Epistulae

An putas maius esse de me meum quam Dei testimonium, cum Dominus ipse doceat et dicat testimonium non esse uerum si quis ipse de se testis existat, eo quod unusquisque utique sibi faueat nec contra se aliquis infesta et aduersa depromat, fides uero sincera sit ueritatis, si in praedicationibus nostris alius sit praedicator ac testis. si testimonium, inquit, dixero de me, testimonium meum non est uerum. alius est enim qui testis est de me. quod si ipse Dominus omnia postmodum iudicaturus sic noluit de testimonio suo sibi credi, sed maluit de iudicio ac testimonio Dei patris probari, quanto magis hoc seruos eius obseruare oportet, qui iudicio ac testimonio Dei non probantur tantum, sed etiam gloriantur. praeualuit autem apud te contra diuinam sententiam, contra [*](2 Matth. 10, 29. 15 Io. 5, 31. 32. ) [*]( 2 ut] et T 3 ueniunt BL\'NPT neuter eorum non HN, non BL terra a patre N 4 probat T, comprobet H eiuB om. T 5 permisso B etiam ... dei om. B minora non H sed corr., minima o, mora PT existimas T as ex e 6 eius] et permissum add. B in ecclesia om. B 7 incerti o 8 contendere LN, concedere V, condere TlB, credere HPT2ov 10 me om. P meum om. B 12 exstat P eo quod om. B sibi om. pt, *— sibi T 13 fabeant N, placeat V aliquid P deprimat T si fides B 14 uera N Bi ueritas B si om. HLPT 15 inquit... testimonium om. T 16 meum] enim meum B 17 quod si] quod N qui omnia Po 18 sic scripsi, sit BLNPo, om. HTv suo testimonio H 19 deo T1 probari om. N 20 seruis B 21 dei] nostri add. B tantum probantur B 22 autem om. B et contra Pov )

Quod uero dixisti sacerdotes humiles esse debere, quia et Dominus et apostoli humiles fuerunt, humilitatem meam et fratres omnes et gentiles quoque optime norunt et diligunt: et tu quoque noueras et diligebas, cum adhuc in ecclesia esses et mecum communicares. quis autem nostrum longe est ab humilitate, utrumne ego qui cotidie fratribus seruio et uenientes ad ecclesiam singulos benigne et cum nolo et gaudio suscipio, an tu qui te episcopum episcopi et iudicem iudicis ad tempus a Deo dati constituis, cum Dominus Deus in Deuteronomio dicat: et homo quicumque fecerit in superbia ut non exaudiat sacerdotem aut iudicem quicumque fuerit in diebus illis, morietur homo ille, et omnis populus cum audierit timebit, et non agent impie etiam nunc, et iterum ad Samuel loquitur et dicit: non te spreuerunt, sed me spreuerunt, et adhuc Dominus in euangelio cum ei dictum esset: sic respondes pontifici, custodiens et docens sacerdotalem honorem seruari oportere contra pontificem nihil dixerit, sed innocentiam suam tantummodo purgans responderit dicens: si male locutus sum, exprobra de malo: [*]( 15 Deut. 17, 12. 13. 20 I Sam. 8, 7. 25 Io. 18, 23. ) [*]( 1 scientiam B fidei] dei NPo auae OIA. No 2 quasi] quas L, quod B et extra] extra HNV, et contra B 3 positis L spiritus] christi B 4 praue Tl et om. L linga o 7 diiistis B 8 apostoli eius BHTv 12 et om. B 13 et cum] ut cum LN te om. T 14 episcopum episcopi] episcoponun et episcopum T iudici B 15 constitues B, destruis T* dominus om. V 16 fecerit] fuerit H ut] aut L audiat ex audiet T 17 in ex ut in H 18 morietur] maledicetur N 20 samuelem v 21 et om. H adhoc BHT\', hoc T1 22 respondis NP, respondens Tl 23 sacerdotibus B 24 dii B suam om B respondit H 25 exproba LN )

Nisi si sacerdos tibi fui ante persecutionem, quando mecum communicabas, post persecutionem sacerdos esse desiui. persecutio enim ueniens te ad summam martyrii sublimitatem prouexit, me autem proscriptionis onere depressit, cum publice legeretur: SI QVIS TENET POSSIDET DE BONIS CAECILI CVPRIANI EPISCOPI CHRIBTIANORVM, ut etiam qui non credebant Deo episcopum constituenti uel diabolo crederent episcopum proscribenti. nec haec iacto, sed dolens profero, cum te iudicem Dei constituas et Christi, qui dicit ad apostolos ac per hoc ad omnes praepositos qui apostolis uicaria ordinatione succedunt: qui audit uos, me audit: et qui me audit, audit eum [*]( 8 Act. 23, 4. 5. 21 Luc. 10, 16. ) [*]( 1 item] item in actis apostolorom postmodum N beatus om. Ll apostolus paulus V 2 ei ex et T sacerdotes dei Tv 3 sit] est H 4 et om. H exerere H, exercere Bo, experiri NP 5 deum] dum BTov dominum] dm Nov 6 sacerdotem T perdidiasent] amisissent B sed ... sacerdotibus om. B 7 ipse B inanem] inouem N 9 principem] sacerdotem B plebis t.] populi tui v 11 si om. LT tibi om. T fui om. P1 12 post] sed post o 13 ueniens te] te uenientem Po summa m. sublimitate T 14 proscriptionis] prouectiori H onere Po, honore BHNTV, honorem L, horrore Beneu.; onere in honore fort. depressit] prouexit N cum] magis add. Hl 15 tenet] tenet uel ov possidet om. H 16 credebat BLPT, cedebat H sed prius e a. I. 17 uel diabolo] epo ex epm H crederet BtHT 18 iacto haec B, haec actio Hl 19 christo BLNT ad om. B hoc corr. in hos T 20 apostoli sui carior dignatione B 21 et qui me ... 729,1 misit om. V qui me audit audit om. BT audit me o )

