Instructiones

Commodianus

Commodianus. Commodiani Carmina. Dombart, Bernhard, editor. Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 15, 1887.

  1. Xancta Dei lex est, quae mortuos uiuere dioit.
  2. Ymnum sibi soli Dominus proferre praecepit,
  3. Zabolicam legem omnes omnino uitate.
    XXXVI. DE CRVCISTVLTITIA.
  1. De duplici ligno dixi, mors unde processit,
  2. Et iterum inde procedere uitam frequenter.
  3. Crux autem stultitiam facit adulteri genti.
    4. [*](35, 21 lob. 10, 28; 11, 25 22 Deater. 6, 13; Eph. 6, 19 3i, 3 I Cor. 1, 18; 23 )[*](11 tidida C 13 sūme C li illi Or; ille v, nulla post gustat mterpunctione posita 16 uetitos JB; netilos A (S. 107 p. 724) 17 essetj maitm essent sc. mala gaudia; sed cf. 34, 18; Roensch. It. et alae.. Vulg. p. 435; S. 107 p. 764; 775 18 uiuere rv; nere BA; nere C legis seounde C 19 culturam Ld ; cultura O; culturas r Oehl. demonam C fana Dau. (c/. 1, 5; 16, 11; 21, 6; 24, 13; 37, 22); lata Orv 21 Xancta CB (cf. II19, 21); Sancta A; Xanta rv - deiDeu docet dicit Dei rv; df C; deus Bj Dei A % C dicit C; dicit B; docet Aj docet r OehZ.; daat Ld; cf. 14, 7 22 soli C (S. p. 759 sq.)j solus B; aolva A (S. p. 722) 23 om̃ſC; oes B; oles A oio B totum uersum, ut editus est, And! habebat (b. Obl. 16 p. 345) XXXVI, inscr. crucistultitia CLd; crucis stultitia BAr; sed Big. in commentario: \'Aut compoaito uocabulo legendum: crucistultitia,.. aut deerit acrostichidi uersus\' 1 dnblici C 2 uitam rv; uita 0 3 stultitiam facit Ld; stultitia fa5 O; stultitia facta est rOehl, adulteri 0 (= diGboli; cf. II16, 7; 32,12; C. A. 179; 206; 985); adulterae rv)
    48
  4. Rex aeternitatis per crucem diros adumbrat,
  5. Vt sibi non credant.s o stulti, morte uiuentes!
  6. Cain iuniorem occisit nequam repertus:
  7. Inde Enoch subolis Chananaei nati feruntur.
  8. Sic genus iniquum increuit mundo, qui nunquam
  9. Transmutat animos in Domini credere crucem.
  10. Venit in errorem, et dicunt se uiuere recte. 10
    11. [*]( 36, 4 Matth. 13, 14 sqq.; Rom. 11, 8; 10 I Gen. 4, 8 7 Qen. 4, 17 sqq. )[*]( 4 eternitatia C crucem rv; egem C; gremem gregem B; crucem crucem A; cf. 35, 21; S. 107 p. 729 dirot Dau. v; diraB Or I non credant Datties (coniecturâ); ñcredant C; nunc credaiK (= credant) B; nunc credam A (cf. u. 13; B. p. 723; 760); nunc credant rx 0 Btulti C Brv (cf. 7, 9); non stulti A; pro stulti Roensch i ianiorem C r Oehl.; innocnum A, Ld; iunioiem (inmoiem?) B; cf. B. p. 731; 738 occisit OLd; occidit rOehi. 7 Enoch subolis Chananaei scripsi*); nohel subolis (suboles 2?) Chananaei (chananei C; Cananaei r1 Σ2) O r1 Σ2 (cf. II13, 3); Enoch suboles Cainaea r2v 8 genus iniquum CLd (coniecturd); Gchas (G〈has A) iniquum BA (8. p. 727; de confusis litteris n et h cf. 84, 18); gens iniqua rOehi. incre3 C qui numquam Hanssen; q nũquã (numquam B; nunquam A) O; quae nunquam rOekl.; quod nunquam Ld t Transmutat C (B.p. 760 вq.); Transmittat BA Ld; Transmittit rOeAl. alos B in dffi C; in deum BA; in Deum. r1; in Deum: rtx . crucem B, sed apicibus satis t perplexis scriptum; cruam A, quod altera manus in crucem mutauit (S. p. 724) interpwnctio post crucem uulgo omittebatur 10 errorem scripsi (S. p. 761); herrorem C; horrorem BArv uiuere rv; uidere O\' )[*]( *) Chananaei, quam uocem falsa originatione a Cain nomine poeta uidetur deduxisse, per synecdochen pro hominibus uniuersis a Deo alienis ponuntur; a Cain nati dicuntur non uera nimirum, sed spiritali quadam generatione, nisi forte Sethoitarum errore imbutum fuisse Commodianum arbitrabimur, de quo incertus quidam scriptor in libelli \'aduersus omnes haereses\' inscripti capite 2 agit; cf. Oehleri ed. min, TertuU. p. 1169. — Iidem, qui hic a Cain nati perhibentur, alias (v. 3 et II16, 7) diaboli quoque uocantur filii. Similiter bonos atque fideles u. 16 poeta \'Abel genus\', II16, 7 \'Altissimi prolem\'nominat. )
    49
  11. Lex in ligno fuit prima, et inde secunda 8
  12. Terribilem legem primam cum pace (p)raeuenit.
  13. In peruersitate saeua scelerati ruerunt:
  14. Traiectum clauis Dominum cognoscere nolunt,
  15. In cuius iudicium cum ue〈ne〉ri〈n〉t, ibi dignoscunfr.
  16. Abel genus autem credit modo Christo benigno.