De Unitate Ecclesiae Catholicae Liber

Cum moneat Dominus et dicat: uos estis sal terrae cumque esse nos iubeat ad innocentiam simplices et tamen cum, simplicitate prudentes, quid aliud, fratres dilectissimi, quam prouidere nos conuenit et sollicito corde uigilantes subdoli hostis insidias intellegere pariter et cauere, ne qui Christum sapientiam Dei patris induimus minus sapere in tuenda salute uideamur? neque enim persecutio sola metuenda est et ea quae subruendis ac deiciendis semis Dei aperta inpugnatione grassantur, facilior cautio est ubi manifesta formido est, et ad certamen animus ante praestruitur, quando se aduersarius confitetur. plus timendus est et cauendus inimicus, cum latenter obrepit, cum per pacis imaginem fallens occultis accessibus serpit, unde et [*]( 2 Matth. 5,13. ) [*]( INCIPIT DE CATOLICA AECCLESIAE VNITATE S, INCIPIT DE CATHOLICE AECLEaiAE TKITATE W, INCIPIT DE ECCLESIAE CATOLICE VNITATE M, INCIPIT ETVSVEM CIPKIANI DE ECLEBIAE VNTTATE G, INCIPIT DE VNITATE BCCLESIAE B; Cypr. epist. 51, c. 4: sed et catholicae ecclesiae Tmitatem quantum potuit expressit nostra mediocritas; JFulgentius de remiss. pecc. I, 21: hnius arcae mjsterium beatissimns martyr Cyprianus scribens in libro de simplicitate praelatorum uel potins secundum netnsta exemplaria de unitate ecclesiae catholicae exposuit; de simplicitate praelatorum uel de unitate ecclesiae inscriptio uwlgata. 4 dilictissimi S, karissimi G 5 et] ut S 7 dni R indnimns SY, indnimnr W GMR de intuenda M sed de super ras. 2. Zitt. m. 2 8 ei et M eaq. SB snbnertendis R 9 dei serois « inpngnatione] indignatione M gTassantnr SGH\'BI, grassatur WVM1, crassatur B2 10 manilesta] maneea S 11 pre***tnitur G(sti? eras.) quA ex quando R ». 2 profitetur M 12 timendns] metnendns v et canendus est G quam per ex cum per R m. 2 13 serpit] serpentis S ) [*]( m. ) [*]( 14 )

nomen serpentis accepit. ea est eius semper astutia, ea est circumueniendi hominis caeca et latebrosa fallacia. sic ab initio statim mundi fefellit et uerbis mendacibus blandiens rudem animam incauta credulitate decepit: sic dominum ipsum temptare conatus, quasi obreperet rursus et falleret, latenter accessit: intellectus tamen est et retusus et ideo prostratus quia agnitus adque detectus.

Ynde nobis exemplum datum est ueteris hominis uiam fugere, uestigiis Christi uincentis insistere, ne denuo incauti in mortis laqueum reuoluamur sed ad periculum prouidi accepta inmortalitate potiamur. inmortalitatem autem potiri quomodo possumus, nisi ea quibus mors expugnatur et uincitur Christi mandata seruemus ipso monente et dicente: si uis ad uitam uenire, serua mandata, et iterum: si feceritis quod mando nobis, iam non dico uos seruos sed amicos. hos denique fortes dicit et stabiles, hos super petram robusta mole fundatos, hos contra omnes tempestates et turbines saeculi inmobili et inconcussa firmitate solidatos. qui audit, inquit, uerba mea et facit ea, similabo eum uiro sapienti, qui aedificauit domum suam super petram. descendit pluuia, aduenerunt flumina, uenerunt uenti et inpegerunt in domum illam: et non cecidit. fundata enim fuit super petram. uerbis igitur eius insistere, quaecumque et docuit et fecit discere et facere debemus. ceterum credere se in Christo quomodo dicit, qui non facit quod Christus [*](13 Matth. 19,17. 14 Io. 15, 14 sq. 18 Matth. 7, 24 sq. ) [*]( 1 semper eiusJf est om. JR eius circnmneniendis G 2 hominib. ex hominis Gm.2 3 statim ex statum Om. 2 rude anima S, rues anima M1, rudes animas WGM*Bv 4 credelitate G1, crudelitate SM, crudelitas B decipit Gl, decoepit M 5 obriperet SB 6 agnitus est B 9 uincentis] ninentis scripsit Baltusius ne] nec G 11 inmortalitatem BY, immortalitate WGMBf) possumus W sed u corr. 13 pernenire B 14 feceritis inquit M quod WG MVR, quoad S, quae v 15 dicam v denique] denuo B 16 et stabiles dicitM supra G 19 illum B 20 aedificabit S, etificat W suam M 8. I. m. 2 supra Wv 21 ad- uenerunt SWGMVB, uenerunt v nenerunt SWMVB, flauerunt Gv inpigerunt S 23 supra W eius igitur B 24 et (ante docuit) om. M 25 christum Wv )

