Instructiones

Commodianus

Commodianus. Commodiani Carmina. Dombart, Bernhard, editor. Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 15, 1887.

  1. Subiectum te praebe Deo, qui cuncta gubernat.
    2. [*]( 5 ff C 6 Ernete C retrata 01 7 besteis (ad natus pertinens) CB; bestia A Ld; bestia es rOehl. nats C 8 antra scripsi (ct. 33, 7; C. A. 66); antro Dau.; arma (arma\' C) Orv; fortasse arma aula uel aulam; cf. 25, 5; II10, 6, ubi BA aula praebent 9 quae OeM. in comment. Ld; q C; qui BAr Oehl. in texta eui C 10 perducunt O Ld; perdunt r OeM. poenali baratjiro Ld; poenali beratro O; poena liber atro BA ; paene liberatos r OeM. 11 uertes BA ulnis refertia C; ulnis refertur rv; cl nid refertur B; el nies refertur Å; cf. Anthol. lat. ed. Riese II p. LXX: me (Sericum) Caesar ulnis efferunt et reges 12 cantantur pro psalmis amores Hanssen (coR. II 19, 18); cantatur pro psalmis amor (amore C) Orv 13 ludis r OeM.; ludi OLd. pspiois C ista: Ld; ista? r OeM. 14 extincta C 15 diuines scripsi (S.107 p. 758); diuinis O; diuinua rv r. 16 legenda.\' C 17 bestens errans C; lesteud etrand B; lestens & errans A (uocabulorum lestens et errans littera uliima s in rasura scripta; de qua re cf. S. 107 p. 722); bestius errans r; bestius erras Dau. v 18 post fata scripsi (S. p. 774 sq.); p fata C; p fata B; per fata A Ldj praefata r Oehl. uenia C (cf. 35,17); uenient r OeM.; ucnıd (= uenis) B Ld; uebis A secla O 19 Rursns] Recte credis ruraus C (recte credis uerbo credis explicandi causa ab homine docto aliquo additum; cf. 6,18); Nec te credis rursus BA; in B altera manus (Big. T) uerba Nec te credis uncis inclusit ut incipias OLd; et incipies semper i 1 rOeM. uiuere BA 21 Subiectum Crv; Sublectum B; Subiectum A (Ld om.) prebe C gufonat C, )
    46
    XXXV. DE LIGNO VITAE ET MORTIS.
  1. Adam protoplastus ut Dei praecepta uitaret,
  2. Belias seruator foit de inuidia plasmae.
  3. Contulisset nobis seu boni seu mali quod egit
  4. Dux natiuitatis; morimur itemque per illum,
  5. Ex diuino ipse ut [recedens] exsul factus a uerbo.
  6. Finitis sex milibus annis inmortales erimus.
  7. Gustato pomi ligno mors intrauit in orbem:
  8. Hoc ligno mortis quaeramus uitae futurae.
  9. In ligno pendit uita ferens poma, praecepta:
  10. Kapite nunc (inde) uitalia poma credentes.
    11. [*]( 35, 7 Sap. 2, 24; Rom. 5, 12 )[*]( XXXV, inscr. nite C I protoplastus scripsi; protoplaustus C (S. 107 p. 759); protolapsus BArv 2 Belias r2 v; Belliaa O; Belial r1 seraator scripsi; seruatur O; tentator rOchl. Hanssen; seruatus Ld plasme C (cf. C. A. 315); psalmae BA; palmae r 3 Contulisset OLd; Contulit et rOehl.; Contulitque Hanssen boni sea mali rv; bonis seu malis 0 4 natiuitatis O Dau. v; nati natiuitatis r itemque scripsi (cf. C. A. 324); idemq C; idemque (idem qae B) BLd; idem quod A natinitatis, (morimar .. illum,) I Ex diaino Ld 5 ipse nt recedens exsul (exul BA) factas a uerbo 0 (recedens explicandi causa uidetur exsul uoci adiunctum esse; cf. 34, 19); ipse ut recedens exul a uerbo rOehl.; idem in comment.: \' Olin pro ut malui at uel etiam erat\'; ipse, at recedens e. f. a. u. Ld; ipsest recedens e. f a. u. Hanssen*) 6 millibus r.Oehl. inmortales C 8 qaaeramns uitae futurae BA (suppledum: lignum); qaeramas aite future C; generamur nitae futurae rOehi.; quaeramus nitam futuram Ld 9 pendit t OLd (cf. II SiO, 9); pendet rOehl. precepta C; praecepta B (a paene u est); praeceptu A ; 10 Kapite %d; Capite Dau. Oehl.; Kauete Cr; Cauete B (initio Cauete, quod altera manus (Rigalti?) lineola addita correxit) ; Cauete A inde uitalia Hanssen; uitaUa Orv; nobis in mentem uenerat: uobis (nb) uitalia )[*]( *) Versuum 3—5 haec esse sententia uidetur; Ita fuit ab initio comparatum, ut, quidquid primus homo egisset sive boni siue mali, id in nos quoque, prolem eius, transferretur; mors quoque ab iUo nobis profecta est, ut ipse Dei uerbo ex uita diuina exui factus est ; cf. Optat. Donat. 1,12: ueritatis exules (= haeretici) a domo ueritatis satis «xtorres. )
    47
  11. Lex a ligno data est homini primitiuo timenda,
  12. Mors unde prouenit neglecta lege primordi:
  13. Nunc -extende manum et sume de ligno uitali.
  14. Optima lex Domini sequens de ligno processit;
  15. Perdita lex prima; gustat, unde licet illi,
  16. Qui deos adorat uetitos, mala gaudia uitae.
  17. Respuite gustum; sufficiet scire quod esset.
  18. Si uiuere uultis, reddite uos legi secundae,
  19. Templorum culturam, daemonum fana uitate.