Libellus Adversus eos qui contra Synodum Scribere Praesumpserunt

Ennodius, Magnus Felix

Magnus Felix Ennodius. Magni Felicis Ennodii Opera Omnia (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 6). Hartel, Wilhelm, editor. Vienna: Gerold, 1882.

Solet dicendi affectum multarum rerum ardor exigere, si aut auarus laudis est animus et fauorem desiderat sudore mercari, ut per blandimenta gloriae crucem narrantis ignoret, aut lucri adstrictus compedibus linguae uendit obsequium, ut [*](Praetcr codices BLTV in recensendo hoc libello adhibui ex libris qui lsidori Mercatoris coUectionem exhibent antiquissimos qwi uidentur duoe A = codicem Parmnum nr. 9629 saec. X (cf. Hinschii Decrctales Pseudo-lsid. p. XI et XXIX), R = codicem Vaticanum saec. X uel XI (cf. ib. p. LXI) et editiones m — ed. Conciliorum Coloniensem anni 1530 et c = ed. ConcUiorum Ooloniensem anni 1538. — In codicibus AR praemittuntur haec: In nomine patria et filii et spiritus saneti (in nomine — sancti om. B). incipit quinta synodas a ducentis triginta episcopia in consistorio lateranensi (lateraoensis Å) XV kalendarum nonembrium die auctoritate et; preseotia symmachi (symachi A) papae romae habita et ab ennodio (enno A) diacono precepto et ab auctoritate memorati papae atque omnium episcoporum qui in eandem synodum conuenerunt scripta et postmodum in conspectu eorum omnium recitata atque probata (adprobata Å) dignaque ab omnibus laude (iam de A) roborata (robora A1) aduersus eos qui contra synodum ecribere praesumpserunt ut nec de apostolicae sedis praeeule (praesulae R) nec de ullo umquam tempore post talia (post talia om. A) praesumant qualia de iam dicto domno symmacho (symmaco A) papa (papa||| R) praeeumpta sunt. incipit praefatio synodi, quae desunt in e, paullo immutata le- guntur in m. — In nomine patris et filii et spizitus sancti libellus aduersus eos qui aontra synodum scribere praesumpserunt. praefatio (praefacio LTV) inscribunt BLTV 5 reram om. B si aut] si autem Rm, siout autem c, si Sirm. 7 ut scripsi, aut ABLRTV, et Pb ignoret scripsi, ignorat libri 8 adstructus A lingue nendit T in ras. m. 2\' )

288
dum animus habendi cupidine subiugatus praesumptum aestimat iam tenere conpendium, sic ingruentia per stili exercitium nesciat timere discrimina, aut necessitate conclusus profert eloquium sine quacumque lima captiuum et nesciam pudoris frontem monstrat in medium, ut dum intentioni famulatur, diligentiam decoris abiuret, quia dicendi ornamenta non sunt negotii sed quietis, nec militiae sunt picta uerba sed otii. campus fortem postulat, pax profunda redimitum: qui profutura adserit, loquelam, quae peniculo artis est colorata, contemnit. his ergo ita se habentibus causam narrationis insinuo et coactam uocem prauorum latratu religiosis mentibus commendo, scriptum esse reminiscens: tempus tacendi, tempus loquendi, uel post fidem prophetici oraculi cuiusdam oratoris exemplum, qui refert, nisi cum necessariam dicendi nimis ineptam esse condicionem. oris ergo ministerium pro ingenii ualitudine sacerdotibus dedo, aduersus quos sibilantium effusa sunt uenena linguarum, licet scuto munita fidei spiculorum imbrem patientia religiosa non timeat et ad auctorem redeant tela quae sine bellandi arte diriguntur. quibus enim pro lorica Christus est uim non metuunt et inimicos longa expectatione prosternunt. quisquamne tamen in hac acie proelium putet esse formidini, in qua deo et pontificibus infertur sine uirium aestimatione certamen? quisquamne fluxum [*](12 Eccles. 8, 8 14 cf. Cic. de orat I 24; 12 ) [*]( 1 subiogatar A, subiurgatus T1 2 temere uel tesere B\' 8 neeciat scripsi, nescit libri concusus Ll 5 intentionis B 6 abiaret BLTV, pdat add. in mg. V* (i. e. manus pauilo recentior quae in hoc libello saepius apparet), aburet B, abperdat inret Å 7 negotii BTVb, intentfonis V2 s. I., intentionis negotii ALPR 8 redimit ornatum Rm, redemit ornatum A, redimitam ornat c 9 loquillam B poeniculo. L, periculo Rm, perenioalo A contempnit ABLBV 10 inta T 11 coactum B\' 12 remiuiscent\' A 18 loquendi tempai tacendi T uel] nt A pvoMici AB LBV 15 condutionem ALRTV 16 ingeniis naletadinis Å dedo B, dedi m 17 Bpeculoram B* 18 pacientia LRTV ad om. B actorem T 00 larioa BV 21 exspectatione AR, al. eiercitatione c quisquam nec T aciae B 28 prout euet A 28 airum B )
289
et lacessentem hostem uideat et proeliorum causis aduersarium debilem expauescat? inuidet sibi ipse uictoriam qui conscientia uulneratum adgredi cessat inimicum. ad lucrum hostis sui procedit qui in conflictibus non prius causas quam aliud expendit: dat uires iaculis innocentia et mucronem acuunt ex aequo uenientia uota bellandi: percutiendi inpetum plus iustum dolorem scimus dedisse quam brachia.: inde paucorum telis multitudo non substitit. dicente ergo mecum propheta: plures nobiscum sunt quam cum illis, placiturum bonis, quantum aestimo, opus incipiam.

