Epistulae

Cyprian Saint, Bishop of Carthage

Cyprian. Saint. S. Thasci Caecili Cypriani Opera omnia, Pars II (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 3.2). Hartel, Wilhelm von, editor. Vienna: Gerold, 1871.

CVPRIANO ET COMPRESBVTERIS CARTHAGINI CONSISTENTIBVS CALDONIVS S.

Necessitas temporis facit ut non temere pacem demus. sed quoniam oportebat uobis scribere ut quoniam hi qui posteaquam sacrificauerunt iterato temptati extorres sunt facti: uidentur ergo mihi abluisse prius delictum, dum possessiones et domos [*]( Epist. XXin. — Incipit (om. ϕω) epistola uniuersorum confessorom ad Cyprianum de pace data (de pace et forma pnblicanda 10) Τϕω, Alia rescripta ft. - 2 cypriano nniaersi confessores fi papae ϕων 3 uniuer- 808 TV, uniuersis ϕωμν de quibus v ad TVμ, a ϕω, apud v; cf. epist. 26 4 dediMem 10 et om. μϕ haec formam T, om. <p et om. v 5 uoluimuB cpwv 6 praesente ϕμ, praeter T, preterea ω, presbyter V cloro et exhorcista T lector Y 7 scripsit] add. to: oramus te semper bene ualere, add. p*: epistolam. — Ezplicit epistola uniueraorum confessorum ad Cyprianum de pace data T, om. ϕωμ. — ) [*](Epist XXIIII — Incipit (om. rp) epistola Caldonii (Cypriano et clero add. T) de eis (his <p) qui Bacrificauerunt (sacrificia T) et postea exhorrentee (extores ϕ) facti sunt et pacem poetulauerunt Τϕ, Caldonii ad Cyprianum significat de illis qui sacrificauerunt et postea eitorres facti pacem postulaueront ω, Alia rescripta fi, om. r. — 9 cartagine p, kmis cartagini 10, kmis̃ T 10 calidonius ϕω 11 temporum nofiv 12 quoniam om. v nobis rωμ ut quoniam] quoniam 9; cf. qpist. 36: ut dum-pennittunt; epist. 53: quod nos-fecisse ; epist. 57 c. 6: utquia; Sententiae episc. p. 438,4; p. 458,2; cf. Liu. V, 15, 11 hi] ii rμν, aliqui maiuit Ooldhom 18 temptati] tenti rv extorrentes Τμ1r ergo] cf. Sent. episc. p. 438,2; 441,10 14 priorem T\' demittunt T )

537
dimittunt et paenitentiam agentes Christum secuntur. ergo Felix qui presbyterium subministrabat sub Decimo proximus mihi uinculis (plenius cognoui eundem Felicem) et Victoria coniunx eius et Lucius fideles extorres facti reliquerunt possessiones quas nunc fiscus tenet. sed et sub persecutione t eadem mulier nomine Bona quae tracta est a marito ad sacrificandum, quae conscientiam non commiscuit sed tenentes manus eius sic ipsi sacrificauerunt, sic ipsa coepit dicere contra \'non feci, uos fecistis: sic et ipsa extorris facta est. cum a me ergo uniuersi pacem peterent dicentes \'recuperauimus fidem quam amiseramus, paenitentiam agentes Christum publice sumus confessi,\' quamuis mihi uideatur ut debeant pacem accipere, sed ad consultum uestrum eos dimisi, ne quid uidear temere aliquid praesumere. si quid ergo ex communi consilio placuerit scribite mihi. salutate nostros. uos nostri. opto uos felicissimos bene ualere. [*]( 2 pbrm rωμ decimo proximis r, prozums decimo tc uincalis] uicinus v 3 plene to et om. v coniux T 4 fidelis pr extorrentes Τμ1r, extorrefactos V facti ex facit T, facit rp relinqaerunt tr nunc] unus μr 5 fiscns tenet μr, eis tenet T, eis constet tp, eis constat ω sed et sub persecutione t eadem scripsi, sed et sub quntione e > per se opereodem T (cf. inscriptionem epist. 16, ubi persecutione abbreuiat- scribitur perse), sed et super se opere eadem fir, sed et super se aut eodem rp, sed et super est se aut eodem 10, sed et seu per se aut per eosdem Morellius, sed et v bona ex bono T, in bono μ, i bono r 6 conscientiam non commiscuit scripsi, conscia non commisit tpw, conscientiam non commisit μr, conscientia non commisi T1, conscientia non commissi Т2ν ; cf. Oypr. p. 256^5 et de bono pudic. c. 8: conscientiam non miscuit 7 sed] sed quia v manu (ir eius sic] eius cpwv 8 sic ipsa om. v incepit w sic contra 10 ipsa ex ipse T 9 eztorrens μ1 a me om. rp, me T 10\'reciperauimus TV, recuperabimus μr agentes om. 9, agentes et v 11 christo rp. publice] supplices ϕω uideantur debere v 12 sed] tamen v consultum] consilium v nostrum cpw eos demisi T, eos msi to, eosdem misi tp, eosdem si rp. 13 quid om. v uideatur tp aliquid temere ν 14 concilio r nestros coni. Oxon. nos] uos w; uos nostri om. rμ 15 felicissimos] fratres semper rfi, fratres carissimi semper v. — Epistola Caldonii ad Ciprianum de eis qui sacrificauerunt et postea eztorrentes facti snnt et pacem postulauerunt explicit T, om. ϕrωμ. — )

