Sententiae Episcoporum
Cyprian Saint, Bishop of Carthage
Cyprian. Saint. S. Thasci Caecili Cypriani Opera omnia, Pars I (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 3.1). Hartel, Wilhelm von, editor. Vienna: Gerold, 1868.
Ecclesiam Christus instituit, haeresim diabolus. quomodo potest habere baptismum Christi synagoga Satanae?
Qui haereticis ecclesiae baptismum concedit et prodit quid aliud quam sponsae Christi ludas extitit?
Scriptum est: Deus peccatorem non audit. haereticus qui peccator est quomodo audiri in baptismo potest? [*]( 2 Io. 3,27. 20 Io, 9, 31. ) [*]( 1 telepte Av 3 et om. A 5 thimida L 6 patroncinantur L 7 baptismati Mv et nos om. T, et non L I 9 gemminus T, geminus M 10 nobis n. possant om. T 11 tenemos] maneat uidelicet T 8. I. haereticoa LT, ab haereticis MAv 14 christi L haeresin LM, haeresim autem T sed autem 8. l. et quomodo Tsed et 8. l. 15 synagoge T\' 16 ab illa ex ab ulla M m. 2 17 baptisma v 18 sponsa ex sponse T indas sponsae christi v 19 membressa L, membrosailf 20 hereticos M, et hereticus T, om.A )
In haereticis sine ecclesiae baptismo admittendis nemo consuetudinem rationi et ueritati praeponat, quia consuetudinem ratio et ueritas semper excludit.
Si potest antichristus dare alicui gratiam Christi, possunt et haeretici baptizare qui appellati sunt antichristi.
Ille potest dare aliquid qui aliquid habet. haeretici autem quid possunt dare, quos constat nihil habere?
Si potest homo duobus dominis seruire, Deo et mamonae, potest et baptisma duobus seruire, christiano et haeretico.
Scriptum est quia Deus unus et Christus unus et ecclesia una et baptisma unum. quomodo illic baptizari aliquis potest, ubi Deus et Christus et ecclesia non est. #
Baptisma unum est, sed et ecclesiae. ubi ecclesia non est, baptisma illic esse non potest. [*]( 1 a buslacenis A (cf. tamen lib. III c. 8,11), a bustiacgenis L, abustlaccens T, abnsti lacceni M, a byzacene coni. Fellus 3 praeponit LTX 5 abitinis A, auitinisi T, uitinis L I 8 aggya A, acbia MT, acdia L 9 habent M, haberet Tl, habuerit v 11 ad marcellianam L\' 12 deo scilicet T sed scilicet 8. 1. 13 seruire id est T sed id est s. I. 15 scriptum est...1.17 non est proxima Victori eiusque sententiam Tenaci adsi- gnat Av christus] spiritus Erasmus et Ooncil. 16 quomodo ergo T2v aliquid L I 17 christi L ecclesia una v 18 assuris Av 19 sed] incipit S et om. TAv, fort. id et ubi T sed et s. I. ecclesia] ecclesiae ubi ecclesia S )
Et ego semper hoc sensi, ut haeretici qui nihil foris possunt consequi, quando ad ecclesiam conuertuntur, baptizentur.
Homo haereticus dare non potest quod non habet: multo magis schismaticus quod habuit amisit.
Nouitas episcopatus effecit, fratres dilectissimi, ut sustinerem quid maiores iudicarent. nam haereses nihil habere nec posse manifestum est. adque ita si qui ex eis uenerint, baptizare aequissime iudicatum est.
Cum baptisma unum sit in catholica ecclesia, manifestum est non posse extra ecclesiam baptizari. et ideo in haeresi intinctos siue in schismate ad ecclesiam uenientes censeo baptizari . oportere.
Secundum motum animi mei et Spiritus sancti, cum sit unus Deus pater Domini Iesu Christi et unus Christus et una spes, [*]( 1 gapse T, capsede S 3 consequi possunt LT, sunt consequi S, consecuti sunt A 4 martyr de schismaticis Verulus Erasmus rusicade L, rusiceade T, succade S 5 et multo T sed et s. I. 6 quod] qui quod Av 8 sustinere quod S 9 heresis SLT nec posse om. S 10 quis ST eisj is T baptizari T2Av 11 aequissimae ST iudicatum S, statutum L*TAv, statum Ll 12 ippone T diarrito LA, diharrito T, diarrhytorum v, om. S dixit orito dixit S 14 extra] ex S haeresin tinctus S, haeresi tinctos LTAv 15 in om. T uenientes (uentes L) ad ecclesiam LTAv 17 ausafa] ausura 8 18 cum sit A, qui iussit S, cui sit LT; uerba grauius corrupta uidentur 19 domini nostri Av, dns nr LT\' ihs xps LT\' spes et v ) [*]( * )
Ego censeo, ut secundum sanctarum scripturarum praecepta baptizatos ab haereticis inlicite extra ecclesiam, si ad ecclesiam confugere uoluerint, gratiam baptismi ubi licite datur consequantur.
Ego credo baptisma salutare non esse nisi in ecclesia catholica. quidquid absque catholica fuerit simulatio est.
Haereticos nihil habere constat, et ideo ad nos ueniunt, ut possint accipere quod non habent.
Cum Christus ueritas sit, magis ueritatem quam consuetudinem sequi debemus, ut haereticos qui ideo ad nos ueniunt, quia foris nihil accipere potuerunt, ecclesiae baptismo sanctificemus. [*](1 in 8, unaLTA, et nna v habet 8, debet.L7\\4r esse etJ esse.4 2 ut ai SL, et si A, ..si T, si v; cf. 438, 4 ab haereticis t? aat om. 8 rescindere S 3 exinde A 5 item alina om. A 7 baptizatos SLT, baptizatial mIicitis 81 si] cum v ai ad ecclesiam oui. S suolueritr gratia S licet et ex licete T consequantar SLTA, consequatur v; ef. 438, 4 10 lamasba LTA, labama S, lambese v 11 in e. catholica] ecclesiae catholicae T 12 et quidquid T Stlp. catholica scr. baptisma ecclesie T simiatio T 13 cazauphala S, gazauphalia LT 14 cum constet ex constat T et om. T coDoeniont. T 17 christi T 18 qui] quia S 19 sanctifecemus T, om. S )
Quod et ipsi scitis, non olim sum episcopus constitutus, et ideo expectabam praecessorum consilium. hoc itaque existimo ut qui, cum ex haeresi sint, ueniunt sine dubio baptizentur.
Manifesta est sententia Domini nostri Iesu Christi apostolos suos mittentis et ipsis solis potestatem a patre sibi datam permittentis, quibus nos successimus eadem potestate ecclesiam Domini gubernantes et credentium fidem baptizantes. et ideo haeretici qui nec potestatem foris nec ecclesiam Christi habent neminem baptizare baptismo eius possunt.