Sufficeret quidem schismaticam inperitiam propositione cecidisse, maxime cum secum habeant obiecta responsum et mereatur titulus sine lectionis discussione cum auctore damnari, cum in praenotatione ipsa significantia operis innotescat inmundi dicentum ADVEBSVB STNODVM ABSOLVTIONIS INCON- GRVAB. ego tamen nunc sic agam, quasi opus sit alieno ense perire mala proponentem. istud praeloquium potest, dementissimi hominum, tantum inscitiae adscribi. estne aliquis praeter uos sic inter oues ulcerosas deputandus et erraticas, qui [*]( 8 IV Reg. 6, 16 ) [*]( 1 lacissientem B, lacescentem AT, lasciuientem coni. Schottus aduersantium T 2 dibilem B ezpauiscat BV1 3 hostes A. 4 confic**|libus B 5 mucrunem Bl adduont A 8 subeistit ARm profeta B 9 quamtum Bl 10 incipiam] finit praefatio (praefacio V) add. BLTV, eiplicit praefacio. hoc in libello (ao in sinodo A) optime lector regularem synodi intellege rationem eiusque obiectorum (obtrectatorum cod. Rotomag.) diaoerne latratam. licet ennodius in persona doctor sacerdotum (episcoporum omnium ad hoc concilium conuenientium A) scripserit rogitos add. AR 11 quidem (e ex r corr.) V scismaticam ABLTV 18 actore T, auotoritate ABm dampnari AR 14 ipsas A, ipsa ipsa B signiflcatio signifieantia A innotiacat B 15 dicentium AB incongrue LRT 16 nunc] non A 17 ponentem T proeloquium LRm dementissimo R, clementissi A, clementissimo m 18 homini m inscitiae Btn, inscie T, inscientiae ALRV 19 sicut m ones V in ras. ) [*]( VI. ) [*]( .19 )

290
magnum gregem potuisset lacessere pastorum dicente propheta: filios nutriui et exaltaui, ipsi autem spreuerunt me, et domino de apostolis: qui uos spernit, me spernit, quos episcopos fuisse propheta testatur de Iuda dicendo: et episcopatum eius accipiat alter, apostolo aeque Paulo proclamante: oboedite praepositis uestris, quoniam ipsi exorabunt pro uobis?

Sed redeamus ad grauem et uenerabilem, non solum ex hara productam, sed mephiticam propositionem. "non omnes" inquiunt "sacerdotes regis ad concilium adsciuit auctoritas, nec omnes in iudicatione senserunt". mancipia tartari et liquido satanae ministri, quoscumque non euocauit scriptum principis, nonis nexibus et actuum uestrorum spiris causa pertraxit. nolo dicere, in quo fuerint uoto, in qua deliberatione discedentes, quibus taedium illa peperit expectatio, cum uiderent uenerabilem papam longas in uita contra fas suum indutias accepisse. uidebant aether tantum directis a se iaculis uerberari. his ne liceret infelicibus in malorum actuum consolatione secreto delitescere, libris uestris nudantur absconditi et per uos in turpi facto habere solitudinem non sinuntur dicente domino in Euangeliis: omnis malus odit lucem. [*]( 2 Es. 1, 2 3 Luc. 10, 16 5 Ps. 108, 8 8 of. Cic. in Pis. 37 6 Hebr. 13, 17 21 Io. 3, 20 ) [*]( 1 gregem (gre corr.) T lacessire L2ТV, lacesire L\', lacessi.re (littera longa eras.) B, lacescere AR pastorum (altor in ras.) B profeta BLV 2 spraeuerunt B 3 de domino T, dominus de PRb 4 f. profeta B, propheta fuisse T 5 accipiet AR 0 apostoli B, et apostolo m 8 sed] neo hio immoremur sed m hara com. Sirm., hala (ha in ras.) B, m ala (1-2 litterae cras.) V, ala ALPT, alia Bm, alcima b 9 mjfiticam B, mysticam LBV, misticam AT omnes—nec bis exh. B 11 omnes i. i. senserunt T m ras. iadicationem consenseront c 18 nouis nonis B uestroram] inuolationibus serpentis (serpentibus m) add. ARm causa (sa in ras.) V, cauda m 14 fuerit A descedentes B 15 tedium BT 16 indacias ALRV 17 accipisse B 18 diceret A actibus Rm consulatione B 19 et secreto P2T b delitiscere BLV nostris T* absoondito B per] p L 21 enangelio B m )