538
CVPRIANVS CALDONIO FRATRI S.

Accepimus litteras tuas, frater carissime, satis sobrias et integritatis ac fidei plenas. nec miramur si exercitatus et in scripturis dominicis peritus caute omnia et consulte geras. recte autem sensisti circa inpertiendam fratribus nostris pacem quam sibi ipsi uera paenitentia et dominicae confessionis gloria reddiderunt sermonibus suis iustificati, quibus se ante damnauerant. cum ergo abluerint omne delictum et maculam primam adsistente sibi Domino posteriore uirtute deleuerint, iacere ultra sub diabolo quasi prostrati non debent, qui extorres facti et bonis suis omnibus spoliati erexerunt se et cam Christo stare coeperunt. atque utinam sic et ceteri post lapsum paenitentes in statum pristinum reformentur: quos nunc urgentes et pacem temere atque inportune extorquentes quomodo disposuerimus ut scires, librum tibi cum epistulis numero quinque misi quas ad clerum et ad plebem et ad martyres quoque et confessores feci: quae epistulae etiam plurimis collegis nostris missae placuerunt, et rescripserunt se quoque nobiscum in eodem consilio secundum catholicam fidem stare. quod ipsum tu etiam ad collegas nostros quos potueris transmittes, ut apud omnes unus actus et una consensio secundum Domini praecepta teneatur. opto te, frater carissime, semper bene ualere. [*](Epist. XXV. — Incipit epiatola Cypriani (epistula om. Io, cjpriaoi om. o) ad Caldoniam EITo, om. ω, Secunda ad eundem incipit fi (epist. 41 praemissa). — 3 accepi μ 7 ipri ex ipsa T paenitentiam T confusionis T 8 iustificatis E1Τω ante om. μ damnaaert p 9 abluerent μ1 primam] pristinam μν 10 posteriore] postiore T, potiore Vv delerint V 11 facti et factis μ1 12 cum chriato om. p se stare o 13 ric et] si T, et ω 14 quas E1 urgentes om. T 15 scire T 16 tibi libram μ 17 martyras p et] et ad o 18 etiam] iam Tpv 20 toa etiam T, etiam tu μν 21 transmittere p1, traMmrtte v consensio] confesrio p, 22 domini om. p te frater] uos fratres T1μ. — Epistola Cypriani ad Caldonium explicit ET, ■ Explicit ad Caldonium o, om. fut. — )

539
CVPRIANVS PRESBVTERIS ET DIACONIBVS FRATRIBVS S.

Dominus loquitur et dicit: super quem respiciam nisi super humilem et quietum et trementem sermones meos? hoc cum debeamus omnes esse, tunc magis huiusmodi illi esse debent quibus laborandum est ut post grauem lapsum uera paenitentia et humilitate tota promereri Dominum possint. legi autem et uniuersorum confessorum litteras quas uoluerunt per me collegis omnibus innotescere et ad eos pacem a se datam peruenire, quibus apud nos ratio constiterit quid post commissum egerint.) quae res cum omnium nostrum consilium et sententiam spectet, praeiudicare ego et solum mihi rem communem uindicare non audeo. et ideo instetur interim epistulis quas ad uos proximis feceram, quarum exemplum coilegis quoque multis iam misi: qui perscripserunt placere sibi quod statuimus nec ad uos recedendum esse, donec pace nobis a Domino reddita in unum conuenire et singulorum causas examinare possimus. sed et quid mihi Caldonius collega meus scripserit quidque ego ei [*]( 3 Es. 66, 2. ) [*]( Epist. XXVI. — Incipit epistola Cypriani (Incipit EMo, Item Cypriani J) ad clermm non temere pacem dandam ubi et (ei M) dicit (dicit et T) se solum idoneum non esse EIMTo, Ad clerum non temere pacem dandam μ, OM. s. — & et om. T 4 quietem EJMT trementes 7\' 5 tunc magis modo p, tunc modo Vv, om. EIMou 6 est om. T 7 dno M 8 nniuena earum p. confessorum litteras om. p quas] que p s. 2. m. 3 per ex pro M 9 perueaeri T 10 de quibus Iv, quibusdam MT, quibus dum Eopm; cf. episL 23 conatiterint T admissum ΕΙμω, missum Mo elegerint μ 11 omnibus T nro M consilium nostrum m exspectet Vv, spectet et M 12 et om. fi soli 0*0, solus non debui n 13 audeo et ideo stetur μ s. l. m. 2 ad uos proximis Tp, adproxime EIo1, ad uos proxime Mmv 14 quoque multis iam om. p multis om. Eloa 16 resoripserunt Vυ ad uos] ab eo pv 16 pacem EMo a om. EMTo redditam EJLo * 17 causa M possumus E* sed et Tp, sed EIMoto quid p 8. l. m. 2 18 ego om. Eloce )