facere praecepit? aut unde perueniet ad praemium fidei qui fidem non uult seruare mandati? nutet necesse est et uagetur et spiritu erroris abreptus uelut puluis quem uentus excutit uentiletur nec ambulando proficiet ad salutem qui salutaris uiae non tenet ueritatem.

Cauenda sunt autem non solum quae sunt aperta adque manifesta sed et astutae fraudis subtilitate fallentia. quid uero astutius quidue subtilius, quam ut Christi aduentu detectus ac prostratus inimicus, postquam lux gentibus uenit et sospitandis hominibus salutare lumen effulsit, ut surdi auditum gratiae spiritalis admitterent, aperirent ad Dominum oculos caeci, infirmi aeterna sanitate reualescerent, clodi ad ecclesiam currerent, muti claris uocibus et precibus orarent, uidens ille idola derelicta et per nimium credentium populum sedes suas et templa deserta excogitauerit nonam fraudem, ut sub ipso christiani nominis titulo fallat incautos? haereses inuenit et schismata, quibus subuerteret fidem, ueritatem corrumperet, scinderet unitatem. quos detinere non potest in uiae ueteris caecitate circumscribit et decipit noui itineris errore. rapit de ipsa ecclesia homines et, dum sibi adpropinquasse iam lumini adque euasisse saeculi noctem uidentur, alias nescientibus tenebras rursus infundit, ut cum euangelio Christi et cum obseruatione eius et lege non stantes christianos se uocent et ambulantes in tenebris habere se lumen existiment blandiente aduersario adque fallente, qui secundum apostoli uocem transfigurat se uelut angelum lucis et ministros subornat suos uelut ministros iustitiae adserentes noctem pro die, interitum pro salute, desperationem sub obtentu spei, [*]( 1 facere] fieri VR 2 semare. Mandat G nutet super ut et M m. 2 ) [*]( 3 errores S areptus M excuti G uentuletur S 6 autem fratres dilectissimi v quae sunt] que eunt R 7 et M 8. I. m. 2 a*stute G 8 prostratus ex promptus R m. 2 10 efulsit W, infulsit M ad ante auditum G 8. 1. m. 2 11 aperirent om. R deum Gv oculos suos W GMv 12 claudi Wv current S 14 et S, ac WGMRv 15 excogitauerat G, excogitauit M2 16 heresis SWlR et ex aut G m. 2 scismata SW, ita saepius 17 quos ex q** M m. 2 18 ueteris] tieteris S 19 cum S 20 adpropinquanti M lumine M, lumina G, ImnenJS 21 rurrus G infudit MG* ut] et S 22 et cum] ut cum W 23 seuocant M 24 existimant G 25 angelus M 26 suos subornat G, suos ornatM si uelut S 27 diem S salutem S obtentum Gl ) [*]( 14* )

perfidiam sub praetexto fidei, antichristum sub uocabulo Christi, ut dum uerisimilia mentiuntur, ueritatem subtilitate frustrentur. hoc eo fit, fratres dilectissimi, dum ad ueritatis originem non reditur nec caput quaeritur nec magisterii caelestis doctrina seruatur.