Carmen Apologeticum
Commodianus
Commodianus. Commodiani Carmina. Dombart, Bernhard, editor. Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 15, 1887.
- Deuitatque pios et cadet super impios ignis.
- Vix remanent pauci, qui referant talia facta,
- Et qui reservantur, ut seruiant iustis, euadunt.
- Post persecutionem sanctorum et funera tanta
- Imminet ut ueniat dies detestabilis, ardens.
- Ecce canit caelo rauca, sed ubique resultans,
- Quae pauidat totum orbem in ruina cadentem.
- Sol fugit incaute, subito fit noctis imago, [*]( \'992 Apoc. 20, 5 )[*]( 990 Qni Dei promissa scripsi; Quo Dei pr. Wilh. Meyer; Quid ei promissa Ml; Quod et promissa Jtf*; Quod ex promisso P1 (B. u. L); Quod ea promissa P3; Quam ex promisso B; Quam ex promissa Ld (h. e. ex promissione’ praefat. p. XXXXIII) capiant MP3; capiunt P1v; Ld in praefat. p. XXXIX praefert lectionem: Vt eam promissam capiant letantes M 110 sq. capiunt. Sine fine laetantes, B 991 deum MPLd; Domiuum LbB Hanssen Wilh. Meyer, Abh. p. 290 nti MLb (coni.) B; ut P1 (8. u. I.) Ld 992 ipse Lbv; ipsi MPl ,993 df MP1Ld; dominus B 994 Statas 〈us〉que (= semper) dies quoniam scripsi; Statuaque̗̗̗̗ dies qm̃ M; Statatnsque dies quoniam P1 (s. u. I.); Statutas quoniam dies B; Statutusque dies quondam Ld 993 ceperit M 999 paecntione M 1001 canit cęlo rauca sed M (canit ita dictum uidetur, ut tuba suppleatur; cf. Liu. XXVI 44, 4 nisi receptui cecinisset; III 22, 6; Senec. controu. 7 praef. 1 declamante illo ter bucinanit; rauca accusatiuus neutri generis est, de qua re cf. Ennod. p. 272, 16 H. iam raucum bucina (bucinae Sirm.) concinebant; pronom. rdat. Quae inscqu. uersus ad omissum uocabulum tuba durius referri haudquaquam me fugit); canit caelo rauca tuba (omisso sed) P1v; (cf. u. 901; Instr. II 2, 1; Liu. XXVII 15, 14 canere inde tubae; Verge Aen. 5, 113 tuba .. canit; 11, 474 dat signum rauea cruentum bucina); canit caelo ranca et Hanssen §. 4 p.19 1002 pauidat I. N. Ott (Jahrb. f. class. Philol. 109 p. 836) Ld (inpraefat. p. XXXXIII); pauida M; pauitat PlB 1003 fug M )
- Et Deus exclamat: Quamdiu me ferre putasti?
- Cuius signo dato pestis ruet aethere toto,
- Cum strepitu tonitrui descendit impetus ignis.
- Tunc aliud atque aliud fulmen iactatur ab astris,
- Ignea tempestas furit reseruata tot annis.;-
- Rugit pestifera clades, tremit excita tellus,
- Nec, quo se auertat, prouidet gens omnis humana.
- Stellae cadunt caeli, iudicantur astra nobiscum:
- Turbantur caelicolae, agitur dum saecli ruina.
- Suppetium nullum tunc erit et clamor inanis;
- Non nauis accipiet hominem, non ulla latebra;
- Nec illi subueniunt, quos ante pro magno colebant:
- Quisque sibi satagit, sed nil profic<i>et illi;
- His tantum proficiet, qui fuerint Christo notati;.
- Ros ad illos erit, nam ceteris poena letalis.
- Pars incredulorum seruatur molliter usta, [*]( 1004 putastis B coU. Instr. II 2, 4 sq. 1006 tonitrui P\' (cf. u. 1025); tonarni M; tonitrus Lbv descendit P1 (s. u. I.) v; discendit M 1007 abque M 1008 tempesta M furit P v; fug M 1009 Bag M tremit] nouissimae duae litterae in M liturd extmctae 10]0 quo acripsi (cf. u. 1021 quocumque se uertunt); qua P1v; in M hoc uocabulum tinearum morsu ut uidetur ita exesum, ut primae tantum litterae (q) uestigia satis parua compareant auertat Mv; nertat P1; Ld in praefat.: \'forte q. se auferat\' 1011 Stelle .. celi M iudicantur M (dilucide scriptum, quamquam primarum litterarum pars superior a tvneis erosa est); (iudi)cantur P1v; \'mutantur Roenschio in mentem uenit coll. Instr. II4, 9 et astra uel ipsa mutantur Ld praefat. p. XXXX 1012 celicolę M du secli M 1013 nullum tunc M (cf. Instr. II 2, 15); tunc nullum P1 (s. u. I.) v 1014 homi//////nem M; litterae mi m. 1. ut uidetur bis scripserat ñ (= non) M; nec P1 (B. u. I) v illi .. quos M; illis .. quos P* (s. u. l.) Ld; illi .. quem B 1010 Quisque] i M* s. I. add. nil M; nihil P1 (s. M. I.) v proficiet P1 (s. u. l.) v; proficet M 1017 fuerint qui B 1018 Eos ad illos erit M (cf.\' Zachar. 8, 12 et caeli dabunt rore m suqm et possidere faciam reliquias populi buius uniuersa haec); Quos ad illos P1; idem in commentario (PI) adnotat: \'Sic (Quos) cod.; forsan Pax\'; Quorum salus P3v 1020 gen+ M-. )
- Vt genus ipsorum iterum se in ultimo plangat.
- Quocumque se uertunt homines, uis ignea feruet;
181
182