Vnde enim schismata et haereses obortae sunt et oriuntur? dum episcopus qui unus est et ecclesiae praeest superba quorundam praesumptione contemnitur et homo dignatione Dei honoratus indignus hominibus iudicatur. quis enim hic est superbiae tumor, quae adrogantia animi, quae mentis inflatio, ad cognitionem suam praepositos et sacerdotes uocare ac nisi apud te purgati fuerimus et sententia tua absoluti, ecce iam sex annis nec fraternitas habuerit episcopum nec plebs praepositum nec grex pastorem nec ecclesia gubernatorem nec Christus antistitem nec Deus sacerdotem. subueniat Puppianus et sententiam dicat, iudicium Dei et Christi in acceptum referat, ne tantus fidelium numerus qui sub nobis arcessitus est sine spe salutis et pacis exisse uideatur, ne nouus credentium populus nullam per nos consecutus esse baptismi et spiritus sancti gratiam iudicetur, ne tot lapsis et paenitentibus pax data et communicatio nostra examinatione concessa iudicii tui auctoritate soluatur. adnue aliquando et dignare pronuntiare de nobis et episcopatum nostrum cognitionis tuae uigore firmare, ut Deus et Christus eius agere tibi gratias possint quod per te sit antistes et rector altari eorum pariter et plebi restitutus.

Apes habent regem et ducem pecudes et fidem seruant: latrones mancipi obsequio pleno humilitatis obtemperant. quanto [*]( 1 reiecit uos me reiecit T eum] qui me reicit reicit eum H 3 inde BHTov haeresis BLN 4 dum] nisi dum 0 est et om. T ecclesiae] catholicae add. L 5 indignatione Hl honoratur L 6 indicatur H qui 0, quae B est hic enim T, est enim haec B superbia aut B 7 animae T 8 et] factos et H ac nisi] agni : si T 9 ecce] et te BL, et Po 10 episcopatum L 11 christus] sps T, sps scвB 12 pupianus ov dicat] dicat et BHTov 13 ne] nec BH tantum B 14 accersitus est Bo, accessit H 15 ne] nec v 16 esset HlN, est L iudicetur gratiam baptismi et sps sci 0 ne] nec B 17 communicatio nostra] lege communicationis tradita H 18 soluantur B aliquamdo T, aliquanto B 19 pronuntiare om. B 20 tuae om. T uigore] uictore BP, iudicio H, auctoritate ov formare NP, reformare H christus] sps T 21 sit om. 0 altarii B 22 restitutus sit o 23 ducem] iudicem 0 pecudes om. Po et] et ei v, et eis 0 24 mancipio H, atque mancipia T* pleno obsequio H )

Dixisti sane scrupulum tibi esse tollendum de animo, in quem incidisti. incidisti, sed tua credulitate inreligiosa. incidisti, sed tua mente et uoluntate sacrilega: dum incesta, tum impia, dum nefanda contra fratrem, contra sacerdotem facile audis, libenter et credis, aliena mendacia quasi propria et priuata defendis nec recordaris scriptum esse: saepi aures tuas spinis et noli audire linguam nequam, et iterum: malus obaudit linguae iniquorum, iustus autem non intendit labiis mendacibus. quare in hunc scrupulum non inciderunt martyres sancto spiritu pleni et ad conspectum Dei et Christi eius passione iam proximi, qui ad Cyprianum episcopum litteras de carcere direxerunt, sacerdotem Dei agnoscentes et contestantes ei? quare in hunc scrupulum non inciderunt tot coepiscopi collegae mei, qui uel cum de medio recederent proscripti sunt uel adprehensi in carcere et in catenis fuerunt aut qui in exilium relegati inlustri itinere ad Dominum profecti sunt aut qui quibusdam locis animaduersi caelestes coronas de Domini clarificatione sumpserunt? quare in hunc scrupulum [*]( 11 Sir. 28, 24. 12 Prou. 17, 4. ) [*]( 1 simpliciora H* meliora H sunt om. Ho bruta Ho pecndes—licet] et crudeles H mataa B, bruta N 2 cruent illic et ac L furentis B, florentis T inter om. L 5 caterba N consentit HPo 6 esse om. N in om. N 7 alterum incidisti om. BHLNPTo sed ... incidisti om. o crudelitate BHlLNP . inreligiose T 9 contra fratrem om. B et libenter o, libenter BHTv 13 instom L 16 a conepectu dei N, conspectum dni T 16 passioni Ho iam] tam o 17 dirixernnt P, dixerunt BL direxernnt de carcere H sacerdotes N et contestantes H sed et con 8. I., et constantes B 19 episcopi Hov vel ... sunt om. B recesserunt Po 20 adprehendi B carcerem BLNPT, carcerem coniecti v et] ant B in catenis] incathenati o 21 qui om. B exilio BN religati BP itineris B 22 qui aut L, aut BTo 23 in om. L )