Carmen Apologeticum
Commodianus
Commodianus. Commodiani Carmina. Dombart, Bernhard, editor. Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 15, 1887.
- Cum nemo sit iustus in terris, nisi [e] caelo uenisset?
- Dauid enim princeps peccauit amando puellam,
- Peccauit et Salomon; et tamen paenituit illos. [*]( 405 sq. Matth. 27, 39 eq.; Psal. 21, 8 sq.; 108, 25 499 sq. Sap. 2, 21 502Sap. 2, 22 501 II Beg. (Sam.) 11; ni Beg. 11 )[*]( 415 Hec M monebant M P1; mouentes B; dicentes LbLd 496 illum faciat pater M(?) Lb (coniecturâ) Ld; f. i. p. P1; p. f. i. S descendat P1υ; discendat M 498 referat P1r; repperat M et del. M feciss etalia M 499 cogitant ista Hanssen cogitant, ducti sunt in errore MP1 Ld (in om. PI); cogitant, sunt ducti errore Lb; recogitant, sunt inducti errore R 500 excecauit M ssenire P1 P3 R (de infinit. cf. u. 396); seuirę M; seu irae uel seu irajx; seu irae Ld; idem in praefat. Instr. p. VIII praefert sacuire 101 ceci M 102 aiunt] agunt malit R 103 Quecumque M 504 facta- Aut in altero (use facta) dicant? scripsi; facta, aut in altero dicant! P; facta? aut in altero? Dicant. v 105 cupiant P* frustrantem S 501 subsannent, uideant cum (qui Lb) impletum in illo P3 Lb B (cf. Tertull. adu. Iud. 7 retro omnes prophetae de eo praedicauerunt... quod ipsum adimpletum uidemus); subsannent(,) uideant cum plebem in illo M P1; subsannent: uideant completum in illo Ld (cf u. 532) 508 caelo Hanssen; ę celo M; e caelo P1 υ 510 Peccauit et M; Peccauit P1 (s. u. I.) v et tamen M P1 (= ceterum; cf.quae in editione mea Minucii Felicis, append. p. 127, adnotaui); et tandem v penituit M )
- Cum isti tam clari et insigni reges eorum
- Non fuerunt iusti, sed ipsi de iusto canebant,
- Nec quidem Esaias uates de se talia dixit,
- Qui fuit ab rege Manasse de serra secatus.
- Alter lapidatus, alter est mactatus ad aras,
- Alterum Herodes iussit decollari reclusum.
- Omnes isti uates alia sunt morte perempti,
- Quod Dominus ligno pependit, uoce Moysi :
- \'Non quasi homo Deus suspenditur\', intimat ante;
- \'Aut non ceu filius hominis minas patitur\', inquit.
- Sic Dominus ipse cum uenisset, ista secutus:
- Oportet me, inquit, reprobari uoce Moysi.
- At ego non tota, sed summa fastigia carpo,
- Quo possint facilius ignorantes discere uera.
- Hi autem iniqui, (qui) subdole uiuere quaerunt,
- Iam semel cruenti perseuerant fingere uana.
- Infatuant stultos magis euanescere dictis,
- Quod crucifixus 〈sit〉, cum sic oporteret eundem. [*](513 cf. 475 511 sq. Nomer. 23, 19 (Cypr. p. 88, 15 H.) 122 Ioh. 3, 14 )[*](511 isti .. eorum MP1; isti .. peccarunt (peccarint) LbJR; iustam .. bearunt Ld insigni Μυ, insignes P1 512 sed ipsi MP1, ipsi, sed v 512 sq. canebant. I Nec P1υ 513 esaias Μυ:Isaias P1 (s. u. I.) 514 ab scripsi; ad M; a P1 (s. u. l.) v 517 isti scripsi (quoniam u. 508 docetur, neminem iustum esse in terris, nisi qui c caelo uenerit); insti MP1υ; missi uel prisci B in commentario 518 uoce Moysi scripsi; uoce moyse M, uoce Moysis P1 (s. u. J.); uoce Moyses Ld, hac uoce Moyses B 521 secutus M; sequutus Plv 522 me P1υ; ne M inquid M moysi Mj Moysis P1υ 523 At Lbv; Ast P1; Ad M, ut P1 affirmat; KnoeU illud At, quod est in exemplari typis impressa, quo in collatione utebatur, non mutauit 524 possint] n in M m. 1. s. l. scripsit 525 qui Ld ; quia P3 R; om. MPl 526 finiere M 527 Infatuan M stultos magis Psv; stnltos maius (cf. u. 474) M (P* falso: magus); stultis magis P1; stultos magum Lb; stultus malis Wilh. Meyer dictis] post c in M littera i erasa 528 Quod M; Quum P1 (s. u. I.) v sit scripsii erat Wilh. Meyer, Abh. p. 305; om. M P1 υ cum M; enim Pl (s. u. l.) v 526 sqq. uana; I Infatuaut.. dictis. I Quum (Cum) .. oporteret(,) - eundem I Sic .. ruinam — (,) I Non P1 v. )
- Sic enim disposuit propter primitiui ruinam;
- Non solum pro illo, et pro nobis uenit e caelo.
- Constituit populum nonum suo nomine firmum,
- Iuxta prophetias conpleuit omnia Christus.
- Ecce noua facio, Esaias clamat in ipso,
149
150