem, quam supplex ad deum effuderat, de Cherubin unus uenerit missus a domino ad prophetam, et acceperit de forcipe carbonem, et tetigerit labia ipsius, aitque ei: Ecce iam mundatus es (et) putant aut de angelis unum uenisse ad eum, aut de animalibus, ac de forcipe ignem accepisse et mundasse prophetam beatissimum: quod non est adeo scientiae salutaris, cum hic (de Cherubin aut Seraphin unum animal\' cum dicit, id est de duobus testamentis dicit, unde patriarchae, sacerdotes, prophetae defluxerint et apostoli, qui mundo omni aduenturam gratiam ostendebant, quadriformi uirtute fulgentia munera ad [*]( 7 Ephes. III 18. 19 19 Es, VI 6 seqq. ) [*]( 2 resurreIisse Sichardus I) et mensnra aut compositione bis Bcripsit Bt 11 exciderunt ueluti neque ualere nos ait eam uerbis 15 exciderunt ueluti heretici secundum litteram dixisse scripturam excidit est testatus quod post om A 16 supplex Sichardus] duplex 17 uenerat A1 19 <et> addidi 20 ac Oehlerus] aut 22 scientia Å de eherubin JL Sichardus cernbin B 24 sacerdotes prophete A prophetae sacerdotes B2 sacerdotes Bt 25 defluzerint] edixerint omnia ad inuenturl Å a6 gratiam om J3\' )

134
certamina caelestia capientibus ministrantes.

Nam cum de Cherubin < dicit aut de Seraphin, > plenitudo scientiae dicitur et uirtus ignea peragrans appellatur. Hi itaque, plenitudinem habentes scientiae spiritalis! ac Christi mysterii tenentes diuitias, diuersas doctrinas iussu domini nobis dimittunt et deferunt, omnique saeculo itidem sine. quadam intermissione nuntiantes; ex quibus unus missus est ad Esaiam prophetam. hanc Christi quippe doctiinam adnuntians, saluatorem, quod erat aduenturus in carnem, spiritusque diuini credentibus adlaturus gratiam copiosam.

Esaias itaque de patriarchis et lege et prioribus suis prophetis acceperat gratiam fortiorem, id est diuini spiritus potentiam ampliorem, a prioribus scilicet, ut Christi mysterium, id est incorporationis ipsius saeculo ut gratiam nuntiaret. Ideo et dominus ad quosdam: O duri corde, et inprudentes animo, cur non aduertitis quod lex et prophetae de filio hominis quae ante prae dixerant adfutura, cuncta consummari oportuerat?

Dicebat enim de patnarchis et lege beatum accipere Esaiam, ut ab eis doctus forti animo Christi carnalem praesentiam praedicaret. Ignem etiam quod ait accepisse angelum et purgasse ipsius labia, utique diuini spiritus ei gratiam ostendebat concessam a domino, ut ait: Ignem ueni mittere in mundum: quam uolo ut accendatur ocius. De forcipe autem, id est de ferro, de inuicta natura eius atque diuina quippe dicebat potentia, quod corpus Christi diuino spiritu diuinaque potentia in utero sanctae uirginis creatum atque consummatum est, sicut scriptum est: S p Spiritus sanctus superueniet super te, et uirtus dei [*]( 15 Luc. XXIV 25 22 Luc. XII 49 27 Luc.. I 35 ) [*]( 1 nam in ras B cum de om B 2 <dicit aut de Seraphin> addidi 3 peragras A t; diuersas B2 diuesas B\' diuisas A dimittant A defecer B\' 8 Christi quippe dootrinas A quippe Christi doctri. nam B annuntians B 10 allaturus B 13 xpi B set A 14 ut] et 17 affutura B comsummari B 18 decebat B de om B 19 ductus B 25 quod-potentia om A 27 scribtum B 28 super A in B )

135
o obumbrabit bit te, ∗∗∗ inque eo apparens corpore uinceret omnia, a nullo autem superaretur.

Sicut enim ferro domantur ac subiciuntur omnia, e quo et gladius gignitur, <ita), ut dictum est, uerbum domini ut gladius bis acutus, qui domare potest omnia, domari autem ab aliquo non potest. Daturusque eis erat post passionem in resurrectione diuini spu-itus beatis apostolis inuictam potentiam, ut scriptum est: Spiritus domini super me, et cetera. Et Petrus beatus <de> promissione accepta a patre ad Iudaeos dicens : Effudit, inquit, hanc gratiam, quam uos uidetis atque aud i tis hodie. Igni etiam forcipem sicut formari cognoscimus, ita et corpus domini diuino spiritu nouimus conformatum atque ita suis eum dedisse in corpore illam promissam gratiam atque inuictam potentiam, ut ait:

Dedi uobis potestatem calcare super omnem uirtutem inimici. Et apostolus: Quis nos separabit a caritate Christi? Per quae eis cunctis iam in hoc credentibus saeculo, ut dictum est, per inpositionem manus apostolorum diuinus dabatur spiritus in Christum dominum credentibus salua torem.

