Diversarum hereseon liber

Post quintam decimam enim generationem ab Adam usque ad sanctum Heber duo milia et septingenti anni sunt, sub quo confusio missa est linguarum, propter [*]( 2 Iob IX 9 XXXVIII 32 7 Psalm. CXLVI 4 16 1. s. 19 Gen. XIIX 5. 20. 31 XI 7 ) [*]( 1 pagani e B paganis A sjderQ A 2 transtulisset A pliada s: A pliada B 3 ////acturd Al inquid B 4 austrt] austrd nomina e]. Sichardus nomine B nomina A 5 una A nam B siderium B 6 potestate ABl 10 postea om A falsique philosophi B falsique falsique filosofi A 13 posee-siderum nomina om A 18 heresis B ambiget B cum om A 22 quinta decimam A XV\' 8. 8. ma B enim B afl A1 om Al 23 duo milia & septingenti A \'II-DCC li )

Habentes enim angelicam gratiam, id est multarum linguarum scientiam, non agnoscebant datorem tantae sapientiae dominum, contraque eum conantes progredi! perdiderant gratiam, quam sine quodam labore diuinitus habebant concessam et quod sine studio ante donatum fuerat a domino et naturaliter omnibus, ut dei imagini.

Postea uero per studium et doctrinam, obliuione inmissa a domino, uix discere praeualebant non omnes. nec multas, sed uix paucas linguas, ita ut tres quis aut quattuor ualeret ediscere, atque isdem uix eloqui.

Adtamen omnem scientiam linguarum, quam ante duo milia annorum et septingentos annos offendentes amiserant homines, sub beatis apostolis rursum post ascensionem suam dominus per sanctum spiritum sine quodam labore credentibus conferebat, sicut scriptum est in Actibus apostolorum.

Angelicae enim uirtutis est linguas scire omnium hominum: per fidem autem Christi sine labore linguarum omnium credentibus subministratur scientia, sicut legimus, docente diuino spiritu apostolos atque gentes itidem credentes tunc temporis in Christum dominum saluatorem sine labore linguarum omnium donatam scientiam praedicasse,

ut sub Petro et Paulo || et aliis factum est, cum docerent gentes uenisse spiritum dei a deo: et linguis multis eos potuisse eloqui, ut audientes homines mirarentur de gentibus, quod tantarum linguarum et ipsi per fidem Christi scientiam haberent sine doctrina concessam. [*]( 16 Actor. II 4. 7. 12 ) [*]( 1 peccata A 2 refellantcs A\' 7 et naturaliter A naturaliter B 8 studium et A studium atque B obliuione missa A 9 nec B sed A 10 ualeret ediscere Sichardus] ualeret edicere B uel recte dicere A 11 eloqui adtamen A eloquia tam B 12 \'II\' annorum et DCC- 8. s. tos B duo milia et septingentis A 14 spm scm B cum signis transpositionie 21 donatQ B 22 cum B ut A 23 spm B xpm A 24 eo A mirentur A 26 concessa A )

Alia est heresis quae dicit nomen linguae de Iudaeis primum processisse, alii de paganis, cum utrique hoc ita sentientes errore non paruo decepti sunt. Homo enim factus rationis particeps fuit: *** qui ergo loquebatur ratione, quomodo rationis erat alienus?

Plus ergo prius rationis est esse participem, et rationabilem dici, quam nomen speciale et locale habere alicuius linguae atque ex nomine hominis possidere aliquid. Ab Adam enim usque ad Heber duo milia et septingenti anni transierant.

Erat ergo nomen linguae omnium hominum unum et una lingua. Ex quo autem contra deum cogitauerunt, subtracta est eis illa caelestis scientia, id est linguarum omnium. prudentia et sapientia. Et Heber quidem sanctus quia non discessit a deo secundum nomen ipsius, deus uoluit genus eius pullulare amplius hocque nomine primum in saeculo nuncupari, ut ab Heber, qui non consenserat aedificationi turris rebellantium, Hebrei nomine appellarentur.

Prior itaque non solum paganis, uerum etiam et Iudaeis, id est ante septingentos annos Heber fuisse cognoscitur iustissimus, qui in deum credens! et a coniuratione sceleratorum hominum separatus sui nominis primam hanc a domino nuncupationem meruit impetrare.

Unde et poetae uani aedificationem illam ad sua mendacia transferentes gigantas docuerunt, Haloidas illos rebellantes ascendere uoluisse in caelum per inpositionem montium usque: inde eos fuisse damnatos. Quorum deliramenta non latuerunt amplius scientiam ac peritiam Christianam. [*]( 22 Hom. Odyss. X. 315 ) [*]( 3 itaque A 5 deesse apparet unum lemma ueluti haec: alioquin enim loqui non poterat homo sed pecudibus, quae loqui nullo modo possunt, similis fuit 5 rationem B 6 orationis Fabricius 9 et om A 10 nomen B nem A 11 dum Bt 14 quia Oehlerus] qui 15 hocque A hoc quoq: B 16 concesserat A 17 turbis babellantium A hębrei B 19 septingentis Al DCC s. s. tos B 22 impetrare] im in ras B 24 haloidar Al 25 impositionem B usque] atque Sichardus )

Alia est heresis de anno adnuntiato ambigens, quod ait propheta Esaias: Adnuntiare annum dei acceptabilem, et diem retributionis. Putant ergo quidam quod ex quo uenit dominus usque ad consummationem saeculi non plus non minus fieri annorum numerum nisi trecentorum sexaginta quinque usque ad Christi domini iterum de caelo diuinam praesentiam. Quod contrarium inuenitur, si ita quis senserit.

Nam quadringentos iam et plus annos transisse cognoscimus <et), ex quo uenit dominus, fuisse completos. Quomodo itaque hoc erit rationis de anno, sicut sentire uoluerunt hoc ita quam plurimi?

Dominus enim quae in uno annoli gessit et docuit, haec sola praecepit conscribi, non quae ante facta sunt ab eo ac dicta primis XXX annis secundum beatum Iohannem, qui dicit mundum non capere posse, si uniuersa scriberentur quae fecerat.

Propheta itaque Esaias de anno illo dixit saluatoris domini in quo docuit usque ad passionem et resurrectionem et ascensionem in caelum, sicuti et <apostoli> beatissimi tradiderunt, non de trecentis sexaginta quinque annis, ut quidam arbitrantur, sed de anno illo post baptismum scilicet, in quo praedicans credentibus salutis mysteria reserabat de lege pariter et prophetis quae olim dicta sunt testando atque consummando.