540
rescripserim ut sciretis, utriusque epistulae exemplum litteris meis iunxi. quod totum peto fratribus nostris legatis, ut magis ac magis ad patientiam conponantur nec delicto priori adiciant adhuc aliud delictum, ut dum nobis nec euangelio seruire nec secundum uniuersorum confessorum litteras causas suas examinari permittunt.! opto uos, fratres carissimi, bene ualere et nostri meminisse. fraternitatem uniuersam salutate.

CVPEIANVS PRESBVTERIS ET DIACONIBVS ROMAE CONSISTENTIBVS FRATRIBVS S.

Factis ad uos litteris, fratres carissimi, quibus actus noster expositus et disciplinae ac diligentiae quantulaecumque ratio declarata est, aliud accessit quod nec ipsum latere uos debuit. nam frater noster Lucianus et ipse unus de confessoribus, fide [*]( 1 exempla p. 2 ac magis om. <u 3 patientiam] paenitentiam Eloa priori] proprio In 4 nt dum EIMT, dum E2 Ιομωυ; cf. p. 536,12 nobis] nec nobis Ιμυ ; cf. Gronou. obseru. p. 145 seruirel uolunt sernire pv 5 confessorum om. μ causam suam fi, om. ElMTm examinare Μομ∞ 6 carissimi om. T, carissimi semper Μομ et nostri... salutate om. p. 7 salutem T, salutate ualete IM. — Epistola Cypriani (Explicit o, om. EM) ad clerum non temere pacem dandam ubi et (ei M, om. o) dicit ae solum idoneum non esse explicit (om. o) EMTo, om. Ιμ∞. — ) [*]( Epist. XXVII. — Incipit (epistola Cipriani add. T) ad cleram urbis (ad clero urbico T) de multis confessoribus (om. T) et de Luciani inuerecundia (uerecundiam T) et de (om. s) Celerini confessoris modestia Ts (foi. 204 a), Incipit de lapsis penitentibus et ad prbros et ad diaconos Rome consistentibuB et de Luciani falsitate et de nomine Pauli Z (fol. 164 a), Epistola Cipriani ad clerum Romanum de Euciano inordinate scribente et de cleri confessione et confessoris modestia Ψ, Ad eosdem p. (praemittitur epist. 9 ad prbros et diaconos Romae consistentes), om. r. — 9 consistentibus fratribus] confeBsoribus s, consistentibus V 11 post factas ad uos litteras pr, factae autem ad uos litteras Z, factas litteras ad uos s actus om. r 12 quantumcumque Zfir, quantum iam cumque., quantulacumque a 13 declaratest Tr nec] ne p ipsud T, istud Z, illud s 14 nam] quo nam Z et ipse] ipse μr, esset Z de] ex s )

541
quidem calidus et uirtute robustus sed bene minus dominica lectione fundatus, quaedam conatus est inperite, iam pridem se auctorem constituens, ut manu eius scripti libelli gregatim multis nomine Pauli darentur, cum Mappalicus martyr cautus et uerecundus, legis ac disciplinae memor, nullas contra euangelium litteras fecerit, sed tantum domestica pietate commotus matri et sorori suae quae lapsae fuerant mandauerit pacem dari, Saturninus quoque post tormenta adhuc in carcere constitutus nullas eiusmodi litteras emiserit. Lucianus uero non tantum Paulo adhuc in carcere posito nomine eius libellos manu sua scriptos passim dedit, sed et post eius excessum eadem facere sub eius nomine perseuerauit, dicens hoc sibi ab illo esse mandatum et nesciens Domino magis quam conseruo obtemperandum. Aureli quoque adulescentis tormenta perpessi nomine libelli multi dati sunt eiusdem Luciani manu scripti, quod litteras ille non nosset.