Diversarum hereseon liber

Philastrius, Saint, Bishop of Brescia

Philastrius. Diversarum hereseon liber. (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 38). Marc, Friedrich, editor. Prague; Vienna; Leipzig: Tempsky, Freytag, 1898.

Sex autem pennae erant eis, et duabus quidem faciem et duabus pedes cooperiebant, duabus autem clamabant, ne forte faciem et pedes cum, dicit domini coopertos, quod sursum atque deorsum est, et longitudo et latitudo de\' deo aestimaretur, quod nec altitudo nec profundum nec latitudo nec longitudo dei potest cognosci aut inueniri condigne ab aliqua creatura, et maxime homine, aut humanis quorundam sensibus conprehendi: qui etiam tantam elementorum naturam inmensam creando perfecit, quanto magis qui talia fecisse cognoscitur, modis omnibus antecellat? Solum autem per fidem noscitur;

quia, Virtus, inquit, in infirmitate, in similitudine et aenigmatibus, perficitur, atque inuenitur. Cumque tanta inmensitas dei dicitur atque nuntiatur, duabus pennis, id est a Cherubin et Seraphin, lege atque prophetis canitur et praedicatur. Duarum etiam pennarum clamatio die nocteque, id est et hic et in futuro, cordis quippe credulitas hominum atque oris confessio non desinens inuenitur, cottidie resonando quae et tunc canebatur ab angelis atque ab hominibus praedicabatur in saeculo; ut, quod [*]( 6 Psalm. LXXVn 2 Matth. 1m 35 7 Psalm. CXVIII 18 8 Galat. I 16 20 II Cor. XII 9 ) [*]( 1 auferetnr SicharduaJ aufertur 8 parabolis sichardus 9 reuelabit de om Bt 10 pennae sichardus] pinnae 14 aestimaretur] monstrabatur B monstraretur Sichardus 15 latitudo Sichardus] altitudo inneniri SicharduaJ inuenire 23 pennis SicharduaJ pinnis 24 pentaram Sichardus] pinnarum ) [*]( 9* )

132
uidere in excelso, profundo, lato atque longo non poterant, corde credentes, atque ore confitentes, indesinenti uoce cantantes omni tempore laetarentur.

Nam quod inuisibilis et incapabilis sit diuina qualitatis naturae substantia in lege et prophetis ostenditur, Iohanne dicente: Deum nemo uidit umquam . Non dixit: (non credidit\', sed: (non uidit\'. Ergo dominus credendi potentiam et confitendi solum fiduciam tribuit, ut uirtus eius inenarranda in carnali fragilitate manifestata nosceretur: quod et dominus ubique fidem suam praetendit hominibus, quam et ipse ante dederat, posteaque in sua praesentia confirmauerat.

Chernbin autem et Seraphin quadriformia, id est leonis, uituli, hominis! et aquilae, diuersa sunt sanctorum pariter uirtutumque certamina fortiora praecellendae eorum uariaeque dignitatis, patriarcharum quippe et prophetarum, sacerdotum atque apostolorum itidem cum martyribus sociata, ut, in quibus ante tanta fides et dilectio Christi exuberans noscebatur, inpar autem doctrina in quibusdam postea cogente causa temporis cernebatur, non inpar tamen fidei ac certaminis gloria in coniunctione diuersae uirtutis monstraretur a Christo concessa atque condonata inque omni Christianorum populo nosceretur;

ut, quod uidere non possumus nec humanis condigne sensibus definire, corde credentes atque ore confidentes his duarum pennarum uirtutibus non desinamus Iudaeis et gentibus hoc gaudii praedicare atque his sublime uirtutibus euolare, sperantes caelestia, ubi Christus est dominus, ut ait apostolus, inque hac sententia salutem perpetuam posse consequi non dubitantes, docente eodem: Quod si credideris in corde tuo et [*]( Ii Ioh, I 18 12 Ezech. I 5 seqq. Apocal. IV 6segg, 2lS Colose. III1 28 Rom, X 9. 10 ) [*]( 4 diuinae qualitatis natura et substantia Sichardus 8 in inllenarranda incarnalis B (n traaa) inenarranda camali Sichardue 12 leonit Sichardus] leones 14 dignitatill Sichardus] dignitates 18 canebatur 23 confitentes Sichardua] confidentes pennarum Sichardus] pinnarum 24 desinamne Sichardus] desinib: 23 sublimes Sichardus 26 hac Sichardus] hanc )

133
confessus fueris Christum dominum saluatorem corpore crucifixum surrexisse, saluus eris: corde enim creditur ad iustitiam, ore autem confessio fit in salutem.

Unde ait de Christo domino quod eius qualitatis diuina substantia non in uisione et mensura aut compositione consistat in aliqua, sed in fide uirtutis atque confessionis nostrae exuberans consummatur. Quae latitudo et longitudo, altum atque profundum sit, scire, inquit, eminentissimam et inconprehensibilem Christi dei gratiam atque potentiam, non eat humanae fragilitatis ** potenter expromere, sed in fide atque per fidem facile posse contingere docuit quod mens hominum non praeualet enarrare.

Sunt quidam qui aestimant **. quod Esaias beatus ** post confessionem populi peccatoris ac precem, quam supplex ad deum effuderat, de Cherubin unus uenerit missus a domino ad prophetam, et acceperit de forcipe carbonem, et tetigerit labia ipsius, aitque ei: Ecce iam mundatus es (et) putant aut de angelis unum uenisse ad eum, aut de animalibus, ac de forcipe ignem accepisse et mundasse prophetam beatissimum: quod non est adeo scientiae salutaris, cum hic (de Cherubin aut Seraphin unum animal\' cum dicit, id est de duobus testamentis dicit, unde patriarchae, sacerdotes, prophetae defluxerint et apostoli, qui mundo omni aduenturam gratiam ostendebant, quadriformi uirtute fulgentia munera ad [*]( 7 Ephes. III 18. 19 19 Es, VI 6 seqq. ) [*]( 2 resurreIisse Sichardus I) et mensnra aut compositione bis Bcripsit Bt 11 exciderunt ueluti neque ualere nos ait eam uerbis 15 exciderunt ueluti heretici secundum litteram dixisse scripturam excidit est testatus quod post om A 16 supplex Sichardus] duplex 17 uenerat A1 19 <et> addidi 20 ac Oehlerus] aut 22 scientia Å de eherubin JL Sichardus cernbin B 24 sacerdotes prophete A prophetae sacerdotes B2 sacerdotes Bt 25 defluzerint] edixerint omnia ad inuenturl Å a6 gratiam om J3\' )

134
certamina caelestia capientibus ministrantes.

Nam cum de Cherubin < dicit aut de Seraphin, > plenitudo scientiae dicitur et uirtus ignea peragrans appellatur. Hi itaque, plenitudinem habentes scientiae spiritalis! ac Christi mysterii tenentes diuitias, diuersas doctrinas iussu domini nobis dimittunt et deferunt, omnique saeculo itidem sine. quadam intermissione nuntiantes; ex quibus unus missus est ad Esaiam prophetam. hanc Christi quippe doctiinam adnuntians, saluatorem, quod erat aduenturus in carnem, spiritusque diuini credentibus adlaturus gratiam copiosam.