Et sicut duo animalia duo haec testamenta accipiuntur legis et prophetarum, adstantia domino, sicut uiderunt in monte apostoli, adtamen rationis erit quod et duo animalia intellegenda sunt, mandatum, primum, quod datum est, quod et spiritale potest intellegi, ut scriptum est, quod et saluator non soluit, sed confirmauit potius: secundum autem animal doctrinam Christi, id est fidem eius et gratiam [*]( 4 Hebr. IV 12 7 Es, LXI 1 9x Actor. II 17. 33 14 Lnc. X 19 16 Rom. VIII 35 17 Actor. VI 6 alibi 23 Matth. XVII 3 2li Rom. VII 14 26 Matth. V 17 ) [*]( 1 obumbrauit deesse multa apparet ep om B 3 e A a B <ita> addidi 4 ut gladius JL gladius B 6 ei A 7 scribtum B 9 <de> addidi 10 <inquit> addidi 12 noum\' Bt confirmatfl d consummatn B 18 atque] itaque 16 separanit 17 in ous A 18 impositionem B 28 attamen B 25 spitale A 26 secundum A sed secundum B 27 id eat A313 idem At )

136
incorporationis et testamenti passionisque eius et resurrectionis mysterium continebat.

Unde ea litterae in medio est posita inter mandatum et gratiam; quae si intellegitur, de Christo consentanea in multis accipitur: si autem in carnali iustificatione quis saluari putauerit, abicienda decernitur, cum de patre et filio et sancto spiritu ante legem, id est ante tria milia annorum et septingentos annos, iusti priores illi sub mandato uiuentes ac beatam trinitatem colentes et suis filiis tradentes cognatisque, et saeculo praedicabant mysteriumque Christi domini de ipso mandato antiquissimo nuntiabant.

Lex itaque admonitio mandati est, quae et coniungitur secundum fidem colendae trinitatis, et iterum separantur quaedam eius propter Iudaicam et carnalem iustificationem, cum et prophetae illa destruxerint antea et saluator abiecerit et apostoli uetuerint circumcidi homines. Lex itaque de mandato causa cogente carnali descendit ad tempus, gratia autem Christi, id est mysterium incorporationis et passionis et resurrectionis fideique eius et ascensionis in caelum ante leg\'em a iustis omnibus t noscebatur et quaerentibus et capientibus non celabatur, ut Enoc et Noё et Melchisedech, ut Iacob et aliis iustis ac beatissimis patriarchis, et ceteris qui ante legem Mosi uixeraut, sub mandato scilicet constituti atque in omnibus iustificati a domino.

Lex autem et fides Christi dicitur, ut ait apostolus: Fer legem fidei Christi; lex carnalis . iustificatio Iudaeorum est. Mandatum autem etsi non putatur lex esse, tamen quod a domino seruo dicitur et decernitur, legis est ratio, ut quod uelit eligat, aut seruare ut amicus et fidelis, aut contemnere ut seruus sub lege subiectus. Unde et saluator apostolis mandatum dabat, ut amicis et fidelibus, quod et Adae patri nostro, antequam peccaret, similiter dederat; post peccatum autem non iam mandatum societatis [*]( 14 Galat. V 2 24 Rom. DI 27 29 Ioh. XIII 84 XV 14 ) [*]( 7 septllagentos B 9 saeculi 11 ammonitio B 18 cum om d 20 noe et d noę ut :в 26 esse d est B seruo domino d cum aignis transpositionis 27 seruare////// A 29 et om d )

137
et propinquitatis ac dilectionis erat et fraternitatis, sed timendae seueritatis iudicium decernebat, in contemnendis legis sententiis scilicet, ut etiam ait Moses: Maledictus omnis qui-in legitimis non permanserit libri huius.

IdeQ et saluator quae in lege dicta fuerant admonebat, et quae ante legem data fuerant sub illis beatissimis conprobabat, ut suam doctrinam illorum priorum coniungeret, multorumque ita credentium et circumcisorum pariter copularet et naturalium itidem, id est gentium credentium sociaret, ac nolentium Iudaeorum aliorumque incredulitatem, et imperitiam coniunctam utrorumque, condemnaret. [*]( 8 Deat. XXVII 26 ) [*]( 1 fratemitu  8 moyses B 5 aIDmonebat B 6 comprobabat B 11 in d haec est subscriptio: EXPLICIT DIUEBSARUM НERESEOBU LIii in B: EXPLT FILASTRI. EPI BRIXIANI DE OMNIBUS HEREsmus INCIPT BEATI AMBROSII EPI MEDIOLANENSIS DE 10- SEPH in editione Sichardi, PHILASTRII EPIscopi Brixiensis haeresewn catalogi finis, )